Xã hội 09:40, 22/01/2015 GMT+7

Lùi thời gian áp dụng vì bị dư luận phản ứng

Nội dung Công văn số 17526/BTC-TCT nêu rõ:

Theo quy định hiện nay (từ 31-12-2014 về trước) thực hiện theo quy định của Luật Thuế thu nhập cá nhân, Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế thu nhập cá nhân, thì: thuế thu nhập cá nhân (TNCN) của hộ, cá nhân kinh doanh được xác định căn cứ trên thu nhập chịu thuế tính theo % trên doanh thu hoặc doanh thu tính thuế được xác định theo kê khai trừ chi phí kinh doanh; và cá nhân kinh doanh được tính giảm trừ gia cảnh khi xác định thu nhập tính thuế và được xác định theo biểu thuế lũy tiến từng phần. Từ 1-1-2015, thực hiện Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuế thì cá nhân kinh doanh nộp thuế TNCN theo tỷ lệ trên doanh thu đối với từng lĩnh vực, ngành nghề sản xuất - kinh doanh như sau: Phân phối, cung cấp hàng hóa là 0,5%; dịch vụ, xây dựng không bao thầu nguyên vật liệu là 2%; hoạt động cho thuê tài sản, đại lý bảo hiểm, đại lý xổ số, đại lý bán hàng đa cấp là 5%; sản xuất, vận tải, dịch vụ có gắn với hàng hóa, xây dựng có bao thầu nguyên vật liệu là 1,5%; hoạt động kinh doanh khác là 1%.          

Văn bản trên cũng quy định cụ thể: Chi cục thuế rà soát các đối tượng là hộ, cá nhân kinh doanh đang nộp thuế theo phương pháp kê khai trước đây, trường hợp đáp ứng yêu cầu của Luật Doanh nghiệp sử dụng thường xuyên từ 10 lao động trở lên thì phải đăng ký thành lập doanh nghiệp. Trường hợp hộ, cá nhân kinh doanh không đáp ứng điều kiện thành lập doanh nghiệp thì khai thuế theo mẫu 01/THKH đối với hộ, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp khoán nêu trên.

Ngay sau khi được ban hành, Công văn số 17526 ngày 1-12-2014 của Bộ Tài chính đã gặp phải phản ứng khá gay gắt từ dư luận, trong đó có cộng đồng kinh doanh cá thể. Sau đó, Tổng cục Thuế đã ban hành Công văn số 5603/TCT-CS ngày 16-12-2014, trong đó khẳng định việc sử dụng hóa đơn cá nhân kinh doanh trong năm 2015 vẫn tiếp tục thực hiện theo các quy định về chế độ hóa đơn hiện hành, nhưng lùi thời hạn áp dụng đến 1-7-2015. Như vậy, kể từ 1-7-2015, các hộ kinh doanh phải chuyển sang hình thức thuế khoán, nếu hộ nào muốn tiếp tục sử dụng hóa đơn thì bắt buộc phải chuyển sang thành lập doanh nghiệp. Và đây chính là quy định đang gây hoang mang, bức xúc cho các hộ kinh doanh.

Hộ kinh doanh gặp khó

Một chủ hộ kinh doanh phòng phẩm, hoạt động dịch vụ in tại phường Tân Xuân bức xúc trình với chúng tôi: Gia tình tôi kinh doanh các mặt hàng văn phòng phẩm đã mấy chục năm nay và từ trước tới giờ vẫn sử dụng hóa đơn cuốn, việc này vừa thuận lợi cho người kinh doanh cho cơ quan thuế và khách hàng. Nếu bắt đầu từ tháng 7 tới phải chuyển sang thuế khoán thì chắc chắn việc kinh doanh của gia đình sẽ gặp khó khăn. Vì gia đình tôi từ trước tới nay thường cung cấp hàng với số lượng lớn cho các trường học, cơ quan hành chính của tỉnh, thị xã Đồng Xoài... nên bắt buộc phải xuất hóa đơn cho khách hàng. Nếu không có hóa đơn thì những khách hàng lớn sẽ chuyển sang các công ty khác vì họ có hóa đơn. Do đó, quy định trên đây rất bất lợi cho các hộ kinh doanh nhỏ lẻ như chúng tôi.

Không chỉ chuyển đổi từ hình thức kê khai sang thuế khoán từ năm 2015, trong Công văn số 17526 của Bộ Tài chính có nêu: Tăng mức thuế so với mức thực tế thực hiện năm 2014 tối thiểu 16% theo đúng yêu cầu tại Chỉ thị số 14/CT-TTg ngày 14-6-2014 của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và dự toán ngân sách nhà nước năm 2015, phù hợp với tăng trưởng kinh tế và chỉ số giá. Theo một số chuyên gia thuế, để tăng thu 16% này chỉ còn cách tăng thu dựa vào đối tượng hộ kinh doanh cá thể. Như thế, mức thuế tăng sẽ càng khiến hộ kinh doanh thêm khó khăn chồng chất. Một chủ hộ kinh doanh ở chợ Đồng Xoài chia sẻ: Năm 2014, doanh thu của hộ là 70 triệu đồng, phải đóng thuế tổng cộng là 8% doanh thu, tương đương 5.6 triệu đồng, theo cách tính thuế mới thì sang năm 2015 chúng tôi sẽ phải đóng thuế tăng gấp đôi, tức là 11.2 triệu đồng. Trong khi đó, các chi phí đầu vào như mặt bằng, nguyên liệu, điện nước, giá nhân công... không giảm mà thuế lại tăng thì thật bất hợp lý và khó lại càng thêm khó cho hộ kinh doanh.

Sẽ có hàng trăm ngàn giám đốc bất đắc dĩ?

Chia sẻ những khó khăn này, một cán bộ ở Chi cục Thuế Đồng Xoài nói: Làm cách nào để thu có được 16% đối với hộ kinh doanh cá thể đang là câu hỏi làm đau đầu ngành thuế. Mặc dù doanh thu thuế từ các hộ kinh doanh trên địa bàn không chiếm bao nhiêu nhưng giờ phải tăng thêm 16% thì chúng tôi chỉ còn cách duy nhất là tránh sót hộ, tức là buộc các hộ ra kinh doanh dù nhỏ cũng đều phải nộp thuế. Và một bất cập nữa trong chính sách thuế mới đối với hộ kinh doanh là việc lập doanh nghiệp không phải đơn giản, vì liên quan tới nhiều vấn đề, thủ tục pháp lý, quản lý... trong khi các hộ kinh doanh chưa thể đáp ứng ngay được. Và cũng chính từ sự bất cập của chính sách thuế mới này sẽ buộc hàng trăm ngàn hộ kinh doanh trong cả nước phải lên làm “giám đốc doanh nghiệp một cách bất đắc dĩ”.

Không những thế, quy định mới này còn làm hạn chế quyền kinh doanh của hộ kinh doanh. Chính vì vậy, rất mong ngành thuế sớm có giải pháp tháo gỡ nhưng khó khăn vướng mắc trên, nhằm tạo thuận lợi cho hàng trăm ngàn hộ kinh doanh trong cả nước. Và khoan thư sức dân trong thời suy thoái kinh tế toàn cầu là điều nên làm, vì dân có giàu thì nước mới mạnh.                                   

Như Thanh