Xã hội 17:03, 07/11/2013 GMT+7

Sau nhiều năm triển khai thực hiện chiến lược dân số - sức khỏe sinh sản (DS-SKSS) giai đoạn 2001-2010, chiến lược DS-SKSS giai đoạn 2011-2015, tổng tỷ suất sinh trên địa bàn tỉnh đã giảm rõ rệt, quy mô dân số được giữ ở mức hợp lý, vấn đề gia tăng dân số tự nhiên và di dân cơ bản được khống chế, chất lượng dân số được cải thiện. Tỷ suất sinh 25,06%o (năm 2001) giảm xuống còn 19,7%o; tỷ lệ sinh con thứ 3 từ 19% (năm 2001) giảm còn 12% (năm 2012). Tỷ lệ các cặp vợ chồng dùng các biện pháp tránh thai hiện đại tăng dần qua từng năm: năm 2001 đạt 64,3%, năm 2012 đạt 72,59%; bình quân mỗi năm tăng 1-1,5%.

NHỮNG KHÓ KHĂN, THÁCH THỨC

Dân số Bình Phước tính đến ngày 31-12-2012 là 922.889 người, trong đó đồng bào dân tộc thiểu số chiếm gần 20%. Tỉnh có mặt bằng dân trí tương đối thấp, di dân hàng năm cao, nhất là di dân tự do. Tỷ lệ hộ nghèo vẫn còn nhiều (5,58%), cơ sở hạ tầng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội còn hạn chế.

Bên cạnh đó, một số nơi cấp ủy đảng, chính quyền  sớm bằng lòng với kết quả đã đạt được, thiếu sâu sát trong công tác chỉ đạo, điều hành nên kết quả chưa thật bền vững.

Bình Phước hiện có cơ cấu dân số trẻ, số người trong độ tuổi lao động cao là lợi thế về nguồn nhân lực để phát triển. Theo kết quả tổng điều tra dân số và nhà ở năm 2009, tỷ lệ người trong độ tuổi lao động có việc làm chiếm 81%, nhưng đa số là lao động giản đơn, chưa qua đào tạo chuyên môn, kỹ thuật, chỉ 11% trong số này có trình độ từ sơ cấp trở lên.

Trước năm 2011, tỷ số giới tính khi sinh của tỉnh vẫn nằm trong giới hạn cho phép, nhưng đến năm 2012 đã tăng lên 111 bé trai/100 bé gái. Nếu không được quan tâm, đầu tư đúng mức thì đây sẽ là vấn đề xã hội lớn khó giải quyết trong tương lai. Tình trạng bạo lực gia đình vẫn còn nhiều. Năm 2009 có 906 vụ, trong đó số vụ bạo hành phụ nữ từ 16-59 tuổi là 640 vụ (bạo hành về thân thể 61,70%, bạo hành tinh thần 26,05%, bạo hành tình dục 0,99% và bạo hành về kinh tế 11,26%). Năm 2010, tổng số vụ bạo lực đã tăng lên 973 vụ, số vụ bạo hành phụ nữ từ 16-59 tuổi chiếm 75,54%...

Bình Phước là tỉnh thuần nông, có số lượng và tỷ lệ người dân tộc thiểu số khá cao, điều kiện kinh tế - xã hội chưa phát triển; hệ thống giáo dục - lao động - việc làm, hệ thống y tế còn nhiều khiếm khuyết là cản trở rất lớn trong việc nâng cao chất lượng dân số. Hiện nay, tỉnh đang có hiện tượng xuất cư chất xám và nhập cư lao động có trình độ thấp, đa số nhập cư tự do theo mùa vụ (thu hoạch điều, cao su...). Do đó, công tác tuyên truyền, vận động nhóm đối tượng này thực hiện các hoạt động KHHGĐ, chăm sóc SKSS gặp nhiều khó khăn.

VÀ CÁC NHIỆM VỤ,  GIẢI PHÁP

Chương trình DS-SKSS-KHHGĐ thời gian qua nhận được sự quan tâm chỉ đạo kịp thời của các cấp ủy đảng, chính quyền địa phương. Hàng năm HĐND, UBND tỉnh đưa các chỉ tiêu về dân số vào chỉ tiêu kinh tế - xã hội và giao cho các địa phương thực hiện. Bên cạnh đó, các cấp ủy đảng, chính quyền cũng đã chỉ đạo ban, ngành, đoàn thể các cấp lồng ghép hoạt động dân số vào nội dung, chương trình của hoạt động đơn vị và được sự hưởng ứng mạnh mẽ của các tầng lớp nhân dân, sự nhiệt tình, tâm huyết, cố gắng của đội ngũ cán bộ làm công tác DS-KHHGĐ từ tỉnh đến cơ sở.

Ông Bạch Sỹ Long, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh cho rằng: Công tác DS-KHHGĐ thời gian tới không chỉ là ổn định quy mô dân số mà còn phải chú trọng nâng cao chất lượng, cơ cấu dân số và phân bổ dân cư. Hầu như thời gian qua các hoạt động của công tác dân số chỉ mới thực hiện KHHGĐ là chính, còn lại vẫn chưa được quan tâm, đầu tư đúng mức. Và nếu muốn vượt qua những thử thách này cần có sự vào cuộc mạnh mẽ, thực chất của cả hệ thống chính trị.

Bên cạnh đó, cần tiếp tục quán triệt, nâng cao nhận thức của các cấp ủy đảng, chính quyền, mặt trận và các hội, đoàn thể, cán bộ, đảng viên, các tầng lớp nhân dân về thực hiện Nghị quyết số 47-NQ/TW của Bộ Chính trị về “Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chính sách DS-KHHGĐ”, phải xem công tác DS-KHHGĐ là một trong những chương trình kinh tế - xã hội trọng tâm hàng đầu của địa phương và đưa chương trình DS-KHHGĐ thành một trong những tiêu chuẩn thi đua, xét tặng các danh hiệu: Đảng bộ, chính quyền trong sạch vững mạnh, đảng viên đủ tư cách, khu dân cư văn hóa, gia đình văn hóa. Đổi mới, nâng cao chất lượng nội dung, hình thức tuyên truyền, gắn các đợt tuyên truyền vận động với lồng ghép dịch vụ KHHGĐ và chăm sóc sức khỏe sinh sản; tăng cường hoạt động tuyên truyền ở các vùng trọng điểm, ưu tiên các nội dung tuyên truyền phù hợp với vùng sâu, xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, vùng có mức sinh cao; phấn đấu giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên để sớm đạt được mức sinh thay thế; tiếp tục thực hiện tốt công tác phối hợp giữa các ban, ngành, hội, đoàn thể các cấp trong thực hiện nhiệm vụ chiến lược về DS-KHHGĐ, trong đó Chi cục DS-KHHGĐ giữ vai trò chủ trì; củng cố, kiện toàn và hoàn thiện tổ chức bộ máy, nâng cao hiệu quả quản lý; coi trọng bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ cán bộ chuyên trách DS-KHHGĐ.

Cần nâng cao chất lượng dịch vụ CSSKSS-KHHGĐ. Hoàn thiện việc tuyển dụng cán bộ dân số xã vào biên chế tại một số đơn vị để nâng cao hiệu quả công việc; có chính sách khuyến khích thỏa đáng về tinh thần, vật chất đối với đội ngũ làm công tác DS-KHHGĐ, cộng tác viên dân số ở cơ sở. Tăng cường nguồn lực đầu tư cho các chương trình, dự án, đảm bảo đủ nguồn lực từ ngân sách nhà nước và huy động sự đóng góp của toàn xã hội cho công tác DS-KHHGĐ. Đồng thời biểu dương, khen thưởng kịp thời những gương điển hình làm tốt công tác DS-KHHGĐ; phát huy hiệu quả tuyên truyền của các phương tiện thông tin đại chúng, đặc biệt là hệ thống truyền thanh ở cơ sở; thường xuyên kiểm tra, đánh giá, sơ kết rút kinh nghiệm để lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt Nghị quyết số 47-NQ/TW của Bộ Chính trị.

Phương Dung