Xã hội 15:41, 12/09/2013 GMT+7

Qua các nghiên cứu quốc tế, tỷ lệ dị tật bẩm sinh ở Việt Nam nằm trong khoảng 1,5-2% dân số. Như vậy, hàng năm cả nước có khoảng 22 đến 30 ngàn trẻ sinh ra bị dị tật bẩm sinh. Trong số các dị tật, có các bệnh phổ biến như: Down, hội chứng Ewards, dị tật ống thần kinh, suy giáp bẩm sinh, thiếu men G6PD, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh, tan máu bẩm sinh (Thalassemia) thể nặng và các bệnh lý di truyền, dị tật bẩm sinh khác.

NỖI ĐAU DỊ TẬT

Chị N.T.N, mẹ em L.V.T ở ấp 1A, xã Minh Đức (Hớn Quản) sụt sùi khi chúng tôi hỏi về con chị. Chị nói trong nước mắt: Cháu đã 13 tuổi rồi đó. Nuôi con khôn lớn là niềm vui của cha mẹ nhưng với tôi chỉ toàn là nỗi đau. Khi cháu được 2 tuổi, gia đình mới phát hiện bị bệnh tan máu bẩm sinh (Thalassemia) khiến nhà tôi nghèo luôn tới bây giờ.

Chị N.T.N cho biết: Bác sĩ hẹn nửa tháng phải truyền máu cho cháu một lần, nhưng do gia đình khó khăn nên một tháng tôi mới đưa cháu đi. Trước đó cháu không có bảo hiểm thì mỗi lần truyền máu tốn gần 2 triệu đồng. 3 năm nay được bảo hiểm thanh toán phần nào nên chi phí hết hơn 1 triệu đồng. Số tiền tuy không lớn nhưng đối với gia đình chị N là một gánh nặng khi phải đối diện từ tháng này qua năm khác, mà sức khỏe và tính mạng của con mình vẫn như bài toán đố. Thu nhập cả nhà hiện trông chờ vào việc làm của con trai lớn, vợ chồng chị N nay đau mai ốm cũng chỉ có thể mua vài viên thuốc đông y uống cầm chừng, chứ không có điều kiện đến các cơ sở y tế để trị bệnh.

Cũng như L.V.T, bé V.V.M ở ấp Ruộng 2, xã Tân Quan (Hớn Quản) cũng phát hiện bị u tuyến thượng thận khi hơn 1 tuổi. Con bệnh, chi phí điều trị cao nên bố mẹ M tuy còn trẻ nhưng phải chịu cảnh nghèo. Mặc dù đã được người thân, gia đình và xã hội giúp đỡ nhưng sự sống của M chỉ có thể cầm cự qua ngày. Gánh nặng từ nỗi đau dị tật đã làm oằn vai, bào mòn sức khỏe của cả người lành lẫn người bệnh.

GIẢM TỶ LỆ DỊ TẬT,
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DÂN SỐ

Năm 2007, tỉnh Bình Phước triển khai đề án Sàng lọc trước sinh và sơ sinh (SLTS&SS). Đến năm 2012 đã có 21.733 trường hợp được SLTS&SS,  nghi ngờ phát hiện gần 400 ca suy giáp, thiếu men G6PD, vô sọ, thoát vị rốn, tắc thực quản... Qua đó đã gửi mẫu về Bệnh viện Từ Dũ (TP. Hồ Chí Minh) xét nghiệm khẳng định lần 2 và thông báo, tư vấn, hỗ trợ để gia đình điều trị.

Bác sĩ Bạch Sỹ Long, Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ tỉnh cho biết: Bình Phước hiện là một trong 21 tỉnh phía Nam được trung ương đánh giá cao về các hoạt động SLTS&SS. Hiện nay 100% bệnh viện tuyến huyện và tỉnh đã có bác sĩ thực hiện SLTS&SS. Thông qua chẩn đoán hình ảnh (siêu âm) đã có thể phát hiện các khiếm khuyết về mặt hình thể, đo độ mờ da gáy (xác định bệnh down). Sau sinh, các bệnh viện lấy máu gót chân gửi về Bệnh viện Từ Dũ đọc kết quả. Một số dị tật có thể cải thiện được sẽ tiến hành tư vấn, hướng dẫn, điều trị sau sinh và các bác sĩ có thể khuyên thai phụ chấm dứt thai kỳ khi cần thiết.

Cũng theo bác sĩ Long, tùy thuộc mức độ biểu hiện bệnh, trình độ kỹ thuật của bác sĩ và chất lượng máy móc, việc SLTS (các bà mẹ khám định kỳ, siêu âm, xét nghiệm trong thời kỳ mang thai) sẽ giúp các cặp vợ chồng biết chính xác 80-90% thai nhi của mình khỏe mạnh hay có vấn đề gì bất thường. SLSS (lấy máu gót chân trẻ 48 giờ sau sinh) nhằm phát hiện các bệnh suy giáp bẩm sinh, thiếu men G6PD, tăng sản tuyến thượng thận bẩm sinh... SLTS&SS sẽ giúp ngành y tế can thiệp sớm, hạn chế tối đa dị tật từ trong bụng mẹ và giúp trẻ sinh ra phát triển bình thường.

Hiện nay, các tỉnh phía Nam đã triển khai sàng lọc thêm bệnh tăng sản thượng thận bẩm sinh, ở phía Bắc có Bệnh viện Nhi trung ương đã triển khai sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh. Gần đây, các trung tâm SLTS&SS có triển khai thêm cả sàng lọc bệnh tim bẩm sinh và khiếm thính.                             

Phương Dung