2015 GMT+7

Từ chuyện ở trường Sao Việt, nghĩ về đồng phục học sinh

Thứ 5, 12/11/2015 | 19:39:00

BP - Chuyện một bé trai lớp 2 ở trường Sao Việt của thành phố Hà Nội bị nhà trường cho nghỉ học chỉ vì mẹ bé lên Facebook chê bai chiếc cà vạt của học sinh trong trường với những lời lẽ không hay đã được chia sẻ nhiều trên các trang mạng trong những tháng đầu năm học. Dẫu chuyện đã được giải quyết, cháu bé được đi học trở lại và những người lớn liên quan đến câu chuyện đã ngồi lại với nhau nhưng cũng khiến chúng ta phải suy ngẫm về chuyện đồng phục học sinh hiện nay.

Học sinh Trường THPT chuyên Quang Trung trong lễ khai giảng - Ảnh: S.H

Thực ra, đồng phục học sinh không phải bây giờ mới có. Nét văn hóa này đã xuất hiện tại các trường học Việt Nam từ thời Pháp thuộc mà đầu tiên là phong trào nữ sinh trường Đồng Khánh ở Huế với đồng phục áo dài trắng và nón bài thơ hay nữ sinh trường Gia Long ở Sài Gòn với đồng phục áo dài tím, sau chuyển thành áo dài trắng với hình bông mai vàng trên ngực áo. Có lẽ chẳng phải bàn cãi gì về mục đích tốt đẹp của việc học sinh mặc đồng phục bởi đó là một nét văn hóa học đường. Điều đáng nói ở đây là cái cách mà người ta thực hiện nét văn hóa học đường ấy. Sự máy móc hay vì bệnh thành tích, vì cái danh hão hoặc vì chút lợi ích nào đó mà người ta đang làm cho đồng phục học sinh bị biến tướng.

Còn nhớ năm học trước, trong thông báo nhập học gửi tới học sinh lớp 10 của Trường THPT Phạm Ngũ Lão, huyện Thủy Nguyên, thành phố Hải Phòng, các khoản tạm thu lên tới 1,8 triệu đồng/em, trong đó nhà trường quy định tới 8 loại đồng phục, tương đương với 10 chiếc quần áo đồng phục cho 1 em/năm học. Tổng số tiền may đồng phục của các em lên tới 1,22 triệu đồng. Rồi mới đây, Trường tiểu học Văn Bình, huyện Thường Tín (Hà Nội) buộc học trò mặc quần áo vest (nam), áo vest với váy (nữ) đi học. Một bộ đồng phục của trường này giá gần 700 ngàn đồng. Từ lúc thông tin trên lên mặt báo, đã có không biết bao nhiêu lời chỉ trích cũng như sự than vãn của người có con đi học. Điều đó cho thấy, đồng phục học sinh không còn là chuyện nhỏ, bởi nó liên quan đến thu nhập của nhiều hộ nghèo. Không chỉ đồng phục quần áo, nhiều trường còn chủ trương đồng phục cả giày dép, màu và chất liệu giấy bao bìa sách vở... Có trường bắt học sinh phải mang giày bata, không được đi dép nhựa. Và để thực hiện cho bằng được chủ trương đó, thầy cô giáo đã làm cái việc phản cảm, phản giáo dục là ngồi ở cổng, dao kéo lăm lăm trong tay để... cắt dép học trò. Còn phía sau lưng thầy cô, trước sảnh chính của trường vẫn tươi rói khẩu hiệu “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”(!?).

Thời tôi học phổ thông, nhiều học sinh phải mặc quần áo rách tới trường. Bản thân tôi nhiều hôm phải mượn chiếc quần “phíp” dài thỗn thện của chị, phải vấn cạp quần lên nhiều vòng như thể giắt hai trái chanh ở bên hông. Sau này đến thế hệ các em tôi, điều kiện khá hơn nên đã có đồng phục học sinh. Nhưng dù là tiểu học hay trung học vẫn chỉ là quần sẫm màu, áo trắng và ở bậc THPT thì con gái mặc áo dài trắng. Sự tối giản của đồng phục học sinh thời đó vẫn bảo đảm sự thanh lịch, trong sáng, vô tư hồn nhiên của tuổi học trò. Nhìn vào tà áo trắng, chiếc quần sẫm màu người ta biết cô, cậu ấy là học trò. Nhìn phía trên túi áo trái, nơi quy định đeo bảng tên trường để biết học trò ấy học lớp mấy, trường nào. Thế thì tại sao phải ép học sinh may đồng phục với giá bằng cả tạ thóc một bộ? Tại sao quần cứ phải màu xanh còn màu đen thì không được, để rồi có cảnh học sinh bị đuổi ra khỏi lớp vì không mặc đúng quy định của nhà trường!?

Đẹp hay xấu, sang hay bình dân thì đồng phục học sinh vẫn chỉ là hình thức bề ngoài. Không ai nhìn vào bộ quần áo các em đang mặc để đánh giá trình độ, năng lực học tập cũng như tư cách đạo đức của học sinh mà phải nhìn vào kết quả giảng dạy của ngôi trường học sinh đó theo học. Học sinh sẽ tự hào biết mấy khi trên ngực áo mình là bảng tên của một ngôi trường có bề dày thành tích học tập, thi cử, là nơi góp phần đào tạo được nhiều người tài cho đất nước chứ không ai lại tự hào vì bộ quần áo mình mặc có giá cả một tạ thóc!

Thảo Nguyên