Kinh tế 06:35, 26/06/2015 GMT+7

Bất chấp vì lợi nhuận

Vì lợi nhuận nên hiện có nhiều tiểu thương không quan tâm đến sức khỏe người tiêu dùng. Chị Phan Thị Thanh Hoa ở thị trấn Đức Phong (Bù Đăng) cho biết: “Lâu nay, tôi vẫn nghe báo chí nói nhiều về chuyện trái cây tẩm hóa chất để giữ được lâu, các loại rau, thịt cũng được ngâm hóa chất làm tươi lại để bán, nhưng tôi không nghĩ chuyện này lại đang diễn ra ngay ở chợ mình vẫn thường mua. Có lần tôi mua cà chua về nấu canh, để rơi dưới gầm bếp 1 trái mà không nhặt lên, gần 2 tháng sau thấy trái cà chua vẫn tươi nguyên. Nếu cà chua chín bình thường, chỉ để 1 tuần là hư. Tôi rất sợ nhưng không thể không ăn.

Cũng như chị Hoa, anh Nguyễn Văn Giang ở thị trấn Thanh Bình (Bù Đốp) nói: “Khi tôi sang huyện Bù Gia Mập chơi, thấy nhiều người trồng rau bán, nhưng họ lại không dám sử dụng sản phẩm đó. Vì hằng ngày người trồng rau phun thuốc kích thích, thuốc trừ sâu cho rau phát triển tốt xanh mướt và không bị sâu hại. Có lần tôi còn thấy họ cắt rau vào buổi tối, để qua đêm rau vẫn phát triển dài hơn so với lúc mới cắt”.

Nguy cơ gây bệnh không chỉ ở các loại cá, thịt, rau, củ quả bán ở chợ mà cả ở thức ăn đường phố như quán bún, cháo, bánh canh, ốc, xiên nướng... Hầu hết các quán này không có tủ để thức ăn, thức ăn sống và chín để gần nhau, nước rửa hạn chế, vệ sinh xung quanh không đảm bảo... Còn đối với các quán lớn hơn và có đăng ký kinh doanh cũng không tránh khỏi việc vi phạm các quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm...

Rất khó quản lý,  kiểm tra

Ông Phan Thanh Dũng, Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cho biết: “Những quán bán thức ăn đường phố hay nhiều sản phẩm rau, củ, quả, thịt, cá... bán rong hầu như không quản lý được về chất lượng. Phần lớn các quán không có đăng ký kinh doanh, không đóng thuế nên khi vi phạm rất khó xử lý. Đối với các hàng rau, củ, quả, ngoài những hộ bán trong ki-ốt theo đăng ký thì người dân cũng chủ yếu bán nhỏ lẻ, tự phát, không đảm bảo về chất lượng và khó quản lý”.

Chỉ một đoạn đường khoảng 500m trên đường Phạm Ngọc Thạch, xã Tiến Thành (Đồng Xoài) đã có hơn 100 quán ăn và điểm bán hàng nhỏ lẻ. Hay ở đường Hồ Xuân Hương, phường Tân Phú (Đồng Xoài), khoảng 4 giờ chiều có rất nhiều gian hàng bán thức ăn, quán nhậu trên vỉa hè. Ở thị trấn Đức Phong cũng không đếm hết những quán ăn nhỏ lẻ như vậy... và điều hiển nhiên, những quán ăn này đều ngoài vòng quản lý của cơ quan chức năng.

Hầu hết người mua vẫn có tâm lý thích rẻ, thuận tiện nên ít khi mua hàng ở trong ki-ốt hay ăn ở các quán lớn hơn. Không ai chịu trách nhiệm về sản phẩm do mình làm ra, có người mua thì có kẻ bán. Một thực tế khác cho thấy, đối với các loại rau, củ, quả, thịt không có phương thức nào để đánh giá, đo lường chất lượng mà chủ yếu chỉ nhìn bằng mắt. Do vậy, việc xác định sản phẩm có dùng hóa chất hay không rất khó.

Ngoài ra, khi phát hiện sản phẩm dùng hóa chất thì người tiêu dùng không mua chứ không ai đứng ra tố cáo để ngành năng vào cuộc. Nếu có sự vào cuộc của ngành chức năng thì các khâu như niêm phong hàng, gửi mẫu thực phẩm đi xét nghiệm mất nhiều thời gian. Nếu sản phẩm nhiễm hóa chất vượt mức cho phép thì người bán cũng có trăm ngàn lý do để thoái thác trách nhiệm. Trong khi đó, ngành chức năng cũng chỉ dừng ở mức phạt hành chính.

Trách nhiệm cộng đồng

Để hạn chế thực phẩm độc hại thì việc đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, trách nhiệm của người sản xuất, kinh doanh cũng như người tiêu dùng là điều cốt lõi. Việc xây dựng các mô hình sản xuất thực phẩm an toàn cũng rất cần thiết để cung cấp nguồn thực phẩm sạch, đảm bảo sức khỏe cho cộng đồng.

Ngoài ra, các cơ quan chức năng cũng cần tăng cường quản lý, thanh - kiểm tra để kịp thời phát hiện, chấn chỉnh và xử lý nghiêm khi cơ sở, cá nhân vi phạm an toàn vệ sinh thực phẩm. Đặc biệt, người tiêu dùng phải luôn thận trọng, tỉnh táo trong lựa chọn thực phẩm để không ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của cả gia đình. 

Trang Hương