Kinh tế 09:34, 09/09/2015 GMT+7

VCCI đánh giá chỉ số thành phần, Bình Phước có 5/10 chỉ số có điểm và hạng cùng tăng. Cụ thể: chỉ số gia nhập thị trường tăng 1,25 điểm và 13 bậc; thời gian thực hiện các quy định của Nhà nước tăng 1,02 điểm và 23 bậc; tính minh bạch và tiếp cận thông tin xếp hạng 2/63 tỉnh, thành; cạnh tranh bình đẳng tăng 23 bậc; đào tạo lao động tăng 7 bậc. Bảng xếp hạng chỉ số thành phần cũng cho thấy, Bình Phước có chỉ số chi phí không chính thức và chỉ số thiết chế pháp lý 3 năm liên tiếp giảm điểm và thứ hạng.

Giảm điểm và thứ hạng - đâu là nguyên nhân?

Thạc sĩ Nguyễn Thị Lan Hương, Chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học - Kỹ thuật cho rằng: Đối với chỉ số chi phí không chính thức, năm 2014 đạt 5,23 điểm, giảm 1,61 điểm, vị trí xếp hạng 30/63, giảm 7 bậc so với năm 2013; chỉ số thiết chế pháp lý đạt 5,18 điểm, xếp 53/63, giảm 14 bậc so với năm 2013. Hai chỉ số này 3 năm liên tiếp giảm về số điểm, thứ hạng và có hiện tượng giảm sâu là điều đáng lo ngại, cần tìm hiểu nguyên nhân. Cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện PCI tại các huyện, thị xã và sở, ngành.

Kết quả khảo sát của VCCI đã lý giải cho việc chỉ số chi phí không chính thức giảm bậc liên tục. Cụ thể, năm 2014, có 72,97% DN thường phải trả thêm các khoản chi phí không chính thức; 66,18% DN đồng ý tình trạng nhũng nhiễu khi giải quyết các thủ tục cho DN khá phổ biến (năm 2013 là 24,27%). Có 82,61% DN cho rằng, nếu chi khoản chi không chính thức, công việc sẽ được giải quyết suôn sẻ và 10,77% DN phải chi hơn 10% doanh thu cho các loại chi phí không chính thức. Đối với chỉ số thiết chế pháp lý giảm mạnh, VCCI cho rằng, nguyên nhân thể hiện ở các tiêu chí tỷ lệ của các vụ án được giải quyết trong năm chỉ đạt 72,6%, thấp hơn so với cả nước (80,73%); hệ thống pháp luật có cơ chế giúp DN tố cáo hành vi tham nhũng của cán bộ chỉ đạt 37,1%. Đặc biệt, DN tìm đến tòa án để giải quyết các tranh chấp chỉ đạt 49,15%, thấp hơn so với cả nước (50,48%).

Đánh giá PCI phải thực hiện từ hai phía

Bà Nguyễn Thị Lan Hương cho rằng, đối với chỉ số tính minh bạch và tính tiếp cận thông tin thì phải xuất phát từ hai phía, đồng thời tạo cơ hội cho người dân tham gia phản biện, giám sát việc thực thi chính sách nhà nước. Còn chỉ số tính năng động và tiên phong của lãnh đạo tỉnh đạt 5,07 điểm, tăng 7 bậc so với năm 2013, xếp vị trí 17/63 nhưng ở các sở, ban, ngành và huyện, thị lại giảm. Điều này đòi hỏi các huyện, thị, sở, ngành phải chủ động thực hiện những việc liên quan đến PCI để nâng cao chất lượng. Mặt khác, phải quan tâm đào tạo nghề cho thanh niên, người nghèo, vì đây cũng là yếu tố quan trọng để đánh giá chỉ số PCI.

Tại hội nghị, ông Võ Tri Tâm, Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh liên tục đưa ra các câu hỏi đề nghị làm rõ, như: Khi khảo sát tính năng động trong các cơ quan nhà nước, VCCI đã khảo sát đến tính năng động của DN hay chưa? DN đã tiếp cận thủ tục, chính sách như thế nào? Có những lĩnh vực, cơ quan nhà nước hoạt động mang tính chất chuyên nghiệp, quốc tế, DN có hòa nhập và thích ứng được không? VCCI có khảo sát các cơ quan nhà nước của tỉnh đã cải cách như thế nào, như việc loại bỏ thủ tục văn bản không phù hợp, ban hành thêm loại văn bản mới có lợi cho DN và hiệu quả cải cách ra sao? Muốn đánh giá đúng, PCI phải được khảo sát, thực hiện từ hai phía mới công bằng.

Ông Võ Quang Thuận, chủ DN tư nhân Thuận Dung, đại diện Hội DN vừa và nhỏ khẳng định: “Các chỉ số PCI của tỉnh thấp đều bị vướng một điểm duy nhất là chất lượng đội ngũ cán bộ, từ đó kéo theo nhiều hệ lụy khác. Để nâng cao chỉ số PCI trong thời gian tới cần có quy định rõ ràng về trách nhiệm cụ thể của từng cá nhân, phòng, ban, cơ quan, đơn vị. Có như vậy mới nâng cao được chỉ số cạnh tranh PCI.

“phục vụ” chứ không phải “quản lý” doanh nghiệp

Những năm qua, tỉnh đã thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp để cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, như giảm, dãn và miễn thuế; giải quyết nợ đọng cho xây dựng cơ bản, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho DN; khắc phục các lĩnh vực có điểm số và thứ hạng PCI thấp... Tuy nhiên, vẫn còn nhiều khó khăn, tồn tại phải khắc phục.

Để nâng cao chỉ số PCI trong thời gian tới, Phó chủ tịch UBND tỉnh Phạm Văn Tòng yêu cầu: Các sở, ngành chức năng và UBND các huyện, thị cần tăng cường hơn nữa công tác tuyên truyền đến tất cả cán bộ, công chức, viên chức về nội dung, ý nghĩa, mục tiêu của chương trình. Phải xác định đúng chức năng, nhiệm vụ là “phục vụ DN” chứ không phải “quản lý DN”; hỗ trợ DN trong quá trình hợp tác, liên doanh, liên kết sản xuất, xây dựng thương hiệu... Đồng thời khắc phục tâm lý quan liêu, ỷ lại, cục bộ địa phương và cục bộ ngành, nhanh chóng xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có tầm nhìn chung, đồng bộ trong quản lý, điều hành kinh tế - xã hội. Nhất là phải kết hợp việc kiểm tra PCI với kiểm tra phòng chống tham nhũng và cải cách thủ tục hành chính để làm rõ hạn chế, thiếu sót trong quá trình điều hành.         

Ngọc Bích