Giáo dục 05:01, 19/10/2021 GMT+7

Gian nan học trực tuyến

Vượt khó “tìm con chữ”

Để đảm bảo phòng dịch theo chủ trương của tỉnh, em Ma Hữu Phước, dân tộc Tày là học sinh lớp 4A³, Trường tiểu học Đắk Nhau, huyện Bù Đăng cũng như hàng trăm ngàn học sinh khác trong tỉnh phải học trực tuyến. Nhà Phước cách xa trung tâm xã vài chục cây số, gia đình thuộc diện khó khăn nên học trực tuyến là một thử thách. Để đến được nhà Phước, chúng tôi phải nhờ người nhà của em ra đón vì không ai biết đường vào. Hiện đang là cuối mùa mưa, những ngày gần đây do ảnh hưởng của bão, đường khá lầy lội và trơn trượt. Ra đón chúng tôi tại UBND xã Đắk Nhau lúc 9 giờ sáng, anh Hà Đức Phần (chú họ của Phước) phải đi từ lúc mặt trời chưa mọc. 

Để việc học không bị gián đoạn, em Ma Hữu Phước (dân tộc Tày) lớp 4A³, Trường tiểu học Đắk Nhau phải lên đồi dựng chòi hứng sóng học online

Anh Phần cho biết, vào nhà Phước chủ yếu là đường đất đỏ, mưa thì sình lầy, trơn trượt, nắng thì bụi mù. Mấy ngày nay, mưa lớn nước bào mòn khiến mặt đường xẻ thành nhiều rãnh, đi lại càng khó khăn hơn. Để chống trơn trượt khi đi đường, người dân khu vực này đã chế ra một bộ phận khá đặc biệt cho xe máy, đó là lốp xích. Khi di chuyển trên đường đất thì những mắt xích cắm sâu vào đường để chống trơn trượt. Gần cả buổi di chuyển bằng xe máy, vượt qua hàng chục con dốc, vườn điều và nhiều cầu treo, cuối cùng chúng tôi cũng đến được nhà Phước.

Nhà Phước nằm ở lưng chừng một quả đồi. Khu vực này thời tiết khá khắc nghiệt nên gia đình chủ yếu trồng điều. Nằm tiếp giáp với vùng đất Tây nguyên nên khi điều ra bông thì nắng và gió khá mạnh đã tác động tiêu cực đến năng suất của vườn điều. Do đó di cư vào miền Nam đã chục năm nhưng kinh tế gia đình Phước vẫn khó khăn, căn nhà cũ mang dáng dấp những ngôi nhà ở vùng sâu, vùng xa khu vực Tây Bắc. 

Do nhà chật hẹp nên chỗ học của anh em Phước được bố trí ngay trên chiếc giường của gia đình. Tuy nhiên đây cũng chỉ là nơi học tạm, bởi nếu học trực tuyến thì Phước cũng phải di chuyển đi nơi khác. Còn học trực tiếp thì Phước cùng mẹ ra gần trường thuê nhà trọ ở. 

Một buổi học trực tuyến với nhiều người chỉ cần mở máy tính hoặc điện thoại thông minh lên là có thể học được ngay, nhưng với Phước là cả một chặng đường. Bởi tại nhà của em không có sóng điện thoại. Khi vào học trực tuyến, gia đình phải di chuyển lên đồi cao để tìm nơi có sóng 3G ổn định. 

Từ khi học trực tuyến, ngày nào Phước cũng “cõng” theo sách vở, còn mẹ của Phước là chị Nông Thị Minh Phương mang theo bàn ghế, bình ắc-quy và dụng cụ thu phát sóng lên đỉnh đồi để học. Mỗi khi dò được vị trí có sóng điện thoại, chị Phương dựng 1 cây sào bằng tre cao 5-6m để treo cục thu sóng và phát wifi. Do đó, “phòng học” của Phước hầu như không cố định, lúc thì dưới gốc điều này, khi ở bãi đất trống kia… vì phụ thuộc vào sóng điện thoại. Để tránh mưa, nắng cho con, gia đình chị Phương cũng dựng cột, căng bạt tạo thành lều. Tuy nhiên do dựng tạm bợ nên nếu mưa lớn mẹ con Phước phải chạy về nhà. Mặt khác, mưa lớn cũng không có sóng điện thoại nên việc học buộc phải ngưng.

Không để các em dừng học

Đối với học sinh dân tộc thiểu số (DTTS) ở vùng sâu, vùng xa thì việc học trực tuyến khó khăn càng chồng chất. Ngoài thiếu trang thiết bị học tập, các em không có người dạy kèm nên không biết bắt đầu từ đâu. Trường tiểu học Trần Quốc Toản, xã Đắk Nhau, huyện Bù Đăng có 549 học sinh, trong đó 77,3% học sinh DTTS. Toàn trường có khoảng 50% là học sinh con hộ nghèo, cận nghèo, gia đình đặc biệt khó khăn. 

Cô Nguyễn Thị Cúc, Hiệu trưởng trường cho biết: Phần lớn phụ huynh ở đây là người DTTS không biết chữ. Mọi việc học của các em đều phó mặc cho nhà trường. Để giúp các em tiếp cận con chữ, nhà trường tổ chức dạy học trực tuyến 1 buổi cho các em đủ trang thiết bị học tập; còn với những em chưa có thiết bị học trực tuyến, nhà trường phát đề cương và giáo viên hướng dẫn trực tiếp để các em tự học. 

Do Trường tiểu học Trần Quốc Toản chỉ có 25 giáo viên đứng lớp, trong khi đó có gần 300 em học theo đề cương nên việc phát đề cương, hướng dẫn các em học tập và kiểm tra kết quả rất khó khăn. Cô Nguyễn Thị Hiền, Chủ nhiệm lớp 1A³ cho biết, mặc dù các em sống cách trường trong bán kính 2km trở lại nhưng việc phát đề cương cho các em gặp không ít khó khăn. Để đề cương đến các em kịp thời, giáo viên phải nhờ đội ngũ “chuyển phát không chuyên”, đó là lực lượng đoàn thanh niên, cán bộ thôn, ấp. Do phụ huynh không biết chữ nên giáo viên phải tranh thủ thời gian đến từng nhà hướng dẫn các em viết chữ, đánh vần, làm bài tập… Tuy nhiên, do số lượng học sinh ở vùng sâu, vùng xa, đường đi lại khó khăn nên 1-2 tuần giáo viên mới ghé nhà các em 1 lần.

Đối với những bậc học cao hơn, học sinh đã có ý thức học tập nên việc học thông qua đề cương đã giúp các em theo kịp chương trình. Tại Trường THCS&THPT Lương Thế Vinh, xã Bom Bo, huyện Bù Đăng có 46/1.918 học sinh thiếu trang thiết bị học trực tuyến. Thầy Lương Văn Cương, Phó hiệu trưởng trường cho biết, trường có số học sinh đông nhất, nhì toàn tỉnh. Học sinh là con em các hộ dân trên địa bàn 3 xã Bom Bo, Đường 10, Đắk Nhau và đa số sống trong rẫy cách xa trường, xa trung tâm, đi lại khó khăn nên ảnh hưởng lớn đến công tác quản lý và phối hợp với phụ huynh trong việc giáo dục các em. Khi bước vào năm học 2021-2022, toàn trường chỉ có 46 học sinh thiếu thiết bị học trực tuyến. Chúng tôi phát đề cương cho các em học thông qua hệ thống chuyển phát nhanh và trả hoàn toàn cước phí. Tuy nhiên do xa trung tâm, đường đi lại khó khăn nên không có sự tương tác giữa thầy và trò. 

Em Lê Võ Minh Quý (bìa phải), lớp 7B, Trường TH&THCS Phú Trung, huyện Phú Riềng qua nhà bạn học nhờ vì ở nhà không có internet

Trong khi đó, tại Trường TH&THCS Phú Trung, huyện Phú Riềng nơi có 537 học sinh, trong đó con em DTTS chiếm gần 20%. Bước vào năm học 2021-2022, trường có khoảng 20% học sinh, chủ yếu là con em đồng bào S’tiêng không thể tham gia học online. Nguyên nhân do gia đình những em này nhà cách xa trung tâm, hạn chế về internet, điều kiện khó khăn. Do đó, để việc học của các em không bị gián đoạn, nhiệm vụ của các thầy, cô giáo là phải phô tô bài tập và mang đến tận nhà giúp các em không kể thời tiết mùa mưa, đường sá xa xôi, lầy lội. 

Em Lê Võ Minh Quý, học sinh lớp 7B, Trường TH&THCS Phú Trung cho biết, gia đình em có điện thoại thông minh nhưng nhà cách xa trung tâm hơn 10km, mạng internet chập chờn nên em phải đi học nhờ. Hôm nay được cô giáo chủ nhiệm vào nhà giao bài tập, em rất vui. Em mong dịch bệnh sớm qua mau để được đến trường học tập cùng các bạn.

Cô Vũ Thị Tuyết, Phó hiệu trưởng Trường TH&THCS Phú Trung chia sẻ: Nhiều em sống xa trung tâm cả chục kilômét, nhiều nơi còn đường đất, mùa mưa trơn trượt khó đi. Thậm chí có em gia đình cư trú trong lô cao su, nhà nghèo, ba mẹ không có phương tiện hoặc bận đi làm. Đối với những trường hợp này, các thầy, cô giáo cũng phải cố gắng khắc phục để việc học của các em không bị gián đoạn.        

Tuy nhiên, mọi khó khăn, hạn chế về sóng và thiết bị học tập đã và đang được tỉnh tập trung khắc phục.     

Xuân Túc