Xã hội 20:23, 27/05/2023 GMT+7

Ông Đặng Văn Thân sinh năm 1932 ở huyện Giồng Trôm, tỉnh Bến Tre. Năm 1950, ông tình nguyện gia nhập quân đội, làm báo vụ tại một đơn vị thông tin ở Quân khu 9. Sau Hiệp định Genève, ông tập kết ra Bắc, chuyển ngành về công tác ở Bưu điện huyện Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu. Sau đó, ông được cử tuyển học đại học tại Kharkov, Liên Xô cũ. Năm 1966, sau khi tốt nghiệp đại học, ông trở về nước công tác tại Viện Khoa học - Kỹ thuật Bưu điện thuộc Tổng cục Bưu điện. Đến ngày đất nước hoàn toàn thống nhất, ông Ba Thân được phân công tiếp quản toàn bộ hệ thống bưu chính viễn thông của chính quyền Sài Gòn.

Năm 1984, ông Ba Thân được bổ nhiệm làm Tổng Cục trưởng Tổng cục Bưu điện. Đây cũng là thời kỳ đất nước bắt đầu công cuộc đổi mới. Bưu điện là một trong những ngành nghèo và lạc hậu nhất của Việt Nam lúc bấy giờ, doanh thu chủ yếu từ các dịch vụ phát hành báo chí và bán tem thư. Thời điểm đó Việt Nam lâm vào cuộc khủng hoảng trầm trọng và toàn diện, một phần do hậu quả của chiến tranh, một phần là hậu quả của nền kinh tế tập trung, quan liêu, bao cấp. Bước ra khỏi chiến tranh, một vạn chiến sĩ giao bưu, giao liên, vô tuyến điện, thợ dây, thợ máy… đã hy sinh. Tổng số thuê bao điện thoại cả nước chỉ xấp xỉ 100.000 thuê bao, trong đó Hà Nội có khoảng 10.000 thuê bao, TP. Hồ Chí Minh có khoảng 30.000 thuê bao. Mạng lưới viễn thông nhỏ bé sử dụng hoàn toàn công nghệ analog. Đời sống cán bộ, công nhân viên ngành gặp rất nhiều khó khăn. Đất nước không chỉ bị cấm vận về kinh tế mà còn bị cấm vận về công nghệ, viễn thông, mã 84 của Việt Nam bị khóa. Trong khi mạng analog tại Việt Nam được đánh giá ở mức trung bình khá so với các nước xã hội chủ nghĩa, đúng thời điểm không có vốn mà lại đầu tư mua thiết bị mới khiến nhiều người băn khoăn.

Phó Chủ tịch nước Nguyễn Thị Bình thay mặt Đảng và Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới cho ông Ba Thân. Nguồn ảnh: Gia đình cung cấp

Trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, ông Ba Thân đã có quyết định táo bạo, quyết liệt chuyển từ analog sang digital, lấy phát triển viễn thông quốc tế làm khâu đột phá, tiến hành một loạt biện pháp mạnh mẽ khác để tạo vốn, tạo nguồn lực và cơ sở vật chất. Vượt qua nhiều quan điểm phản biện cho rằng, Việt Nam còn nghèo, không có tiền đầu tư, trong khi có thể tận dụng hệ thống tổng đài analog của Cộng hòa Liên Bang Đức viện trợ trước đó. Ông Ba Thân vẫn quyết tâm chọn công nghệ digital tiên tiến, cương quyết hiện đại hóa ngành bưu điện. Sau này, lịch sử đã chứng minh quan điểm, tầm nhìn của ông Thân là đúng, tạo nên cuộc cách mạng và ông Ba Thân được xem là người hùng của ngành bưu điện Việt Nam.

Ông Ba Thân cùng tập thể lãnh đạo bàn bạc thống nhất và đi đến quyết tâm cao về ý thức tự lực, tự cường, tìm tòi và thực hiện nhiều biện pháp khéo léo, sáng tạo, thu hút ngoại tệ và công nghệ cao của nước ngoài để đầu tư phát triển và đào tạo nguồn nhân lực. Đặc biệt là bứt phá khỏi tư tưởng ỷ lại, chờ đợi cấp trên, chờ đợi đầu tư của Nhà nước. Bên cạnh đó, ngành xác định lấy viễn thông quốc tế làm khâu đột phá phát triển, tranh thủ được viện trợ ODA và đề xuất một số cơ chế tạo vốn nhanh chóng từ các khoản vay nước ngoài được Nhà nước bảo lãnh và ngành tự trả.

Trong điều kiện hoàn toàn không có vốn đầu tư của Nhà nước, ngành bưu điện phải tự vay - tự trả, tận dụng mọi nguồn lực, mọi cơ hội hợp tác với nước ngoài để xây dựng ngành viễn thông. Nhưng đến năm 1995, mạng viễn thông Việt Nam đã hoàn toàn được số hóa đến các tỉnh, thành với hệ thống truyền dẫn, chuyển mạch, tổng đài tự động (trong khi thế giới số hóa chưa được 50% mạng lưới). Về mặt công nghệ, mạng viễn thông của ta hiện đại ngang tầm với các nước trong khu vực.

Từ năm 1995, Việt Nam quyết định đi thẳng vào công nghệ viễn thông di động công nghệ số (GSM) và đã tạo ra sự bùng nổ dịch vụ thông tin di động, đưa dịch vụ này phổ cập đến tất cả người dân Việt Nam. 

Trái tim của vị Anh hùng Lao động vừa ngừng đập! Xin tiễn biệt vị cựu tư lệnh xuất sắc của ngành bưu điện Việt Nam.