Giáo dục 08:10, 04/08/2014 GMT+7

Ông Lê Văn Xăng, một cựu giáo viên miền Bắc vào Bù Đăng lập nghiệp sau khi nghỉ hưu, kể: “Sau ngày miền Nam giải phóng, cả nước có 2 nền giáo dục khác nhau. Sau đó đã hợp nhất chương trình giáo dục. Lúc này, hệ thống giáo dục phổ thông của ta là hệ 10 năm. Bắt đầu từ lớp vỡ lòng cho trẻ 6 tuổi và kết thúc chương trình phổ thông ở khối lớp 10. Đến năm 1980, cả nước thực hiện công cuộc cải cách hệ thống giáo dục bằng hệ 12 năm và bỏ hẳn lớp vỡ lòng.

Giáo viên Lê Thị Lệ ở Bù Đăng cho biết: “Tôi sinh năm 1972, nên theo học chương trình hệ 10 năm. Hành trang của chúng tôi khi đến lớp thời cấp 1 chỉ là cái bảng đen, 2 cuốn sách và 2 cuốn vở. Bây giờ, học sinh tiểu học mang quá nhiều sách vở, đồ dùng học tập. Có thời kỳ ngành giáo dục đã cân thử cặp sách của học sinh tiểu học, có em phải mang tới 8kg sách vở đủ loại”. Anh Lê Văn Trí, một viên chức ở thị xã Đồng Xoài cho rằng, giáo dục của ta hiện đang có những bước thụt lùi so với trước chứ chưa thể so mặt bằng của các nước trong khu vực”.

Trước đây, các dấu trong tiếng Việt được biến hóa thành câu đồng dao “nặng tròn, sắc đứng, huyền nằm, hỏi khom lưng cúi, ngã nằm cong queo” để học sinh lớp 1, lớp 2 dễ nhớ, dễ phân biệt. Thế nhưng sau một thời gian đổi mới giáo dục, đổi mới sách giáo khoa, chỉ riêng dấu nặng đã biến tấu thành “dấu nặng như sao trên trời, như nốt ruồi đỏ, như đuôi con rùa”. Nhiều nhà phê bình đã phân tích sự cẩu thả của sự biến đổi này, vì dấu nặng chắc chắn không có năm cánh như ngôi sao, cũng không phải là một vệt dài hình lưỡi mác như cái đuôi con rùa.

Đó chỉ là một khía cạnh nhỏ trong Tiếng Việt bậc tiểu học nhưng cũng thể hiện rõ sự loay hoay của ngành trong thời gian qua. Còn ở góc độ chương trình, phương pháp dạy, truyền thụ kiến thức, sách giáo khoa hiện nay cho học sinh cần xem xét lại. Trước hết nói về sách, hiện trên thị trường loạn các loại sách tham khảo. Mỗi môn học đều có 3, 4 cuốn sách tham khảo. Nào là để học tốt môn này, đáp án môn nọ, đề cương bài học, những bài Toán hay, bài Văn mẫu, luyện chữ đẹp... nên mỗi chiếc cặp sách của học sinh giống như một thư viện thu nhỏ. Học sinh không oằn vai khi tới lớp mới lạ!.

Chị Mai Thị Lan ở phường Tân Phú (TX. Đồng Xoài) cho biết thêm, con tôi năm tới vào lớp 5. Trong 4 năm qua tôi luôn để ý tới chuyện học hành của con nhưng rất khó vì chương trình hiện nay hoàn toàn xa lạ với ngày trước. Bây giờ, học sinh học cả ngày, nhiều môn trước phải lên cấp 2 chúng tôi mới được học. Không xếp thứ hạng hàng tháng, không kiểm tra, đến kỳ thi chất lượng thì cô giáo phát cho bộ đề cương có lời giải về học thuộc, đến ngày thi học sinh trả bài lấy điểm để tổng kết. Chị Lan cho hay, năm con chị học lớp 3, gia đình không cho đi học thêm vì cháu đang trong độ tuổi vừa học vừa chơi. Nhưng ở lớp của cháu, các bạn đều đi học thêm. Đến các kỳ kiểm tra chất lượng, ai học thêm đều có đề cương, đáp án. Con chị thì không. Năm lớp 4, nhờ đi học thêm nên cuối năm cháu đạt danh hiệu học sinh giỏi. Rút kinh nghiệm, hè này vợ chồng chị phải cho con đi học hè.

Một giáo viên ở trường Tiểu học Tân Phú B (TX. Đồng Xoài) than thở: “So những năm 1980-1985 thì chương trình học tiểu học hiện nay quá nặng, quá nhiều môn. Có những môn dạy giáo dục sinh lý, giới tính cho trẻ lớp 5 theo tôi là chưa cần thiết nên để đến lớp 8, lớp 9 dạy mới vừa tầm. Về sách giáo khoa, thời của chúng tôi mỗi bộ sách còn để lại cho các em học vài năm nữa đến khi rách mới thay. Bây giờ, mỗi năm một bộ. Năm trước khác năm sau, ngay như chúng tôi là giáo viên cứ đến hè phải đi tập huấn chương trình”.

Một phụ huynh cũng ở thị xã Đồng Xoài cho biết, vì lối học vẹt, chất lượng nằm ở các lớp dạy thêm nên con dù đang học lớp 5, gia đình phải phân công nhau chở cháu đi học thêm. Trước đó, họ tưởng con mình yếu thực sự nên mời gia sư về dạy. Nhưng việc dạy kèm không ăn thua vì ở lớp học thêm của cô chủ nhiệm toàn dạy những gì ngày mai học. Một học sinh lớp 5 kể, tại một kỳ kiểm tra, cô giáo ra đề bài làm Văn tả lại cảnh Hồ Gươm. Nhiều học sinh ở thị xã Đồng Xoài chưa bao giờ ra khỏi tỉnh Bình Phước thì làm sao biết được vẻ đẹp của Hồ Gươm. Ấy vậy, hầu hết các em đều đạt điểm 8 và 9. Vì khi đi học thêm các em được cô giáo cho chép bài về học thuộc lòng, khi kiểm tra chỉ việc viết lại như chiếc máy đánh chữ. Cũng chính vì vậy, bây giờ phụ huynh mỗi lúc gặp nhau thường hỏi xã giao “Cháu học thêm cô nào?” chứ không như ngày trước “Cháu xếp thứ mấy trong lớp?”.  

Tấn Phong