Kinh tế 10:00, 17/06/2015 GMT+7

(Ông Nguyễn Văn Tới, Giám đốc Sở NN&PTNT trả lời phỏng vấn)

BP - Thời gian qua, giá nông sản luôn biến động làm cho nhà vườn liên tục thay đổi cây trồng. Từ đó, một số giống cây trở nên “sốt” và theo đó, nhiều loại cây giống kém chất lượng xuất hiện. Mặc dù ngành nông nghiệp đã và đang siết chặt quản lý nhưng việc sản xuất, quản lý giống cây trồng trên địa bàn tỉnh vẫn gặp không ít trở ngại. Phóng viên Báo Bình Phước phỏng vấn ông Nguyễn Văn Tới, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để làm rõ hơn vấn đề này.

PV: Mặc dù ngành đã có định hướng phát triển nông nghiệp nhưng nông dân vẫn chạy theo điệp khúc trồng - chặt, ảnh hưởng đến tình hình phát triển kinh tế của tỉnh nói chung và người dân nói riêng. Ngành đã có giải pháp gì để hạn chế tình trạng này, thưa ông?

Ông Nguyễn Văn Tới: So với năm 2013, diện tích một số cây trồng chính của tỉnh biến động nhưng không lớn: Cao su tăng 592 ha, điều giảm 700 ha, hồ tiêu tăng 1.314 ha, cà phê tăng 165 ha, cây ăn trái tăng 414 ha. Tuy nhiên, có sự chuyển dịch cơ cấu giữa các loại cây trồng. Năm 2014, diện tích cao su chuyển sang trồng 1.000 ha hồ tiêu, 154 ha cây ăn trái cùng 689 ha cao su chuyển sang chăn nuôi và mục đích khác. Diện tích cây điều chuyển sang trồng hồ tiêu 115 ha, cây ăn trái 200 ha, còn chăn nuôi và mục đích khác 730 ha.

Năm 2014, diện tích cao su tái canh 1.912 ha, chiếm 0,82% diện tích cao su, còn diện tích chuyển đổi sang cây trồng khác (chủ yếu hồ tiêu) chiếm khoảng 0,49% diện tích cao su. Diện tích điều tái canh 152 ha, chiếm 0,11% diện tích điều, còn chuyển sang trồng cây khác chiếm 0,23% diện tích điều. Như vậy, việc chặt cao su trong thời gian gần đây chủ yếu người dân vẫn tái canh hoặc chuyển sang trồng cây khác hiệu quả hơn, không có diện tích cao su bị chặt và bỏ hoang.

Với trách nhiệm là cơ quan quản lý nhà nước về sản xuất nông nghiệp, ngành đã đánh giá lợi thế của từng loại đất, khuyến cáo người dân trồng cây phù hợp, hạn chế tình trạng trồng - chặt chạy theo phong trào. Ngành còn tăng cường hoạt động khuyến nông giúp người dân “Thực hành sản xuất nông nghiệp tốt” (GAP) để nâng cao chất lượng sản phẩm, hướng người dân tham gia chuỗi cung ứng bền vững. Mặt khác, hỗ trợ người dân về kiến thức kinh doanh để giảm chi phí đầu tư, bảo đảm sản phẩm có tính cạnh tranh trên thị trường. Hàng năm, thông qua hệ thống khuyến nông, tập huấn chuyển giao khoa học - kỹ thuật, nhiều nông hộ đã áp dụng thành công vào sản xuất. Đã có nhiều hộ dân trồng xen gừng, ca cao, cà phê... hoặc chăn nuôi dưới vườn cây để tăng hiệu quả sản xuất trên cùng diện tích.

Hiện nông dân có diện tích dưới 1 ha rất nhiều nhưng thu nhập chưa đủ để người dân bám vườn. Do vậy, ngành đang có định hướng giúp nông dân kết hợp trồng trọt và chăn nuôi để tận dụng phụ phẩm trồng trọt cho chăn nuôi và chăn nuôi cung cấp phân bón cho trồng trọt.

PV: Xin ông cho biết những thuận lợi và khó khăn của ngành về công tác quản lý giống cây trồng trong thời gian qua?

Ông Nguyễn Văn Tới: Năm 2014, diện tích trồng mới cao su là 2.435 ha (trong đó 85% diện tích của các công ty, 15% thuộc tiểu điền), điều 152 ha, hồ tiêu 1.314 ha, cà phê 165 ha và gần 414 ha cây ăn trái. Theo đó, tổng nhu cầu các loại giống cây trồng trên địa bàn tỉnh trong năm 2014 cần 2.560.400 cây giống. Trong đó, cao su khoảng 200.000 cây, điều khoảng 30.400 cây, cà phê khoảng 180.000 cây, hồ tiêu khoảng 1.700.000 hom giống và 450.000 cây ăn trái.

Hết năm 2014, toàn tỉnh có 104 cơ sở sản xuất, cung ứng giống. Trong đó, số cơ sở vừa sản xuất vừa cung ứng là 70, còn lại 34 cơ sở cung ứng giống. Để quản lý giống, ngành đã tổ chức bình tuyển, công nhận 136 vườn cây đầu dòng cho 42 cơ sở, công ty sản xuất giống với diện tích 12,3 ha cho các loại cây (cao su, điều, ca cao, cây ăn trái). Còn 28 cơ sở chưa được công nhận vườn cây đầu dòng. Các cơ sở có nguồn giống được công nhận cung cấp giống ra thị trường hàng năm 2.764.800 cây giống. Ngoài ra, một số đơn vị cung ứng giống đầu ngành như: Viện Cà phê Ekmat, Viện Cây ăn quả miền Nam, Trung tâm Nghiên cứu cây ăn quả miền Đông và các cơ sở uy tín khác cũng tham gia cung ứng giống cà phê, cây ăn trái. Năm 2014, sở đã kiểm tra 4 đợt với 80/104 cơ sở giống cây trồng, kết quả không có cơ sở nào vi phạm điều kiện sản xuất - kinh doanh.

Tuy nhiên, do lực lượng chuyên trách mỏng nên ngành chưa kiểm tra được 100% cơ sở sản xuất giống và việc thanh kiểm tra chưa thường xuyên. Khó khăn nhất là nguồn giống do người dân tự cung ứng cho nhau chưa thể kiểm soát được; một số xe bán giống dạo ở vùng sâu, xa chưa kiểm soát hết, trong khi người trồng có thói quen ham rẻ, tiện đâu mua đấy nên mua phải giống không đảm bảo chất lượng.

PV: Tình trạng cây giống bày bán tràn lan, trôi nổi trên thị trường đã ảnh hưởng lớn đến hiệu quả sản xuất nông nghiệp trên địa bàn tỉnh. Sở đã đề ra giải pháp gì để ngăn chặn vấn nạn này?

Ông Nguyễn Văn Tới: Để tăng cường công tác quản lý, đối với hoạt động sản xuất - kinh doanh giống cây trồng, ngành đã chủ động thực hiện và phối hợp các huyện, thị xã tăng cường tập huấn, tuyên truyền, phổ biến quy định của pháp luật trên các phương tiện thông tin đại chúng; công bố chất lượng sản phẩm hàng hóa; bình tuyển công nhận cây đầu dòng, vườn cây đầu dòng... để các tổ chức, cá nhân có liên quan nắm bắt, nâng cao nhận thức và chấp hành tốt quy định. Đối với cơ sở sản xuất giống chưa có vườn cây đầu dòng, chưa được công nhận, ngành sẽ phối hợp làm tốt công tác thanh - kiểm tra, hướng dẫn thực hiện việc sản xuất - kinh doanh đúng quy định của pháp luật. Đồng thời nâng cao năng lực sản xuất giống của Trung tâm Giống nông - lâm nghiệp để cung ứng nguồn giống tốt cho cơ sở sản xuất - kinh doanh trên địa bàn tỉnh.

Ngành cũng sẽ tăng cường kiểm tra, đánh giá phân loại cơ sở sản xuất - kinh doanh giống, đề nghị cấp có thẩm quyền đình chỉ hoặc thu hồi giấy phép đăng ký kinh doanh đối với cơ sở không đủ điều kiện nhằm hạn chế giống có chất lượng kém bán ra thị trường. Đẩy mạnh tuyên truyền, khuyến cáo nông dân lựa chọn cơ sở, doanh nghiệp đáp ứng điều kiện sản xuất - kinh doanh giống cây trồng để mua cây giống đảm bảo chất lượng.

 PV: Xin cảm ơn ông!

Hải Châu (thực hiện)