2013 GMT+7

Thực trạng bán điều non, cầm cố đất trong đồng bào dân tộc thiểu số xã Thống Nhất

Thứ 2, 29/04/2013 | 09:33:00

>> Tình trạng bán điều non, bán đất sản xuất trong đồng bào DTTS ở huyện Bù Gia Mập
>> Thực trạng bán điều non, cầm cố đất ở Đắk Ơ
>> Tình trạng bán điều non, cầm cố đất... đã có giải pháp ngăn chặn

Thời gian qua, trên địa bàn xã Thống Nhất (Bù Đăng), nhiều hộ, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) vì cần tiền chi tiêu nên đã vay mượn bằng cách thế chấp tài sản. Tuy nhiên, do nhận thức còn hạn chế nên đồng bào thường bị các chủ nợ tính lãi suất rất cao, nhiều gia đình rơi vào tình trạng nợ không thể trả, bị chủ nợ xiết đất hoặc phải bán điều non, rồi làm thuê trên chính mảnh đất của mình.

CẦM CỐ ĐẤT VÌ... NỢ

Không có điều kiện tiếp tục chăm sóc, thu hoạch cây trồng thì việc cầm cố, sang nhượng đất hoặc bán điều non cũng là chuyện dễ hiểu. Nhưng điều đáng nói là những người cầm cố, sang nhượng đều là hộ đang thiếu đất sản xuất và có nhiều lao động. Ông Vũ Đức Hoàng, Bí thư Đảng ủy xã Thống Nhất nhận định: “Thời gian qua, tình trạng đồng bào DTTS bán đất sản xuất, bán điều non còn diễn ra, trong đó nhiều hộ đã bán cả đất do Nhà nước hỗ trợ nhưng xã chưa kiểm soát hết”.

Vì nợ, nhiều hộ DTTS ở xã Thống Nhất phải cầm cố đất, bán điều non rồi làm thuê trên chính mảnh đất của mình (ảnh minh họa)

Sau khi nhận đất được cấp từ Chương trình 134, ông Điểu Béc (thôn 12) mua lại của ông Phạm Văn Trường (thôn 3) một chiếc xe máy và vay thêm 1 triệu đồng. Do không có tiền trả nợ nên ông phải giao 1 ha đất được cấp cho ông Trường canh tác. Khác với ông Béc, hộ bà Thị Pam (thôn 4) vay 50 triệu đồng để chi tiêu hàng ngày, nay không trả được nợ phải giao 1 ha đất sản xuất cho chủ nợ. Bà Trương Thị Vân (thôn 8) vay 80 triệu đồng để chữa bệnh cho chồng, lãi mẹ đẻ lãi con buộc bà phải cấn đất...

Chúng tôi đến thăm gia đình bà Thị Blé (65 tuổi). Trong căn nhà tuềnh toàng đến ghế ngồi cũng không có, bà Blé cho biết, năm 2012, chồng bà bị tai nạn khi đang kéo điện phải nằm viện điều trị. Nhà nghèo, không có tiền, buộc bà phải bán vườn điều non 3 ha trong vòng 3 năm được 100 triệu đồng. Rồi ông bà chỉ biết đứng nhìn người khác thu hoạch nông sản trên mảnh đất của gia đình.

Nói về thực trạng đồng bào DTTS bán, cầm cố đất sản xuất, anh Lê Văn Tốt, người dân thôn 10 nhẩm tính: 1 ha điều cho thu nhập bình quân 20 triệu đồng/năm. Nhưng nếu bán điều non chỉ được 5-7 triệu đồng/năm, không đủ chi tiêu và những năm sau không còn nguồn thu nào từ vườn cây. Vì thế buộc những hộ này phải vay nóng với lãi suất cao, cầm cố đất, làm thuê trên chính mảnh đất của mình.

Già làng Điểu La cho biết, sóc Bù Tơ 2 có 30 hộ dân nhưng 25 hộ không còn đất sản xuất. Các hộ này đều được hưởng chính sách của Đảng và Nhà nước đối với vùng đồng bào DTTS đặc biệt khó khăn, nhưng do cầm cố, sang nhượng mà nay hết đất sản xuất. Trong đó có 7 hộ bị chủ nợ xiết đất. Gia đình ông Điểu Đơi vay mượn mua xe máy cho con trai, mua gạo ăn... giờ không có tiền trả buộc phải cấn đất cho chủ nợ. Dù đã ở cái tuổi gần đất xa trời, nhưng ông bà vẫn sống trong cảnh màn trời chiếu đất, không nhà cửa, ruộng vườn. Con trai của ông bà Điểu Bay cũng không có đất ở, đất sản xuất. Năm 2012, gia đình anh được UBND xã hỗ trợ căn nhà tình thương nhưng phải xây nhờ trên đất của hộ Điểu Krang bên cạnh.

CHÍNH QUYỀN VÀO CUỘC

Bí thư Đảng ủy xã Thống Nhất Vũ Đức Hoàng cho biết: Khi nghe thông tin các hộ dân cầm cố, bán đất từ Chương trình 134, UBND xã đã chỉ đạo cán bộ tư pháp mời 2 bên lên làm việc. UBND xã cũng rà soát, xử lý dứt điểm các trường hợp cầm cố, sang nhượng đất.

Ông Hoàng cho biết thêm: Thực hiện Chương trình 134, xã Thống Nhất có 56 hộ được cấp đất sản xuất. Năm 2012, qua kiểm tra, rà soát, UBND xã phát hiện 8 trường hợp sang nhượng, cầm cố đất. UBND xã yêu cầu các hộ dân tự thỏa thuận, nếu quá thời gian cho phép, các bên không tìm được cách giải quyết, UBND xã sẽ kiến nghị lên UBND huyện có biện pháp xử lý hoặc thu hồi. Tuy nhiên, qua phân tích, các hộ nhận sang nhượng, cầm cố đất đều đồng ý trả lại nếu được trả đủ tiền vay mượn và chi phí canh tác. Riêng hộ ông Điểu Bôn và ông Phạm Thanh Long ở thôn 12 (liên kết trồng cao su chia sản phẩm trên đất 134, theo hợp đồng hết 15 năm, ông Long sẽ trả lại đất và vườn cây cho ông Điểu Bôn), xét thấy có lợi cho hộ ông Bôn nên Tổ kiểm tra tái lấn chiếm, sang nhượng, cầm cố đất sản xuất Chương trình 134 của huyện yêu cầu hai bên tiếp tục thực hiện nhưng hợp đồng phải có tính pháp lý. Tổ kiểm tra yêu cầu UBND xã Thống Nhất tiếp tục giám sát việc thực hiện hợp đồng này.

LÀM GÌ KHI NÔNG DÂN CẤN ĐẤT?

Nhiều ý kiến cho rằng, xử lý mạnh tay với những kẻ lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người dân để thực hiện các hành vi, cho vay nặng lãi rồi xiết đất, mua bán vườn điều dưới mọi hình thức là điều nên làm. Nhưng giải pháp nào cho nông dân cấn đất lại đang là bài toán khó.

Nhiều năm qua các cấp chính quyền và ngành chức năng trong tỉnh đã nỗ lực giúp dân dạy nghề, giới thiệu việc làm trong các doanh nghiệp, tổ chức làng nghề truyền thống...đây là phương án khả thi nhất. Tuy nhiên, làm được điều này không đơn giản, bởi hầu hết các làng nghề truyền thống đang phải tự tìm đầu ra cho sản phẩm. Việc chuyển đổi lao động từ nông nghiệp sang công nghiệp đòi hỏi phải có kiến thức, tay nghề và đặc biệt là lao động có tổ chức, kỷ luật nghiêm ngặt về giờ giấc, trong khi đó đồng bào DTTS chỉ quen làm ăn tự do, thích thì làm không thích thì nghỉ, làm buổi sáng thì chiều phải có tiền công. Vì vậy, để giải quyết được bài toán cho lao động không đất sản xuất, người nông nhàn ở nông thôn cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành và phải có một kế hoạch lâu dài giúp nông dân thoát nghèo bằng chính sức lao động của mình.

M.Luận - T.Hương