2014 GMT+7

Cây “tỷ đô” có trồng được ở Bình Phước?

Thứ 5, 16/10/2014 | 08:52:00

BP - Thời gian qua, dư luận tại Bình Phước xôn xao về một loại cây trồng mới cho thu nhập mỗi năm hàng triệu USD/cây. Nhiều bài báo trong nước đã viết về loại cây này và cho rằng đây là cây “thần dược”, cây “tỷ đô”. Nhiều bài viết còn khẳng định, Việt Nam có diện tích cây tỷ đô lớn thứ 11 trên thế giới. Nhiều hộ dân đang tìm cây giống để thay thế vườn cao su, điều hay cây ăn trái... Phóng viên Báo Bình Phước đã phỏng vấn ông Nguyễn Văn Tới, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn về loại cây này.

Nông dân Lâm Đồng vui mừng khi cây mắc ca đậu trái - Ảnh: Internet

P.v: Dư luận trong tỉnh đang bàn tán về cây “thần dược” hay cây “tỷ đô”, vậy thực hư về loại cây đó như như thế nào, thưa ông?

Ông Nguyễn Văn Tới: Thời gian qua, một số trang báo điện tử đưa tin về cây “tỷ đô”. Sau khi kiểm tra, chúng tôi xác định đó là cây mắc ca. Tên khoa học của cây mắc ca là Macadamia thuộc bộ Proteales, họ Proteaceae và xuống tới loài thì được chia thành nhiều loài như: Macadamia Francii, Macadamia Integrifolia, Macadamia Ternifolia.

Ở Việt Nam, theo thông tin từ Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) thì cây mắc ca du nhập vào nước ta cách đây khoảng 20 năm và được trồng rải rác ở các tỉnh Hòa Bình, Sơn La. Đến năm 2002, giá trị của nhân hạt mắc ca được chú ý và loại cây này bắt đầu nhân rộng và phát triển tại tỉnh Lâm Đồng (khoảng 800 ha), các tỉnh Tây Bắc và huyện Ba Vì (Hà Nội).

P.v: Thưa ông, đặc điểm, giá thành và sản phẩm của cây mắc ca dùng làm gì, dùng như thế nào?

Ông Nguyễn Văn Tới: Tại Việt Nam, cây mắc ca có 3 loài chính. Đó là vỏ hạt, vỏ hạt sần và giống lai giữa hai loài này. Mắc ca là loài cây gỗ lớn ưa mát, ẩm và khô hạn xen kẽ. Cây chịu hạn cao nhưng không chịu được ngập úng. Mắc ca chỉ trồng được ở những vùng có độ cao trên 500m so mặt nước biển và phát triển tốt trên nhiều loại đất khác nhau nhưng đòi hỏi tầng đất mặt sâu tối thiểu 1m. Cây mắc ca sinh trưởng tốt ở mức từ 12⁰C đến 32⁰C. Cây được trồng một lần, cho thu hoạch sau 5 năm và kéo dài từ 50-60 năm.

Cây mắc ca trồng ở huyện Đơn Dương, tỉnh Lâm Đồng - Ảnh tư liệu

Sản phẩm chính của cây mắc ca là hạt có màu trắng sữa, giá trị dinh dưỡng rất cao. Thành phần bao gồm: Chất béo 75,8g, chiếm 78,2%, các hợp chất đường 10%, hợp chất đạm (prôtêin 7,9g) chiếm 9,2%, kali 0,37%... Trong hạt mắc ca còn chứa canxi, lưu huỳnh, kẽm và một số loại vitamin E, PP, B1, B2... Hàm lượng chất béo của mắc ca so đậu phộng cao hơn 1,8 lần, so hạt điều cao hơn 1,5 lần và cao hơn hạt hạnh nhân 1,3 lần. Hạt mắc ca dùng trong công nghiệp thực phẩm, làm kem cốc, kẹo sôcôla, bánh ga-tô và nhiều loại đồ ngọt khác. Ngoài ra, hạt mắc ca còn có thể ăn sống, luộc, rang, xào nấu, thổi xôi, nấu chè, làm nhân bánh dẻo, bánh nướng và rất nhiều món ăn khác. Hạt mắc ca còn là chất dung môi cho công nghệ chế biến mỹ phẩm. Từ năm 2005-2013, giá hạt mắc ca trên thị trường thế giới khoảng 2-3 USD/kg, tương đương khoảng 40 ngàn - 60 ngàn đồng/kg hạt tươi.

Tại Việt Nam, chúng tôi đã khảo sát ở tỉnh Lâm Đồng và trường Đại học Tây Nguyên (Đắk Lắk) thì giá bán ở thời điểm hiện nay là 80 -100 ngàn đồng/kg hạt tươi. Tại Tây Nguyên, mỗi hét ta có thể trồng 360-400 cây, năng suất bình quân trên 5 tấn/ha.

P.v: Theo ông, với những giá trị mắc ca đem lại, chúng ta có thể nhân rộng diện tích tại Bình Phước?

Ông Nguyễn Văn Tới: Với điều kiện khí hậu và đất đai của tỉnh thì cây mắc ca không phù hợp. Về độ cao, cây mắc ca sinh trưởng phát triển tốt ở độ cao trên 500m so mặt nước biển. Trong khi đó, độ cao trung bình ở Bình Phước dưới 500m. Cây mắc ca trong thời kỳ ra hoa kết trái đòi hỏi nhiệt độ phải dưới 21⁰C, nhưng nhiệt độ thấp nhất ở tỉnh ta thường là 26-27⁰C. Như vậy, cây mắc ca chỉ trồng phù hợp với xứ lạnh như Tây Bắc, Tây Nguyên còn Bình Phước thì không thể mở rộng.

P.v: Biết không phù hợp, nhưng người dân chạy theo lợi nhuận, nhu cầu thị trường mà bất chấp các điều kiện và quy trình kỹ thuật. Vậy ngành nông nghiệp có định hướng hay khuyến cáo gì thưa ông?

Ông Nguyễn Văn Tới: Theo khuyến cáo của Viện Nông nghiệp Tây Nguyên thì điều kiện tự nhiên của tỉnh Bình Phước không thích hợp để trồng cây mắc ca. Để khẳng định lại cũng như thử nghiệm loại cây này ngành nông nghiệp tỉnh đã giao cho đơn vị chuyên môn trồng thử nghiệm một số cây tại huyện Bù Đăng. Bởi Bù Đăng có khí hậu tương đối giống Tây Nguyên. Việc trồng thử nghiệm này được thực hiện từ năm 2009-2010. Đến nay, khả năng sinh trưởng và phát triển của cây mắc ca ở Bù Đăng chậm hơn nhiều so ở khu vực Đắk Lắk trồng cùng thời điểm.

Thời gian tới, ngành nông nghiệp tiếp tục theo dõi vườn cây mắc ca. Khi có kết quả cụ thể chúng tôi sẽ thông tin trên các phương tiện truyền thông. Trước mắt, để người nông dân không tự phát trồng loại cây này, ngành nông nghiệp mong muốn các đơn vị truyền thông tuyên truyền cho người dân biết cây mắc ca không phù hợp với điều kiện tự nhiên ở Bình Phước. Ngành cũng đề nghị người dân nên tập trung đầu tư, chăm sóc phát triển vườn cây đã trồng như điều, cao su, hồ tiêu, cà phê... là những loại cây phù hợp với điều kiện tự nhiên ở Bình Phước.

P.v: Xin trân trọng cảm ơn ông!

Tấn Phong (thực hiện)