2011 GMT+7

Đồng bào Xêtiêng ở Hớn Quản được mùa lúa nhờ áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất

Thứ 6, 07/10/2011 | 00:00:00

Biết áp dụng kỹ thuật vào sản xuất từ việc chọn giống, làm đất đến chăm bón nên cây lúa cho năng suất cao hơn, thu hoạch xong nhà nào thóc cũng đầy bồ, không còn cảnh đói ăn dài ngày như trước nữa. Chỉ có một số hộ chọn giống không đủ tiêu chuẩn thì hiệu quả mới thấp hơn - anh Điểu Cui, nhân viên bảo vệ thực vật xã An Khương (Hớn Quản), nói với chúng tôi như vậy.

SẠ LÚA TỰ PHÁT, HIỆU QUẢ THẤP

Vụ hè thu năm nay, nông dân huyện Hớn Quản gieo trồng 418 ha lúa, tập trung chủ yếu ở hai xã An Khương và Phước An. Xã An Khương có hơn 300 hộ canh tác lúa với tổng diện tích 150,45 ha, xã Phước An có 100,6 ha lúa, trong đó số hộ dân tộc thiểu số (DTTS) gieo trồng chiếm trên 90%. Từ lâu cây lúa gắn vào đời sống văn hóa, tinh thần của người Xêtiêng với các lễ hội cúng lúa mới, cúng cầu xin cho mùa màng bội thu.

Cán bộ Trạm BVTV huyện Hớn Quản thường xuyên kiểm tra đồng lúa

Trước đây, các hộ DTTS ở Hớn Quản sản xuất theo lối tự phát, không tập trung, mạnh ai nấy làm. Vì vậy, trên cùng một cánh đồng nhưng có tới 3-4 tầng lúa khác nhau. Có thửa đang làm đất, thửa đã gieo sạ, thửa đang “thời con gái”, thửa đã trổ bông. Bên cạnh đó, đồng bào DTTS với cuộc sống du canh du cư đã ảnh hưởng không nhỏ đến sản xuất và gieo trồng. Vì vậy, theo suy nghĩ của đồng bào thì lúa trúng hay mất mùa là do trời. Ông Điểu Len ở xã An Khương nói: “Làm lúa lâu rồi nhưng đồng bào có biết gì về khoa học đâu, ngay cả nhận biết sâu, bệnh cũng không, chỉ cầu mong mưa thuận gió hòa là có cái để ăn. Khi cán bộ xuống ruộng kiểm tra, nói thì mới biết nhưng cũng để đấy vì không biết phải làm gì”. Kết quả, nhiều thửa ruộng mất trắng vì sâu bệnh phá hại. Số ít thửa được thu hoạch nhưng năng suất rất thấp, chỉ khoảng 100-200kg/sào, có hộ xuống ruộng phải lựa cắt từng bông, từng khóm có hạt chắc. Do vậy, trước đây các hộ đồng bào DTTS luôn trong cảnh thiếu đói mùa giáp hạt, hoặc thiếu ăn dài ngày.

HIỆU QUẢ TỪ ÁP DỤNG KHOA HỌC - KỸ THUẬT

Anh Điểu Cui, nhân viên bảo vệ thực vật xã An Khương, cho biết: Nhận thức được hiệu quả của khoa học - kỹ thuật khi áp dụng vào trồng lúa nên hằng năm, xã liên kết mở lớp tập huấn cho người nông dân về kiến thức khoa học - kỹ thuật để chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh hại lúa và giới thiệu giống lúa mới cho năng suất cao. Ban đầu rất khó để các hộ vận dụng vào sản xuất, chỉ 1-2 hộ làm theo. Chỉ đến khi mình trực tiếp xuống ruộng vừa làm vừa hướng dẫn cách làm đất, sạ giống, làm cỏ, sục bùn và phun thuốc trừ sâu... thì các hộ mới làm theo. Đến kỳ thu hoạch, thấy việc áp dụng đúng quy trình kỹ thuật cho năng suất lúa cao hơn, lúc đó đồng bào mới làm theo. Nhờ vậy, mấy năm gần đây các hộ đồng bào DTTS không còn cảnh thiếu đói giáp hạt, năng suất lúa đạt bình quân 4 tấn/ha. Các giống lúa được gieo trồng phổ biến như OM6162, AS996, OM3536 và một số giống lúa địa phương khác.

Ở cánh đồng ấp 3, xã An Khương, nơi có hệ thống mương máng dẫn nước vào ruộng nên khu vực này các hộ canh tác được 3 vụ/năm. Hệ thống thủy lợi nội đồng có vai trò quan trọng, tạo ra sự chênh lệch về hiệu quả sản xuất. Anh Điểu Lưa ở ấp 3 nói: Đồng bào được no cái bụng là nhờ vào sử dụng kỹ thuật chăm sóc cây lúa, chú trọng đầu tư nên năng suất lúa mới cao. Trước đây, nhiều nhà trong ấp thiếu ăn kéo dài nhưng nay thì khác rồi. Vụ này, nhà mình có 5 sào thu về trên 2 tấn lúa.

Đến cánh đồng lúa ở xã Phước An, chúng tôi thấy một thửa ruộng khá tốt, thân lúa cao, bông dài nặng hạt. Đó là diện tích của hộ ông Điểu Mét, nhờ biết phòng trừ sâu bệnh hiệu quả, cách chăm sóc tốt nên cây phát triển đồng đều. Vụ này ở xã Phước An có nhiều hộ đạt năng suất cao như Nguyễn Văn Chánh - ấp Văn Hiên 2, Điểu Du - ấp 2, 3 nhỏ, Điểu Bầu - ấp 2, 3 lớn... Chị Nguyễn Thị Thơm, nhân viên bảo vệ thực vật xã Phước An, nói: Bên cạnh việc áp dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, đồng bào DTTS còn đổi công cho nhau để cùng học hỏi kinh nghiệm. Ngoài yếu tố kỹ thuật, các hộ nên lựa chọn những giống mới (giống đầu dòng), không sử dụng những giống để lại qua các vụ, nhằm đảm bảo năng suất. Ở đây, đặc thù diện tích đất của số ít hộ chỉ canh tác được một vụ hè thu, còn vụ đông xuân không chủ động được nguồn nước nên đành để đất trống.

Anh Nguyễn Thái Bình, Trạm trưởng Trạm Bảo vệ Thực vật huyện Hớn Quản, cho biết: Ứng dụng kỹ thuật vào sản xuất đã cho hiệu quả rõ rệt trên cây lúa, là bằng chứng cho các hộ gieo trồng tin tưởng và làm theo. Hiện trạm đang đẩy mạnh chuyển giao khoa học - kỹ thuật và thực hiện các mô hình trình diễn về lúa để thuyết phục 100% nông dân áp dụng theo và đưa giống mới, giống đã được xác nhận vào sản xuất.

Hải Châu