Xã hội 09:27, 08/02/2014 GMT+7

Từ xa xưa, cây đinh lăng được người dân trồng quanh vườn để làm cảnh, lấy lá ăn sống hoặc sắc nước uống. Rễ cây đinh lăng từ 10 năm tuổi trở lên rất có giá trị. Thuộc họ sâm nên rễ đinh lăng được nhiều người sưu tầm làm quà tặng trong dịp tết. Rễ đinh lăng từ 10 năm trở lên có chứa nhiều chất dinh dưỡng, làm tăng cường sinh lực, bồi bổ cơ thể và chữa trị một số bệnh thông thường.

Dày công sưu tầm

Anh Trần Duật, ngụ khu phố Phú Mỹ, phường Tân Đồng (TX. Đồng Xoài) đã dày công sưu tầm củ, rễ đinh lăng hàng chục năm tuổi để bán trong dịp tết Giáp Ngọ 2014. Anh Duật cho biết: Những năm gần đây phong trào tìm mua cây đinh lăng nhiều năm tuổi rộ khắp các tỉnh miền Bắc và dần dần lan vào các tỉnh miền Nam. Tại Bình Phước, các thương lái tìm mua đinh lăng nhộn nhịp trong những tháng gần đây. Cây đinh lăng có tuổi đời càng cao giá trị càng lớn và rất hiếm. Những cây 20-30 năm tuổi trồng bên bờ rào, vách tường, khu vực chùa chiền hay nơi đất ít bị cày xới may ra bây giờ mới còn.

Với anh Duật, các tỉnh miền Đông và Tây Nam bộ không nơi nào không có dấu chân anh, đặc biệt là hai tỉnh Tây Ninh và Trà Vinh. Anh rong ruổi với nghề đào tìm củ, rễ đinh lăng hàng chục năm nay. Anh Duật cho biết: “Trước đây, tôi chuyên thu mua cây và rễ đinh lăng để bán cho Công ty cổ phần Traphaco. Do địa bàn Bình Phước ít cây đinh lăng, nên tôi phải đi các tỉnh lân cận để thu mua. Đinh lăng thường được người dân trồng dăm ba cây làm cảnh trước nhà, nên việc thu mua gặp nhiều khó khăn. Có những chuyến đi 1-2 tuần, thậm chí cả tháng, chi phí ăn ở hàng chục triệu đồng”.

Buổi đầu thu mua, do chưa biết công dụng của thân và rễ đinh lăng, nên anh Duật mua được bao nhiêu thì nhập hết cho công ty bấy nhiêu, với giá 20-30 ngàn đồng/kg (bao gồm lá, thân, rễ). Sau khi tìm hiểu kỹ về cây đinh lăng, đặc biệt là những gốc đinh lăng có tuổi đời từ 10 năm trở lên, anh Duật đã thu mua hàng trăm kilôgam củ, rễ về ngâm rượu bán, thu lợi nhuận cao hơn.

Anh Duật cho biết thêm: “Khi đào được củ đinh lăng to, tôi đem về rửa sạch đất, mua bình thủy tinh và rượu có nồng độ cồn trên 50% về ngâm. Nếu ngâm trong bình nhựa với rượu cao độ, thời gian ngâm lâu làm nhựa bị ăn mòn và sinh ra một số chất không tốt. Ngâm trong bình thủy tinh an toàn cho người sử dụng. Rượu đinh lăng có vị ngọt, mùi thơm, dễ uống. Khi biết cây đinh lăng cùng họ với sâm, nhiều người ưa chuộng hơn và tìm mua cho mình một bình để trong nhà cho sang”.
 

Mua đinh lăng như đánh cược

Anh Duật chia sẻ kinh nghiệm: “Mua cây đinh lăng giống như đánh cược, chủ yếu mua mạo (ước chừng rồi mua). Vì chủ nhà cũng không nhớ trồng thời điểm nào và mình cũng không thể biết ở dưới đất củ to hay nhỏ. Một số người nhớ được thời điểm trồng cây đinh lăng là nhờ vào việc sinh người con thứ mấy trong gia đình. Nếu chủ nhà nói gốc đinh lăng trồng 10 năm tuổi trở lên, thì mình mua giá khoảng 500 ngàn đến 1 triệu đồng/gốc. Ngày nào đào được củ, rễ đinh lăng nặng 8-10kg thì coi như ngày đó trúng. Nhưng để đào được cũng rất kỳ công”.

Địa bàn thu mua rộng, nên thời gian gần đây ở mỗi tỉnh, anh Duật đặt 4-5 điểm thu mua củ, rễ đinh lăng. Khi hàng nhiều, chủ tiệm điện thoại gọi anh Duật đến lấy hàng. Đều đặn mỗi tháng anh thuê khoảng 10 chuyến xe ôtô đến các điểm gom hàng về bán cho công ty. “Các tỉnh có nhiều chùa chiền như Trà Vinh, Tây Ninh, cây đinh lăng được trồng nhiều. Tại các tỉnh này, có những cây 40-50 năm tuổi”, anh Duật nói.

Ngoài việc thu mua, anh Duật đã có kế hoạch phát triển cây đinh lăng trên địa bàn tỉnh. Năm 2013, anh đã mua cành và ươm hàng chục vạn bầu cây đinh lăng để trồng và bán giống. “Do cây đinh lăng chứa nhiều nước, nếu mình không nhập cho công ty ngay sẽ bị hao hụt, dẫn đến thua lỗ. Để tránh hao hụt, trong năm tới tôi sẽ mua máy sấy để sấy củ, rễ đinh lăng ngay sau khi mua về”, anh Duật chia sẻ.

Nhất Sơn