Giáo dục 10:38, 24/06/2015 GMT+7

Trong báo cáo giải trình Quốc hội về đổi mới chương trình, sách giáo khoa giáo dục phổ thông, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận cho biết, bộ đã tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế và huy động gần 200 giáo viên, các nhà khoa học, chuyên gia giáo dục... tham gia thiết kế chương trình giáo dục phổ thông tổng thể; Đồng thời xây dựng hệ thống văn bản cần thiết phục vụ quá trình triển khai thực hiện Đề án. Về kỳ thi THPT quốc gia, bộ trưởng cho rằng, việc chỉ tổ chức một kỳ thi và số cụm thi tăng (từ 4 cụm lên 38 cụm) sẽ tiết kiệm đáng kể chi phí đi lại, ăn ở cho thí sinh và gia đình, giảm áp lực về giao thông và các vấn đề xã hội khác. Về đánh giá học sinh tiểu học thay cho chấm điểm, Bộ trưởng thừa nhận còn những bất cập như giáo viên ở những lớp đông học sinh, giáo viên chuyên biệt phải dạy nhiều lớp sẽ vất vả trong việc đánh giá học sinh; Công tác quản lý chưa thay đổi đồng bộ với đổi mới cách dạy, cách học và còn nhiều hồ sơ, sổ sách gây áp lực cho giáo viên... Những vấn đề này, bộ sẽ lắng nghe và điều chỉnh để triển khai hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Dù phần trả lời của Bộ trưởng Bộ GD&ĐT có vẻ suôn sẻ, nhưng chưa thỏa mãn được các đại biểu cũng như dư luận xã hội. Nhiều ý kiến tiếp tục cảnh báo sự vội vàng trong cải cách giáo dục sẽ để lại hậu quả khó khắc phục cho nhiều thế hệ. Còn nhớ 14 năm trước, Vụ trưởng vụ giáo dục Tiểu học Nguyễn Kế Hào đã phải... xin từ chức để thể hiện dứt khoát sự phản đối chương trình giáo dục tiểu học mới. Bây giờ thì mọi sự đúng, sai đã rõ. Vừa cải cách chữ viết thất bại lại đến khắc phục hậu quả của phân ban. Nay lại đến đổi mới toàn diện giáo dục mà trước hết là đổi mới chương trình, sách giáo khoa.

Cải cách giáo dục là để tạo ra những con người làm chủ tương lai và khó hơn nhiều so với các cuộc cải cách khác, bởi nó phải tiên lượng được những đòi hỏi của tương lai chứ không chỉ thỏa mãn các đòi hỏi hiện tại. Càng toàn cầu hóa người ta càng hiểu ra rằng, cải cách giáo dục về thực chất là cải cách xã hội. Trong cuốn sách “Cải cách và sự phát triển”, tác giả Nguyễn Trần Bạt đã viết đại ý: Vì cứ coi cải cách giáo dục là cải cách riêng hệ thống giáo dục nên ở Việt Nam, trọng trách cải cách giáo dục được giao cho Bộ GD-ĐT. Cho đến nay, những gì mà Bộ GD-ĐT làm trong chương trình cải cách giáo dục chỉ là sửa đổi sách giáo khoa, sửa đổi chương trình học, sửa sang trường lớp... Thật ra, tất cả những việc ấy chỉ là cái vỏ vật chất của cải cách giáo dục chứ không phải là cải cách giáo dục. Vì thế, đây phải là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội chứ không chỉ là nhiệm vụ của Bộ GD-ĐT.   

 Thảo Nguyên