Giáo dục 15:36, 29/11/2022 GMT+7

Bài 1:
“RỚT” CHUẨN VÌ QUÁ TẢI

Xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia là chủ trương lớn của ngành giáo dục và được triển khai hàng chục năm qua với mục đích tạo mọi điều kiện thuận lợi để nâng cao toàn diện chất lượng giáo dục một cách bền vững. Tuy nhiên, hiện nhiều trường đã “rớt” chuẩn do quá tải học sinh, nhất là các trường ở trung tâm, khu vực trọng điểm về phát triển công nghiệp.

Nếu bậc mầm non có hệ thống mầm non tư thục “gánh vác”; bậc THPT có hệ thống giáo dục thường xuyên, các trường nghề “đỡ đầu”, thì đối với bậc tiểu học, THCS việc quá tải vẫn là bài toán khó ở Bình Phước. 

“Tăng tốc” nhanh

Số lượng chỉ chiếm 50%/tổng số học sinh toàn trường nhưng buổi tập thể dục giữa giờ buổi sáng của học sinh Trường THCS Tân Phú, TP. Đồng Xoài gần như phủ kín khắp khuôn viên. THCS Tân Phú hiện là trường 1 cấp bậc THCS có số lượng học sinh đông nhất tỉnh với 2.311 em/54 lớp, tăng 200 em so với năm học trước.

Một tiết học thể dục của học sinh Trường THCS Tân Phú

Thầy Nguyễn Viết Tuyên, Hiệu trưởng trường cho biết, số lượng học sinh năm sau tăng hơn năm trước và không có dấu hiệu dừng lại. Trong đó, số học sinh vào lớp 6 năm học 2022-2023 đông kỷ lục với 700 em/15 lớp, tức bình quân gần 47 em/lớp. Chỉ tính riêng số học sinh khối 6 đã tương đương với một trường học bình thường. Với đà này thì những năm học tới số lượng học sinh dự kiến còn tăng nữa, khi đó khó sẽ chồng thêm khó.

Trường 1 cấp bậc tiểu học có số lượng học sinh đông nhất tỉnh là Tiểu học Minh Hưng A, TX. Chơn Thành với 2.143 em/47 lớp, tăng 120 em so với năm học trước. Trường đang trong quá trình xây dựng, thiếu phòng học, thiếu giáo viên nên buộc phải dồn lớp, giảm 1 lớp so với năm trước. Khối 1, 2 bình quân 45 em/lớp; khối 3, 4, 5 bình quân 56 em/lớp. Cô Nguyễn Thị Thanh Huệ, Hiệu trưởng trường lý giải: “Do khối 1 mới nhập học còn nhiều bỡ ngỡ, khối 2 năm học trước phần lớn học online chưa làm quen nhiều với trường lớp nên ưu tiên hơn. Mặt khác, đây là 2 khối lớp thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018 nên cần bố trí sĩ số ít hơn cũng như học 2 buổi/ngày để đảm bảo theo quy định”.

Trường tiểu học Chơn Thành A (thị xã Chơn Thành) phải sắp xếp ngồi 3 em học sinh/bàn

Trường 2 cấp học có số lượng học sinh đông nhất tỉnh hiện nay là TH&THCS Lương Thế Vinh, TX. Chơn Thành với 2.450 em/57 lớp. Cô Phạm Thúy Hằng, Hiệu trưởng trường cho hay, đứng chân trên địa bàn trung tâm, dân cư tạm trú nhiều, trong khi chất lượng giáo dục nhà trường luôn đứng đầu huyện, top đầu tỉnh nên phụ huynh luôn mong muốn cho con em mình được học tập ở đây. Mặt khác, do sáp nhập thành trường 2 cấp nên số lượng học sinh rất đông và tăng cơ học nhanh. Tuy nhiên, theo chỉ tiêu của thị trấn Chơn Thành (nay là phường Hưng Long), mỗi năm chỉ được tuyển sinh thêm 250 học sinh theo địa bàn cư trú, trong đó 150 em THCS, 100 em tiểu học. Còn nếu tuyển sinh “thả cửa” thì con số sẽ tăng gấp nhiều lần.

Quá tải và hệ lụy

Theo quy định của trường chuẩn, đối với bậc tiểu học không quá 35 học sinh/lớp và không quá 30 lớp/trường; đối với bậc THCS không quá 45 học sinh/lớp và không quá 45 lớp/trường. Đối chiếu với quy định này thì hiện nhiều trường ở trung tâm đông dân cư, khu công nghiệp trọng điểm đã vượt quá xa. Học sinh đông, số lớp nhiều không chỉ ảnh hưởng đến lộ trình xây dựng trường chuẩn mà còn ảnh hưởng lớn đến việc học tập, hoạt động, sinh hoạt của các em.

Tại các trường: TH&THCS Lương Thế Vinh, Tiểu học Chơn Thành A, Tiểu học Minh Hưng A hay THCS Tân Phú, do số học sinh/lớp quá đông nên việc sắp xếp bàn ghế, chỗ ngồi cho các em gặp nhiều khó khăn. Ngoài phải kê bàn sát bục giảng của giáo viên thì bàn 2 chỗ ngồi nay phải bố trí 3 học sinh.

Học sinh đông, số lớp nhiều nhưng hiện Trường THCS Tân Phú chưa có nhà tập đa năng cũng như sân chơi, bãi tập riêng biệt mà tận dụng khuôn viên sân trường để tổ chức các hoạt động cũng như dạy giáo dục thể chất. Mỗi tiết, trường có từ 5-6 lớp học thể dục ngoài sân trường, tương đương khoảng 250 học sinh. Học thể dục là phải vận động, chạy nhảy với đầy đủ các môn theo quy định để học sinh phát triển toàn diện, thế nhưng việc học thể dục ngoài sân trường lại tác động, ảnh hưởng lớn đến việc học tập của các em ở lớp khác. Do đó, trường buộc phải hạn chế một số bộ môn thể dục như bóng đá, bóng chuyền, chạy, nhảy. Đây là thiệt thòi lớn cho học sinh thời kỳ đang phát triển mạnh về thể chất.

Việc học sinh bị “nhồi nhét” trong một không gian quá chật không chỉ khiến phụ huynh lo ngại ảnh hưởng đến sức khỏe và chất lượng học tập của các con, mà chính giáo viên cũng rơi vào tình trạng quá tải vì không thể quán xuyến hết khối lượng công việc nặng nề trên lớp.

Tại Trường tiểu học Minh Hưng A, do quá tải và phòng học thiếu nên các khối 4, 5 không được học 10 buổi/tuần mà chỉ học 7 buổi/tuần với thời gian kéo dài nên cả cô và trò đều rất mệt. Ngoài ra, không được học đầy đủ 2 buổi/ngày nên việc kèm cặp, hỗ trợ thêm kiến thức cho các em cũng rất khó. Điều đó về lâu dài ảnh hưởng lớn đến việc nâng cao chất lượng giáo dục. Cô Cao Thị Thắm, giáo viên Trường THCS Tân Phú chia sẻ: Sĩ số học sinh quá đông sẽ ảnh hưởng đến chất lượng học tập của các em. Bởi thời gian tiết học hạn chế nên giáo viên khó kiểm tra, tương tác được tất cả học sinh, nhiều nhất cũng chỉ được 10 cặp, điều đó ảnh hưởng đến kỹ năng nói, kỹ năng tương tác với bạn bè.

Học sinh Trường THCS Tân Phú tập thể dục nhịp điệu giữa giờ

Hiện nhiều trường do sĩ số học sinh/lớp quá đông nên buộc phải kê bàn sát với bục giảng. Điều này khiến phụ huynh lo lắng gia tăng các bệnh về mắt của con em. Trao đổi vấn đề này, bác sĩ chuyên khoa mắt Bệnh viện đa khoa tỉnh Lê Văn Giang cho rằng, bục giảng luôn cách học sinh trên 1m nên không ảnh hưởng đến mắt, chỉ khi quá gần dưới 35cm mới lo ngại. Tuy nhiên, theo bác sĩ Giang, sĩ số/lớp quá đông sẽ ảnh hưởng lớn đến chất lượng giáo dục nên cần bố trí đủ học sinh/lớp theo quy định.

Cần xây thêm trường mới

Trường THCS Tân Phú được công nhận đạt chuẩn quốc gia từ năm 2011. Lúc đó học sinh của trường chưa tới 1.000 em/26 lớp. Thế nhưng, đứng chân trên địa bàn trung tâm của tỉnh nên số học sinh tăng cơ học nhanh dẫn đến quá tải. Cùng với một số nguyên nhân khác nên sau 5 năm công nhận đạt chuẩn, tức từ năm 2016 đến nay, trường không còn là trường chuẩn. Hiện trường vượt 9 lớp và vượt hơn 500 học sinh so với quy định của trường chuẩn.

Tại Trường TH&THCS Lương Thế Vinh, cả 2 cấp học đều đảm bảo 4 tiêu chí của trường chuẩn, chỉ còn vướng tiêu chí về sĩ số học sinh/lớp, số lớp/trường vượt quá quy định.

“Kiến nghị các cấp lãnh đạo xem xét thực hiện theo 2 phương án. Đó là tách trường để đảm bảo số lượng học sinh theo quy định. Vì là địa bàn trọng điểm về công nghiệp, mỗi năm học sinh tăng 250 em nên phương án 2 cần xem xét xây dựng thêm trường mới để giảm tải cho trường” - cô Phạm Thúy Hằng, Hiệu trưởng Trường TH&THCS Lương Thế Vinh đề xuất.