Xã hội 14:43, 13/04/2014 GMT+7

Không như những năm trước, sau tết Nguyên đán, xen những ngày nắng nóng vẫn có một vài cơn mưa làm thời tiết dịu mát, thì năm nay nắng nóng kéo dài đã ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Nhiều diện tích đất nông nghiệp phải bỏ hoang vì thiếu nước; giếng nước của các hộ dân cạn trơ đáy, cây trồng cho năng suất thấp… Nắng hạn cũng làm nhiều cánh rừng nguyên sinh đặt trong tình trạng cảnh báo cháy cấp đặc biệt nguy hiểm.

>> Bài 1 Dân khát nước
>> Bài 2 Dồn sức chống cháy rừng

Bài cuối Chủ động chống hạn

Trước tình hình khô hạn, nắng nóng trong 3 tháng qua, một số nơi trên địa bàn tỉnh đã thiếu nước sản xuất và sinh hoạt. Để cung cấp tới bạn đọc một số thông tin về tình hình hạn hán, công tác chống hạn nhằm giảm thiểu những thiệt hại cho sản xuất và đời sống của người dân, phóng viên Báo Bình Phước đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Tới, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về vấn đề này.

P.V: Xin ông cho biết thực trạng khô hạn trên địa bàn tỉnh thời gian qua? Nguyên nhân dẫn tới tình trạng khô hạn này?

Ông Nguyễn Văn Tới: Dù đã vào đầu mùa mưa, nhưng mực nước trên các sông, suối vẫn rất thấp, nhiều suối đã cạn kiệt. Trên sông Bé, mực nước xuống thấp do các nhà máy thủy điện giảm thời gian chạy máy để đảm bảo nguồn nước cho phát điện. Mực nước ngầm (tầng nông) ở các giếng đào đều thấp hơn so cùng kỳ các năm khoảng 1,2m. Các hồ thủy lợi đều đã sử dụng hết khoảng 45% dung tích hữu ích (riêng hồ thủy điện Thác Mơ hiện nay dung tích hữu ích còn khoảng 62%). Do đang trong chu kỳ của hiện tượng ElNino nên từ đầu mùa khô đến nay trên địa bàn tỉnh nắng nóng kéo dài, tình hình khô hạn nghiêm trọng.

Tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh nhanh cũng là nguyên nhân dẫn đến hiện tượng thiếu nước sinh hoạt bởi nhu cầu sử dụng nước ngày càng nhiều. Việc đầu tư cho các công trình thủy lợi, công trình cấp nước còn thấp, nhiều hồ chứa đã được quy hoạch từ lâu nhưng vẫn chưa có vốn để đầu tư... Đây là một trong những nguyên nhân chủ quan dẫn đến tình trạng thiếu nước.

P.V: Trước tình hình khô hạn, ngành nông nghiệp đã triển khai phòng, chống hạn như thế nào, thưa ông?

Ông Nguyễn Văn Tới: Để chủ động phòng, chống hạn, ngay từ cuối mùa mưa năm 2013, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các sở, ngành, huyện, thị và các đơn vị quản lý hồ chứa triển khai các biện pháp chống hạn, ưu tiên cấp nước cho sinh hoạt.

Ngành nông nghiệp đã chỉ đạo các đơn vị quản lý hồ chứa phối hợp UBND các xã có kế hoạch gieo trồng hợp lý ngay từ đầu vụ và trồng các loại cây sử dụng ít nước, hạn chế trồng lúa. Khi có hạn xảy ra ưu tiên nước tưới cho tiêu, cà phê, cây ăn trái. Trong trường hợp thiếu nước sinh hoạt phải ngưng cấp nước tưới để phục vụ nước sinh hoạt cho người dân. Đồng thời, thường xuyên kiểm tra kênh mương nhằm hạn chế rò rỉ, thất thoát nước và xử lý nghiêm tình trạng lấy nước trái phép của người dân. Hướng dẫn người dân nạo vét, đào thêm giếng, hồ tích nước và dùng các lu, bể trữ nước phục vụ sinh hoạt...

Đối với những vùng chưa được đầu tư hệ thống thủy lợi, ngành nông nghiệp đã chỉ đạo các huyện, thị xã hướng dẫn người dân tập trung chăm sóc diện tích cây ngắn ngày và có biện pháp chống hạn cho các loại cây trồng lâu năm như che phủ gốc cây, làm giàn che nắng. Đồng thời nhanh chóng đánh giá mức độ, tình trạng hạn hán để kịp thời điều chỉnh kế hoạch sản xuất vụ xuân hè, hè thu và chủ động chuyển đổi cây trồng phù hợp với tình hình.

P.V: Xin ông cho biết những giải pháp chống hạn sẽ được triển khai trong thời gian tới?

Ông Nguyễn Văn Tới: Theo dự báo của Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn tỉnh, trong mùa mưa năm nay vẫn có thể xảy ra các đợt hạn cục bộ. Để phòng chống hạn có hiệu quả, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã tham mưu UBND tỉnh chỉ đạo các huyện, thị xã và các đơn vị có liên quan tiếp tục thực hiện các biện pháp chống hạn, đồng thời thực hiện quyết liệt các giải pháp sau:

Khẩn trương thu hoạch vụ đông xuân và đánh giá tình hình nguồn nước để có kế hoạch sản xuất vụ hè thu hợp lý, kiên quyết ngừng sản xuất vụ hè thu ở những khu vực có nguy cơ thiếu nước tưới.

Các chủ đập theo dõi chặt chẽ diễn biến tình hình thời tiết, nguồn nước, có kế hoạch vận hành các công trình thủy lợi hợp lý. Dự trù kinh phí phòng chống hạn và có kế hoạch hỗ trợ các đơn vị cấp nước sinh hoạt tập trung. Đầu tư các xe chở nước lưu động, khuyến khích và có chính sách hỗ trợ để huy động các phương tiện vận tải có bồn chứa nước tham gia vận chuyển nước sinh hoạt khẩn cấp cho các vùng thiếu nước nghiêm trọng.

Thông báo trên các phương tiện thông tin đại chúng về tình hình hạn hán tại địa phương để nhân dân biết và có kế hoạch sản xuất hợp lý. Thực hiện tốt công tác trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng, đặc biệt là rừng đầu nguồn, rừng phòng hộ.

Để triển khai có hiệu quả các biện pháp phòng, chống hạn thì trách nhiệm và nghĩa vụ thực hiện của người dân là rất quan trọng. Các hộ dân cần tuyên truyền, nhắc nhở nhau sử dụng nước tiết kiệm, hiệu quả. Sử dụng nguồn nước theo thứ tự ưu tiên: Nước cho sinh hoạt, nước phục vụ chăn nuôi, tưới cây lâu năm (cây có nhu cầu tưới cao) và còn nước mới tưới cho cây hàng năm. Nạo vét giếng đào và khoan thêm giếng mới để có thêm nguồn nước ngầm chống hạn. Chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp với nguồn nước, kiên quyết không sản xuất vụ hè thu khi không đảm bảo nguồn nước; thực hiện các biện pháp tưới nước tiết kiệm cho cây lâu năm như: Tưới nhỏ giọt kết hợp tủ gốc cây... nhằm tránh những thiệt hại do hạn hán gây ra.

P.V: Xin cảm ơn ông!

Luận - Hương (thực hiện)