Xã hội 08:04, 08/11/2014 GMT+7

Chưa thống nhất mô hình quản lý

Hiện ở cấp huyện của 4 tỉnh, thành phố (Bình Phước, Gia Lai, Quảng Trị, Hà Nội) có mô hình Trung tâm DS-KHHGĐ trực thuộc UBND huyện, thị quản lý. Thuận lợi lớn nhất của mô hình này là có thể huy động cả hệ thống chính trị ở địa phương thực hiện chương trình DS-KHHGĐ. Còn ở cấp tỉnh, theo quy định Chi cục DS-KHHGĐ trực thuộc Sở Y tế và chỉ có chức năng tham mưu cho sở trên lĩnh vực này.

Ở Trung tâm DS-KHHGĐ cấp huyện, hiện chỉ có 6 huyện, thị đã tổ chức tuyển dụng, còn 4 đơn vị (Đồng Phú, Chơn Thành, Bình Long, Phước Long) vẫn chưa tuyển dụng cán bộ dân số xã vào biên chế. Hai đơn vị Đồng Phú và Chơn Thành đang duy trì chế độ hợp đồng cán bộ chuyên trách. Ông Phạm Đình Cử, Giám đốc Trung tâm DS-KHHGĐ huyện Đồng Phú cho biết: Trung tâm hiện có 4/11 cán bộ chuyên trách không đủ chuẩn để xét biên chế. Với tâm lý đó, những  cán bộ này chỉ hoạt động cầm chừng, hiệu quả giảm sút hơn trước.

Từ năm 2011, hầu hết lực lượng cán bộ chuyên trách dân số xã, phường, thị trấn đều chuyển về Trung tâm DS-KHHGĐ trực tiếp quản lý, điều hành. Hiện ở cấp xã đang tồn tại 3 mô hình làm việc: Một số cán bộ chuyên trách làm việc tại UBND xã, một số làm việc tại trạm y tế xã và có cán bộ chuyên trách vừa làm việc tại UBND vừa làm việc tại trạm y tế. Chính sự khác nhau về mô hình hoạt động dẫn tới sự khác biệt trong công tác chỉ đạo điều hành giữa các xã và gây khó khăn trong tham mưu cho cấp trên.

Hiện toàn tỉnh có 1.661 cộng tác viên dân số tại các thôn, ấp. Tuy nhiên, chỉ có 1.658 cộng tác viên dân số được phân bổ ngân sách. Đội ngũ này đang được hưởng chế độ thù lao 150 ngàn đồng/người/tháng. Mức hỗ trợ quá thấp nên không khuyến khích được sự nhiệt tình, tâm huyết của cộng tác viên. Vì vậy, lực lượng này thay đổi thường xuyên, ảnh hưởng đến việc cập nhật thông tin biến động và tuyên truyền DS-KHHGĐ. Chị Khúc Thị Hoa, cán bộ chuyên trách DS-KHHGĐ xã Minh Hưng (Chơn Thành) chia sẻ: “Đội ngũ cộng tác viên thôn, ấp làm việc tích cực là vì họ nhiệt tình với công việc, chứ thù lao thì không đủ để đổ xăng”.

Truyền thông mũi nhọn chưa được quan tâm đúng mức

Hàng năm, chiến dịch truyền thông dân số lồng ghép cung cấp dịch vụ KHHGĐ đến vùng đông dân, có mức sinh cao, vùng khó khăn đều được các cấp ủy đảng, chính quyền và đông đảo người dân nhiệt tình ủng hộ, góp phần hoàn thành tốt các chỉ tiêu kế hoạch trung ương giao và nhiều lần được UBND tỉnh tặng bằng khen. Những năm trước, mỗi năm trung ương đầu tư cho tỉnh từ 50 đến 80 xã thực hiện chiến dịch, nhưng năm 2014 chỉ còn lại 9 xã và nguồn lực đầu tư cho chương trình DS-KHHGĐ chỉ bằng 50% so năm 2012. Vì thế, việc tuyên truyền về DS-KHHGĐ dần co hẹp lại dẫn đến hiệu quả giảm sút đáng kể.

Một nguyên nhân khác là do nguồn lực và khả năng cung cấp dịch vụ của hệ thống y tế còn nhiều hạn chế nên chất lượng cung cấp dịch vụ KHHGĐ thường xuyên và dịch vụ SKSS-KHHGĐ trong các đợt chiến dịch tập trung còn nhiều bất cập. Hiện toàn tỉnh chỉ có 5/10 huyện, thị xã có khả năng thực hiện dịch vụ đình sản, còn lại phải nhờ hỗ trợ khi có nhu cầu. Ngoài ra, việc nắm bắt và xử lý cán bộ, đảng viên vi phạm chính sách của ngành DS-KHHGĐ mỗi nơi xử lý một kiểu nên tính giáo dục, nêu gương chưa cao.

Ông Phạm Xuân Viên, Phó chi cục DS-KHHGĐ tỉnh cho rằng, để nâng cao hiệu quả tuyên truyền, thời gian tới, ngành dân số phải đa dạng hóa các hình thức truyền thông, trong đó chú trọng xây dựng truyền thông mũi nhọn nhắm đến các nhóm đối tượng cụ thể. Bên cạnh truyền thông mũi nhọn, ngành dân số cần phối hợp các ban, ngành khác lồng ghép những nội dung về công tác DS-KHHGĐ vào công tác chuyên môn để nâng cao hiệu quả tuyên truyền.

Phương Dung