Xã hội 08:51, 15/03/2014 GMT+7

Là tỉnh có thế mạnh về đất đai, phù hợp với nhiều loại cây công nghiệp nên thời gian qua Bình Phước phát triển khá mạnh về công nghiệp chế biến nông sản, cây nông nghiệp. Sự phát triển này góp phần không nhỏ tăng thu ngân sách, giải quyết việc làm cho người lao động và làm thay đổi bộ mặt nông thôn. Tuy nhiên, việc phát triển các ngành công nghiệp chế biến lại phát sinh vấn đề ô nhiễm môi trường.

Bình Phước hiện có 117 dự án đang hoạt động trong 7 khu công nghiệp. Trên địa bàn tỉnh còn hàng ngàn doanh nghiệp, đơn vị sản xuất - kinh doanh khác. Phần lớn các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực chế biến nông sản, khai thác mỏ... nên yếu tố môi trường hiện đang là vấn đề đáng quan tâm. Các đơn vị sản xuất trước khi đi vào hoạt động đều được cơ quan chức năng thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường, nhưng trong quá trình sản xuất, nhiều vấn đề phát sinh làm ảnh hưởng đến môi trường, nhất là các đơn vị chế biến mủ cao su, chế biến hàng nông sản, khai thác tài nguyên...

Năm 2013, Ban quản lý các khu công nghiệp, khu kinh tế đã thực hiện 45 lượt giám sát doanh nghiệp đang hoạt động tại các khu. Riêng Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh đã kiểm tra 59 doanh nghiệp, dự án có phát sinh nguồn nước thải lớn trong quá trình hoạt động. Qua kiểm tra phát hiện 17 dự án chưa xây dựng hệ thống xử lý nước thải và 3 dự án đang xây dựng. Các dự án đã có hệ thống xử lý nước thải thì chất lượng nước thải sau xử lý vẫn chưa đạt yêu cầu. Tại 59 doanh nghiệp, dự án có phát sinh khí thải trong quá trình sản xuất được kiểm tra đã phát hiện 25 đơn vị chưa có hệ thống xử lý khí thải. Trong số các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất được kiểm tra công tác bảo vệ môi trường chỉ có 28% đã thực hiện tốt công tác giám sát chất lượng môi trường định kỳ.

Theo nhận định của lãnh đạo Chi cục Bảo vệ môi trường tỉnh, ý thức trách nhiệm của chủ đầu tư, doanh nghiệp trong công tác bảo vệ môi trường chưa cao, chưa xem bảo vệ môi trường là sự sống còn của đơn vị. Việc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường còn “khoán trắng” cho đơn vị tư vấn dẫn tới nhiều trường hợp xây dựng hệ thống xử lý chất thải không đúng quy định như trong báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được thẩm định. Có trường hợp sao chép giữa các bản báo cáo, thiếu thông tin, giải pháp xử lý môi trường không có tính khả thi.

Bên cạnh đó, Bình Phước đang thiếu trầm trọng đội ngũ chuyên gia am hiểu về lĩnh vực cần thẩm định ở một số dự án đặc thù như sản xuất hóa chất, khai thác khoáng sản. Trong giai đoạn suy thoái kinh tế, hầu hết các doanh nghiệp đều gặp khó khăn về tài chính nên rất khó để đầu tư xây dựng, nâng cấp hệ thống xử lý nước thải đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật. Một yếu tố khác quan trọng không kém là Bình Phước chưa có cơ sở vật chất như trụ sở, phòng thí nghiệm, trang thiết bị, máy móc phục vụ quan trắc và phân tích môi trường ở trung tâm quan trắc môi trường, dẫn tới nhiều khó khăn trong giám sát, quan trắc và dự báo diễn biến môi trường trên toàn tỉnh.

Từ những khó khăn trên, một số dự án bảo vệ môi trường của tỉnh trong thời gian qua phải chuyển qua các năm sau và đến nay vẫn chưa thực hiện được như việc điều tra, khảo sát tổng thể chất độc hóa học tồn lưu sau chiến tranh trên địa bàn tỉnh, dự án xây dựng quy định về bảo vệ môi trường tỉnh Bình Phước đến năm 2020, hoặc dự án hỗ trợ đầu tư xây dựng công trình xử lý chất thải trong ngành y tế... Riêng kế hoạch hành động, ứng phó với biến đổi khí hậu trong năm 2013 của chi cục không thực hiện được đề án nào vì thiếu kinh phí. Đây là những khó khăn đang tồn tại trong công tác bảo vệ môi trường ở Bình Phước hiện nay.     

Gia Nghi