Xã hội 09:23, 17/01/2014 GMT+7

Được lưu hành từ năm 2003, những đồng tiền xu (tất cả các mệnh giá) đã phải chịu sự “ghẻ lạnh” của người tiêu dùng. Sau gần 11 năm tồn tại, những đồng tiền xu đã biến mất trong túi người tiêu dùng, các bà nội trợ. Sự biến mất của đồng tiền xu đã được các chuyên gia dự báo vài năm trước.

ột cán bộ ở Ngân hàng Nhà nước chi nhánh tỉnh Bình Phước cho biết: “Hơn 10 năm trước, Ngân hàng Nhà nước phát hành đồng tiền bằng kim loại nhằm hoàn thiện cơ cấu mệnh giá và phù hợp với yêu cầu lưu thông tiền tệ. Lý do để phát hành tiền xu là hướng tới mục tiêu lắp đặt các hệ thống bán hàng tự động như máy bán nước ngọt, điểm điện thoại công cộng, điểm bán vé tự động...”. Theo đánh giá của Ngân hàng Nhà nước lúc đó, đồng tiền xu có rất nhiều ưu điểm về lợi ích kinh tế - xã hội như tiết kiệm chi phí ngân sách, tuổi thọ cao, trao tay tiện lợi, thời gian bảo quản dài lâu, môi trường sạch sẽ, không bị thấm hút như tiền giấy. Và với lý do: “Việc sử dụng tiền xu thể hiện sự văn minh nhân loại, ý thức pháp luật trong các loại hình giao dịch dân sự và nhà nước, nên mỗi người dân phải đặt quyền lợi, nghĩa vụ và trách nhiệm của mình trong bối cảnh tổng thể theo xu hướng vận động chung của toàn xã hội” nên Ngân hàng Nhà nước cho lưu hành đồng tiền xu với các mệnh giá 200 đồng, 500 đồng, 1.000 đồng, 2.000 đồng, 5.000 đồng.

Thế nhưng, thực tế khác xa với những gì lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước tuyên bố. Bởi đến nay các loại máy bán hàng tự động không thấy, trong khi đồng tiền xu ngày một rỉ sét và sự bất tiện khi cất giữ đã làm người tiêu dùng thờ ơ. Việc mất giá quá nhanh của đồng tiền cũng khiến tiền xu bị tẩy chay. Mệnh giá thấp nhất của đồng tiền Việt Nam là 200 đồng (cả tiền kim loại lẫn tiền giấy) và cao nhất là tờ tiền có mệnh giá 500 ngàn đồng bằng giấy polyme. Với 200 đồng, hiện người dân không thể mua được một thứ gì.   

Chị T.T.L, một viên chức ở thị xã Đồng Xoài nói:  “Vẫn biết tiền xu cũng là đồng tiền quốc gia nên mỗi công dân phải có thái độ đúng mực khi sử dụng. Nhưng cất giữ tiền xu khá phiền phức nên khi mua bán, tôi thường lấy thêm vật gì đó có giá tương ứng để khỏi phải nhận lại tiền xu”.

Anh L.T.Q ở phường Tân Bình nói: “Bây giờ ai cũng có cái bóp để đựng giấy tờ, thẻ ATM... và đựng tiền. Tôi cất vào bóp mấy đồng tiền xu mà cứ rơi hoài nên không muốn nhận tiền xu nữa”. Vợ anh Q cho hay, cũng vì đồng tiền xu mà đứa con 3 tuổi của chị phải đi cấp cứu để lấy đồng tiền nuốt vào dạ dày. Từ đó gia đình chị không bao giờ đụng đến tiền xu. Mới đây, người viết chứng kiến một người bán rau ở chợ Đồng Xoài đã không chịu nhận 2 đồng tiền xu có mệnh giá 5.000 đồng khi bán 3 bó mồng tơi. Nhiều người được hỏi đều cho rằng, ngoài những bất tiện trên, đồng tiền xu của nước ta chất lượng rất kém, bị rỉ sét mất vệ sinh nên không muốn giữ. 

Ông Đặng Hà Giang, Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh Bình Phước khẳng định: “Đồng tiền xu vẫn còn giá trị trong lưu thông như tiền giấy. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chưa có bất kỳ một văn bản nào quy định về việc chấm dứt sự lưu hành của đồng tiền xu. Người dân không muốn lưu giữ tiền xu có thể mang đến ngân hàng để hoán đổi sang tiền giấy”. Như vậy, việc tẩy chay đồng tiền xu trong nhân dân có nhiều nguyên nhân nhưng chủ yếu là do sự bất tiện chứ không phải do tiền xu không còn giá trị.  

Tấn Phong