2013 GMT+7

Tiếp sức cho cô đỡ thôn bản

Thứ 5, 12/09/2013 | 15:24:00

Thông tư số 07/2013/TT-BYT của Bộ Y tế ban hành và có hiệu lực từ ngày 1-5-2013, quy định cô đỡ thôn bản là một chức danh trong hệ thống y tế Việt Nam. Đây là tin vui, củng cố và tiếp sức cho cô đỡ thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em ở thôn bản.

HIỆU QUẢ TỪ MÔ HÌNH CÔ ĐỠ THÔN BẢN

Gần 13 năm nay, bước chân của người phụ nữ tên Lâm Thị Chi đã in dấu khắp các ngả đường của ấp Sóc Lớn, xã Lộc Khánh (Lộc Ninh). Chị thăm khám, tư vấn cách ăn uống, chăm sóc sức khỏe cho phụ nữ từ lúc mang thai đến khi mẹ tròn con vuông. Khi những đứa trẻ chào đời, chị còn tư vấn chế độ dinh dưỡng cho mẹ và bé để trẻ có thể lớn lên khỏe mạnh. Chị Chi cho biết: Trước đây việc mang thai, sinh nở của phụ nữ trong ấp, sóc nơi tôi sinh sống theo kiểu “trời sinh voi, sinh cỏ”. Có chị mỗi lần sinh nở là đánh cược mạng sống của mình. Chính bản thân chị mang thai, sinh nở 4 lần nhưng cũng chỉ có 2 con còn sống. Vì vậy, khi dự án cô đỡ thôn bản về xã, chị Chi liền đăng ký tham gia học với mong muốn giảm tỷ lệ tử vong và chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em tốt hơn.

Cô đỡ thôn bản đang hướng dẫn kiến thức sinh sản cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Chị Lâm Thị Hà, xã Lộc Khánh cũng là một trong những cô đỡ được đào tạo từ những đợt đầu dự án cô đỡ thôn bản của Bệnh viện Từ Dũ (TP. Hồ Chí Minh). Chị Hà được tập huấn kỹ năng cơ bản về sản khoa, xử trí ban đầu các tai biến sản khoa và sơ sinh. Sau khóa học 6 tháng, chị trở về địa phương làm nhiệm vụ vận động sản phụ khám thai và sinh con tại trạm y tế xã; phát hiện thai phụ có nguy cơ cao để chuyển tuyến kịp thời... Nhiều khi không thể vận động bà mẹ đến cơ sở y tế, chị Hà đến đỡ đẻ tại nhà và chăm sóc sau sinh cho mẹ và con. Hơn 10 năm gắn bó với công việc, chị còn tuyên truyền kế hoạch hóa gia đình và vận động đồng bào thường xuyên đến trạm y tế kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Khẳng định vai trò cô đỡ thôn bản, bác sĩ Nguyễn Thị Nhung, Phó giám đốc Trung tâm y tế huyện Lộc Ninh cho biết: “Trước đây do chưa có cô đỡ nên y tế thôn bản phụ trách luôn phần việc chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em. Tuy nhiên, y tế thôn bản phải kiêm nhiệm nhiều công việc và không phải là người dân tộc thiểu số nên có nhiều hạn chế, tư vấn không đem lại hiệu quả cao. Thai phụ ít chịu đi khám và thường sinh ở nhà, do đó đã xảy ra nhiều tai biến sản khoa. Vì vậy, mô hình cô đỡ thôn bản đã góp phần rất lớn trong việc chăm sóc sức khỏe sinh sản, san sẻ phần lớn gánh nặng của ngành y tế tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số”.

THÊM ĐỘNG LỰC CHO CÔ ĐỠ THÔN BẢN

Cô đỡ thôn bản đang ngày càng khẳng định và phát huy vai trò chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em trong cộng đồng dân tộc thiểu số. Tuy nhiên, chưa có một chức danh và nguồn phụ cấp chính thức nên nhiều người không còn mặn mà hoặc đã bỏ nghề. Bà Lê Thị Phượng Mai, Giám đốc Trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản tỉnh cho biết: “Từ năm 1999, mô hình đào tạo cô đỡ thôn bản của Bệnh viện Từ Dũ có 122 người tham gia, thế nhưng hiện chỉ còn khoảng 60 cô đỡ làm việc. Đây là con số rất khiêm tốn tại một tỉnh có đông đồng bào dân tộc thiểu số như Bình Phước. Hiện mỗi cô đỡ phải phụ trách từ 2 đến 3 thôn với mức hỗ trợ mỗi tháng là 50 ngàn đồng từ chương trình của Vụ Sức khỏe bà mẹ - trẻ em triển khai ở tỉnh”.

Từ năm 1999, với nỗ lực nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ và trẻ em vùng đồng bào dân tộc thiểu số, Bệnh viện Từ Dũ đã đào tạo lực lượng cô đỡ thôn bản người dân tộc thiểu số. Bình Phước là một trong những tỉnh đầu tiên được hưởng dự án đào tạo cô đỡ thôn bản. Đội ngũ cô đỡ thôn bản này đã áp dụng những kiến thức được học, góp phần quan trọng giảm tai biến sản khoa, giảm tử vong mẹ và trẻ sơ sinh nơi họ sinh sống.

Nói về những khó khăn trong nghề, chị Lâm Thị Chi ngậm ngùi: “Mỗi ngày tôi phải đi bộ mấy tiếng để đến những thôn, ấp xa, vừa đỡ đẻ, vừa hướng dẫn kiến thức sinh sản cho chị em. Tôi đã giúp hơn 100 bà mẹ vượt cạn thành công. Tuy làm việc như một cán bộ y tế thực sự, nhưng tôi không có lương mà chỉ được hỗ trợ một khoản tượng trưng. Vì trách nhiệm và thương người nghèo nên tôi cố gắng làm tốt công việc, chứ tiền hỗ trợ không đủ chi phí đi lại”.

Tiếp thêm động lực cho cô đỡ thôn bản, Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư số 07 quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của cô đỡ. Theo đó, cô đỡ thôn bản được công nhận là nhân viên y tế thôn bản làm công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, được hưởng chế độ phụ cấp của nhân viên y tế thôn bản và có trợ cấp thêm hàng tháng (nếu có) từ các nguồn kinh phí hợp pháp khác; đồng thời được trang bị các thiết bị, dụng cụ y tế theo danh mục do Bộ Y tế quy định.

Bà Lê Thị Phượng Mai cho biết thêm: “Khi Thông tư 07 của Bộ Y tế được triển khai sẽ động viên, ổn định đội ngũ cô đỡ thôn bản. Công tác quản lý, chăm sóc thai sản ở vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn sẽ có chuyển biến tích cực, góp phần làm giảm tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ sơ sinh, giảm tai biến sản khoa”.

Kỳ - Thủy