Xã hội 13:53, 09/04/2014 GMT+7

Không như những năm trước, sau tết Nguyên đán, xen những ngày nắng nóng vẫn có một vài cơn mưa làm thời tiết dịu mát, thì năm nay nắng nóng kéo dài gần 3 tháng qua đã ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Nhiều diện tích đất nông nghiệp phải bỏ hoang vì thiếu nước; giếng nước của các hộ dân cạn trơ đáy, cây trồng cho năng suất thấp… Nắng hạn cũng làm nhiều cánh rừng nguyên sinh đặt trong tình trạng cảnh báo cháy cấp đặc biệt nguy hiểm.

>> Bài 1 Dân khát nước

Bài 2 Dồn sức chống cháy rừng

Hơn 60 người xếp một hàng dài theo hình vòng cung, ra sức phát dọn đường băng rộng 5m để ngăn cản đám lửa đang cháy. Cuộc chiến quyết liệt với giặc lửa của người dân nhận khoán thôn Bù Dốt, xã Bù Gia Mập (huyện Bù Gia Mập) cùng các lực lượng phòng chống cháy rừng diễn ra cam go, quyết liệt. Nhờ đó, hàng ngàn héc ta rừng ở Vườn quốc gia Bù Gia Mập đã được cứu sống.

Thâu đêm dập “giặc lửa”

Ông Điểu Vi Rút, Tổ trưởng tổ nhận khoán bảo vệ rừng thôn Bù Dốt kể lại những ngày tham gia dập lửa giữ rừng: “Khoảng 4 giờ chiều ngày 24-2, khi anh em trong chốt đang tắm dưới suối thì phát hiện có đám khói bốc lên trên đỉnh đồi. Tình hình cực kỳ nguy hiểm, bởi đám cháy nằm trên đỉnh đồi, dốc dựng đứng không có đường để phương tiện chữa cháy tiếp cận nên phải dùng các dụng cụ thủ công như cưa, dao... để tạo đường băng ngăn không cho lửa cháy lan diện rộng”.

Ông Điểu Vi Rút cho biết thêm: “Từ đường tuần tra biên giới lên khu vực đám cháy khoảng 6-7km, nếu đi bộ phải mất gần một giờ. Thế nhưng, khi có tin báo cháy rừng, chỉ trong chốc lát, hơn 60 người gồm kiểm lâm, công an, dân quân tự vệ, hộ nhận khoán và người dân thôn Bù Dốt đã có mặt tại hiện trường. Chúng tôi không ai bảo ai xếp thành hàng dài theo hình vòng cung, ra sức phát dọn đường băng cản lửa rộng 5m để chặn ngọn lửa đang cháy. Vào thời điểm cháy, gió mạnh nên lửa càng to, nhiều người bị cháy xém tóc, bỏng rát mặt. Anh em thay phiên gùi từng can nước (khoảng 30 lít) từ chân đồi lên để dập lửa. 2 giờ sáng ngày hôm sau, đám cháy mới được khống chế”.

Ông Vương Đức Hòa, Phó giám đốc Vườn quốc gia Bù Gia Mập cho biết, sau một đêm thức trắng dồn sức dập lửa, sáng sớm hôm sau, toàn lực lượng chữa cháy được huy động trở lại hiện trường dùng máy bơm mang vai, sử dụng cần bơm dài tiếp tục phun nước dập các mảng cháy nhỏ. Đến 3 giờ chiều ngày 25-2, đám cháy được dập tắt hoàn toàn.

Cạn nước chân rừng

Những ngày cuối tháng 3, nắng như trút lửa xuống Vườn quốc gia Bù Gia Mập. Từ cán bộ giữ rừng đến người dân nơi đây đều không giấu được nỗi lo. Dưới chân rừng, những con suối nhỏ cạn khô để lộ ra lớp đá lởm chởm. Anh Nguyễn Duy Nhất, cán bộ Hạt Kiểm lâm Bù Gia Mập cho biết: “Hầu hết các con suối trong rừng đều đã cạn. Nguồn nước phục vụ chữa cháy sẽ rất khó khăn. Phải kiểm tra thường xuyên, không để xảy ra cháy rừng”.

Một nguyên nhân nữa là VQG Bù Gia Mập có trên 6.000 ha rừng lồ ô, rất dễ cháy. Các tiểu khu 20, 21, 26, 27, 28, 29 giáp ranh với đất xâm canh lấn chiếm của Nông lâm trường Đắk Mai, Đắk Ơ nên hàng năm cứ vào mùa khô khi người dân đốt rẫy dọn vườn lại tiềm ẩn nguy cơ cháy rừng cao và khó kiểm soát nguồn lửa.

Từ việc xác định trọng điểm xảy ra cháy rừng, đánh giá nguyên nhân cháy rừng, Hạt Kiểm lâm Bù Gia Mập đã tổ chức lực lượng, phối hợp với các đơn vị nhận khoán tăng cường tuần tra, cắm chốt canh lửa để kịp thời phát hiện và chữa cháy. Hạt cũng tổ chức cho người dân ký cam kết bảo vệ rừng khi sử dụng lửa dọn vườn điều và tuyên truyền cho mọi người hiểu tác hại của lửa đối với rừng. Từ đó kêu gọi toàn dân cùng tham gia phòng chống cháy rừng. Đầu mùa khô năm 2014, hạt đã xây dựng các phương án phòng chống cháy rừng như phát dọn đường băng cản lửa, khoanh vùng đốt trước những nơi có nguy cơ cháy cao, đắp đập ngăn nước cục bộ tại suối Đắk Côn, Đắk Ơ. Hạt cũng xây dựng lực lượng phòng, chống cháy rừng theo phương châm “4 tại chỗ” (lực lượng, phương tiện, chỉ huy và hậu cần tại chỗ)...

Bảo vệ rừng an toàn không chỉ là nhiệm vụ của các chủ rừng, mà đòi hỏi phải có sự phối hợp, chung tay của nhiều đơn vị. Đặc biệt là người dân sống ở khu vực vùng đệm vườn quốc gia phải luôn đề cao cảnh giác, tích cực chủ động trong công tác phòng, chống cháy rừng. 

  M.Luận - T.Hương
Bài cuối: Chủ động chống hạn