Giáo dục 13:09, 15/10/2014 GMT+7

BP - 2015 sẽ là năm đầu tiên ngành giáo dục thực hiện kỳ thi “hai trong một”. Tức là không còn kỳ thi tuyển sinh vào đại học, cao đẳng như trước. Cụ thể, Bộ Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) chỉ tổ chức một kỳ thi quốc gia là kỳ thi THPT quốc gia, để lấy kết quả xét công nhận tốt nghiệp THPT, làm căn cứ tuyển sinh đại học, cao đẳng. Phương án thi đã được Bộ GD-ĐT công bố, nhưng đến nay không những dư luận xã hội chưa yên tâm mà ngay cả thầy cô giáo ở nhiều trường THPT cũng còn băn khoăn và học sinh thì lo lắng.

Để giúp bạn đọc hiểu rõ hơn về mục đích, nguyên tắc và những yêu cầu cơ bản của kỳ thi này, phóng viên Báo Bình Phước đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Hùng, Giám đốc Sở GD-ĐT. Dưới đây là nội dung cuộc trao đổi:

PV: Ngày 9-9-2014, Bộ GD-ĐT đã ban hành Quyết định số 3538/QĐ-BGDĐT về phê duyệt phương án thi tốt nghiệp THPT và tuyển sinh đại học, cao đẳng từ năm 2015. Theo nội dung quyết định này, từ năm học 2015 sẽ chỉ còn một kỳ thi quốc gia. Xin ông cho biết, mục đích, nguyên tắc và những yêu cầu cơ bản của kỳ thi này?

Ông Nguyễn Văn Hùng: Mục đích của kỳ thi này là lấy kết quả để xét công nhận tốt nghiệp THPT và làm căn cứ để các cơ sở giáo dục đại học, giáo dục nghề nghiệp sử dụng trong tuyển sinh; đồng thời có tác động tích cực đối với việc đổi mới phương pháp dạy học, thi, kiểm tra, đánh giá, nâng cao chất lượng dạy học.

Nguyên tắc của kỳ thi là phải đảm bảo nghiêm túc, khách quan, công bằng, độ tin cậy của kết quả thi; đảm bảo tính kế thừa, liên tục của lộ trình đổi mới thi, chuyển từ kiểm tra kiến thức sang đánh giá năng lực người học; không gây xáo trộn lớn đối với giáo viên và học sinh, vận dụng có hiệu quả những thành tựu hiện đại về đánh giá chất lượng giáo dục.

Tuy nhiên, để thực hiện được mục đích kỳ thi theo đúng các nguyên tắc trên thì đề thi phải hướng vào mục tiêu đánh giá ý thức học sinh, bảo đảm phân hóa trình độ học sinh: có một số thí sinh điểm thấp, một số thí sinh điểm cao và nhiều nhất là số thí sinh đạt mức điểm ở giữa. Nếu biểu diễn thành đồ thị thì phân bố điểm thì có dạng gần chuẩn. Và như chúng ta đã biết, thi cử lâu nay nghiêng về đo lường kết quả học được cái gì chứ chưa phải đánh giá học sinh vận dụng kiến thức như thế nào. Vì vậy, yêu cầu cơ bản của kỳ thi này là nhằm thúc đẩy đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra, đánh giá, nâng cao chất lượng giáo dục.

PV: Mặc dù nội dung quyết định của Bộ GD-ĐT đã nêu rõ về các môn thi, hình thức và thời gian thi, nhưng dư luận vẫn còn không ít băn khoăn với việc ngoài 3 môn thi bắt buộc, thí sinh được tự chọn môn thi trong số các môn tự chọn sẽ dẫn đến tình trạng học lệch. Ông có ý kiến gì về vấn đề này?

Ông Nguyễn Văn Hùng:   Nghị quyết số 29-NQ/TW chỉ rõ: “Đảm bảo cho học sinh có trình độ trung học cơ sở (hết lớp 9) có tri thức phổ thông nền tảng, đáp ứng yêu cầu phân luồng mạnh sau trung học cơ sở; THPT phải tiếp cận nghề nghiệp và chuẩn bị cho giai đoạn học sau phổ thông có chất lượng”; đồng thời, đáp ứng yêu cầu “tích hợp cao ở các lớp học dưới và phân hóa dần ở các lớp học trên. Do đó, ngoài việc phải thi 3 môn bắt buộc (Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ) thí sinh sẽ được tự chọn các môn thi trong số các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử và Địa lý là phù hợp với chủ trương này. Chương trình và sách giáo khoa giáo dục phổ thông hiện hành đã thực hiện phân ban kết hợp với tự chọn nên việc cho học sinh tự chọn môn thi là phù hợp với chương trình và thực tế.

Đồng thời, với việc kết hợp sử dụng kết quả thi 4 môn thi tối thiểu với điểm học tập trung bình lớp 12 để xét công nhận tốt nghiệp, đảm bảo học sinh “học gì, được đánh giá nấy”, khuyến khích học sinh phải học đều để đạt yêu cầu đối với tất cả các môn, nhất là ở lớp 12 để tốt nghiệp THPT và có hồ sơ dự tuyển đại học tốt. Trên cơ sở đạt yêu cầu đối với tất cả các môn, học sinh chú trọng hơn vào các môn theo năng lực, sở trường, tạo điều kiện cho các cơ sở giáo dục đại học có thêm căn cứ để tuyển thí sinh phù hợp với ngành nghề đào tạo và yêu cầu chất lượng của trường.

Bên cạnh đó, việc kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh trong quá trình được phân cấp cho giáo viên bộ môn và nhà trường sẽ tạo điều kiện cho giáo viên phát huy vai trò trách nhiệm trong quá trình dạy học; học sinh không coi nhẹ môn học nào; từng bước khắc phục quan niệm môn chính, môn phụ trong nhà trường. Việc đưa vào các môn tự chọn là giảm áp lực cho các thí sinh, đồng thời phù hợp với thực tế học tập ở bậc THPT, là giải pháp phù hợp chủ trương định hướng nghề nghiệp, là bước chuẩn bị cho việc sẵn sàng tham gia thị trường lao động hoặc học tập của các em ở các bậc học sau.

Hơn nữa, xét trên tổng số học sinh lớp 12 trong cả nước, với việc cho học sinh tự chọn thì tất cả các môn thi sẽ được chọn, hướng tới sự cân đối, hài hòa hơn giữa các môn học trong nhà trường.

PV: Theo quyết định trên của Bộ GD-ĐT, những học sinh, học viên không được học Ngoại ngữ hoặc học trong điều kiện không đảm bảo chất lượng thì không bắt buộc phải thi môn Ngoại ngữ, thí sinh tự chọn môn thi thay thế trong số các môn tự chọn. Vậy, xin ông cho biết như thế nào là điều kiện không đảm bảo chất lượng? Việc này sẽ được thực hiện như thế nào ở Bình Phước?           

Ông Nguyễn Văn Hùng:  Ngoại ngữ là môn thi bắt buộc, thí sinh phải thi một trong các thứ tiếng: Anh, Nga, Pháp, Trung, Đức, Nhật. Những học sinh không được học Ngoại ngữ hoặc học trong điều kiện không đảm bảo chất lượng thì không bắt buộc phải thi môn này. Thí sinh được chọn môn thi thay thế trong số các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý.

Những nơi mà điều kiện dạy học không đảm bảo theo quy định của Bộ GD-ĐT là: Những trường mà giáo viên dạy môn Ngoại ngữ thiếu hoặc chưa đạt chuẩn năng lực ngoại ngữ và phương pháp dạy học; việc thực hiện chương trình không liên tục; do học sinh chuyển trường nên phải học đổi môn Ngoại ngữ; nhà trường ở nơi có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, trang thiết bị dạy học, thực hành chưa đáp ứng yêu cầu dạy và học... Những trường chưa đủ điều kiện cần tập trung cố gắng để nhanh chóng đáp ứng điều kiện tối thiểu dạy học Ngoại ngữ để học sinh được dự thi Ngoại ngữ trong các năm sau.

Những nội dung này sẽ được cụ thể hóa trong quy chế thi và các văn bản hướng dẫn tổ chức kỳ thi THPT quốc gia. Khi Bộ GD-ĐT có văn bản hướng dẫn cụ thể, Sở GD-ĐT tỉnh sẽ báo cáo Bộ GD-ĐT để quyết định việc không bắt buộc thi môn Ngoại ngữ đối với những thí sinh ở những trường không đủ điều kiện.

PV: Những thí sinh đăng ký dự thi tại cụm thi địa phương có còn cơ hội để vào học ở các trường đại học, cao đẳng hay không, thưa ông?

Ông Nguyễn Văn Hùng:  Với các thí sinh đăng ký thi để xét công nhận tốt nghiệp, không có nguyện vọng lấy kết quả thi để dự tuyển vào các trường đại học, cao đẳng, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho những thí sinh tham dự kỳ thi, Bộ GD-ĐT sẽ thống nhất với UBND tỉnh tổ chức một số cụm thi do Sở GD-ĐT chủ trì.

Bằng tốt nghiệp THPT là điều kiện cần để thí sinh được vào học đại học, cao đẳng. Tuy nhiên, điều kiện đủ để được tuyển vào học được quy định tại Đề án tuyển sinh riêng của từng trường. Những thí sinh thi tại cụm thi địa phương chỉ thi 4 môn tối thiểu để xét tốt nghiệp THPT vẫn có thể được xét tuyển vào đại học, cao đẳng, nhưng cơ hội hạn chế, vì phải phụ thuộc vào quy định của các trường mà các em muốn theo học. Do đó các em cần cân nhắc kỹ trước khi đăng ký tham dự kỳ thi phù hợp với nguyện vọng, năng lực cá nhân và điều kiện gia đình.

Mặt khác, ngoài việc sử dụng kết quả kỳ thi THPT quốc gia để làm căn cứ tuyển sinh, các trường đại học, cao đẳng được quyền tuyển sinh riêng theo Đề án tuyển sinh của trường. Do đó, với các thí sinh dự thi tại các cụm thi địa phương vẫn có cơ hội vào học ở các trường đại học, cao đẳng không sử dụng kết quả kỳ thi để tuyển sinh. Các em cần theo dõi thông tin tuyển sinh của các trường.

PV: Xin cảm ơn ông!

P.V