Xã hội 07:51, 04/07/2014 GMT+7

Chưa mạnh tay xử lý

Nguyên nhân của các vụ BLGĐ chủ yếu do thiếu hiểu biết pháp luật, đời sống khó khăn, ghen tuông, suy thoái về đạo đức lối sống; lạm dụng rượu bia, cờ bạc, ma túy và cả tư tưởng cam chịu của chính người phụ nữ. Trong đó nguyên nhân sâu xa và chủ yếu là sự bất bình đẳng giới, dẫn đến nhiều vụ trọng án đã xảy ra như: Cha giết con, em giết anh, cha xâm hại tình dục con...

Đến nay, Bình Phước đã thành lập được 409 địa chỉ tin cậy tại cộng đồng; 378 cơ sở tư vấn phòng, chống BLGĐ ở 859 thôn, ấp, khu phố thuộc 111 xã, phường, thị trấn. UBND cấp xã và ban điều hành thôn, ấp, khu phố thiết lập đường dây nóng bằng cách công bố số điện thoại của các tổ chức, cá nhân có trách nhiệm trong việc phòng, chống BLGĐ để nhân dân tại địa bàn biết. Nhờ vậy, các vụ BLGĐ được phát hiện sớm hơn. Năm 2013 có khoảng 528 nạn nhân được tư vấn, 136 nơi tiếp nhận nạn nhân bị BLGĐ tạm lánh, 160 nạn nhân được hỗ trợ.

Theo đánh giá, tình trạng BLGĐ trên địa bàn tỉnh có xu hướng giảm nhờ thiết lập đường dây nóng và sự hoạt động tích cực của tổ hòa giải tại các thôn, ấp, khu phố. Tuy nhiên, việc xác định các vụ BLGĐ chủ yếu dựa vào mức độ nhận thức của cán bộ thôn, ấp nên xảy ra tình trạng chênh lệch về số vụ BLGĐ được thống kê giữa các địa bàn. Hiện việc áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc hoặc xử phạt hành chính không nhiều. Đa số các vụ BLGĐ xảy ra ở gia đình nghèo. Nếu xử phạt thì chính nạn nhân tự nộp phạt cho người gây ra bạo lực đối với mình. Nếu áp dụng biện pháp cấm tiếp xúc có thể gây ức chế cho người gây ra bạo lực vốn hạn chế nhận thức về pháp luật, vô tình tạo sự mất an toàn cho nạn nhân khi hết thời hạn cấm tiếp xúc.

Những khó khăn cần được giải quyết

Ông Vũ Ngọc Hải, Trưởng phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình (Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch) cho biết:  Hiện sở chỉ có 1 cán bộ chuyên trách công tác gia đình. Hoạt động của công tác này tại các ngành, đoàn thể chủ yếu lồng ghép vào các hoạt động chuyên môn (trừ Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh có Ban gia đình và xã hội chuyên trách về công tác gia đình). Các phòng văn hóa và thông tin huyện, thị chưa có cán bộ chuyên trách gia đình mà chủ yếu kiêm nhiệm. Vì thế, công tác tham mưu lãnh đạo phòng văn hóa và thông tin nói riêng, UBND huyện nói chung gặp nhiều khó khăn, chưa đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra. Trình độ cán bộ thôn ấp hạn chế, đa số là cán bộ về hưu, người cao tuổi nên việc thu thập, xử lý thông tin về gia đình và phòng, chống BLGĐ chưa hiệu quả. Mạng lưới cộng tác viên dân số, gia đình và trẻ em nay thuộc ngành y tế, không phục vụ cho công tác gia đình, nên việc tuyên truyền và thu thập số liệu tại cơ sở gặp khó khăn.

Năm 2010, được sự đầu tư của Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch, tỉnh đã triển khai đề án Tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình Việt Nam tại xã Tân Lập (Đồng Phú). Theo đó đã thành lập 9 câu lạc bộ Tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình Việt Nam tại 9/9 ấp của xã. Tuy nhiên, do không có nguồn kinh phí đối ứng từ trung ương nên tỉnh phải triển khai đề án bằng kinh phí sự nghiệp gia đình của địa phương. Sau 3 năm, tỉnh đã nhân rộng tại 5 xã: Long Tân (Bù Gia Mập), Lộc Hưng (Lộc Ninh), Thanh Bình (Hớn Quản), Tân Tiến (Bù Đốp) và Thanh Phú (TX. Bình Long). Bước đầu ở các thôn ấp thuộc các xã triển khai đề án đã thành lập câu lạc bộ Tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống trong gia đình Việt Nam và tổ chức thực hiện các hoạt động như: Tập huấn cho ban chủ nhiệm câu lạc bộ, nhân bản sách mỏng tuyên truyền phục vụ việc triển khai thực hiện đề án do trung ương cung cấp, hỗ trợ kinh phí cho các câu lạc bộ sinh hoạt hàng tháng và trạm truyền thanh xã trả nhuận bút các tác giả viết bài tham gia tuyên truyền, giáo dục đạo đức lối sống trong gia đình; tổ chức các đợt giám sát, hỗ trợ các câu lạc bộ. Tuy nhiên theo anh Nguyễn Văn Nam, Phó chủ tịch UBND xã Tân Lập (Đồng Phú) thì đến nay, do kinh phí hạn chế, các câu lạc bộ hầu như đã tan rã. Các hoạt động duy trì chủ yếu lồng ghép với công tác của hội phụ nữ.

Khó thực thi các luật đối với nạn BLGĐ thường do người bị bạo lực không đứng ra tố cáo và có tâm lý che giấu, e ngại vì “xấu chàng hổ thiếp”, “vạch áo cho người xem lưng”. Ngoài ra, có một số nơi chậm trễ xử lý, hay khi xử phạt lại quá nhẹ, không mang tính răn đe, phòng ngừa, thậm chí đối tượng còn coi thường pháp luật. Việc phát hiện, theo dõi các hành vi BLGĐ tại cộng đồng dân cư không kịp thời do thiếu mạng lưới cộng tác viên. Ngăn chặn BLGĐ phải được kết hợp đồng bộ với nhiều giải pháp, song lấy phòng ngừa là chính. Trong đó, làm tốt công tác tuyên truyền sẽ giúp thay đổi nhận thức, hành vi trong ứng xử về gia đình, từ đó dần xóa bỏ bạo lực gia đình, đề cao truyền thống tốt đẹp của con người, gia đình Việt Nam.                 

 Phương Dung