Kinh tế 08:03, 12/03/2014 GMT+7

>> Vì sao giá điều thô rơi tự do?

Cây điều đã góp phần không nhỏ trong phát triển kinh tế của tỉnh. Năm 2013, toàn tỉnh có 135 ngàn ha điều, trồng mới được 586 ha, năng suất bình quân gần 1 tấn/ha, tổng sản lượng đạt 123.701 tấn. Trong đó, diện tích điều nhiều nhất là huyện Bù Đăng, với gần 59 ngàn ha. Những năm gần đây, người trồng điều gặp khó bởi thời tiết bất thường.

ĐIỀU KHÔ BÔNG, ĐEN HẠT

Thời điểm này đi khắp các vườn điều trong tỉnh, nhất là những huyện có diện tích nhiều như Bù Đăng, Bù Gia Mập, Lộc Ninh... không khí thu hoạch im ắng đến lạ thường. Tại trung tâm các khu dân cư không có cảnh nhộn nhịp mua bán như những mùa điều trước. Hiện giá điều thô dao động từ 21 đến 25 ngàn đồng/kg. Theo đánh giá của nhiều nhà vườn, vụ thu hoạch điều năm nay muộn hơn so các năm trước, dự đoán năng suất kém do ảnh hưởng của thời tiết.

Từ ngã ba Sao Bọng vào xã Đăng Hà (Bù Đăng), hai bên đường bạt ngàn những vườn điều đang vào vụ. Thế nhưng, nhiều vườn chỉ lác đác trái chín, có ít người thu hoạch. Thường thì chuẩn bị vào mùa, nông dân phải dọn sạch vườn nhưng năm nay cây đậu ít trái, lại bị khô bông, đen hạt nên nhiều hộ chán nản không dọn vườn. Anh Nguyễn Văn Viện ở xã Đăng Hà than phiền: Mọi năm vào thời gian này, điều đã cho thu rộ, thế nhưng năm nay 4 ha đến giờ thu chưa được 100kg.

Vụ điều này, nông dân xã Bom Bo (Bù Đăng) đã chủ động bơm xịt thuốc để diệt trừ nấm, sâu bệnh và kích thích cây tăng trưởng. Nhiều hộ tỉa cành, tạo tán, thu dọn cành khô thông thoáng. Bà Nguyễn Thị Liên ở xã Bom Bo cho biết: Nhà tôi có 3 ha điều, là nguồn thu nhập chính. Ngay từ khi kết thúc vụ điều năm 2013, tôi đã chủ động bón phân trong mùa mưa, dọn vườn, tỉa bớt cành lá và phun xịt thuốc trừ sâu bệnh gây hại. Vì thế, điều năm nay ra bông rất đều. Thế nhưng chỉ sau mấy trận mưa lớn kèm sương muối, lượng trái đậu rất ít.

Chị Nguyễn Thị Tuyết ở ấp 6, xã Đồng Tâm (Đồng Phú) cho biết: Gia đình có 3 ha điều, năm trước thu 4,5 tấn. Đầu mùa năm nay điều gặp sương muối nên bị khô bông, đen hạt, bông rụng từng chùm. Điều mất mùa, giá không ổn định, đầu mùa giá 28 ngàn đồng/kg, nay chỉ còn 21-25 ngàn. Gia đình chị Tuyết là điểm thu mua hạt điều nên ngay từ đầu vụ đã cho các hộ dân ứng tiền trước, nhưng đến nay vẫn chưa thu về được ký nào, trong khi lãi vay vẫn phải trả hàng tháng.

CẦN CHỦ ĐỘNG PHÒNG, TRỊ NẤM BỆNH

Huyện Bù Gia Mập hiện có 41.296 ha điều, chiếm 49,2% diện tích đất nông nghiệp toàn huyện, trong đó nhiều nhất ở các xã: Long Hà, Đắk Ơ, Phú Riềng, Phú Nghĩa. Qua thống kê, toàn huyện hiện có hơn 20 ngàn ha điều bị khô bông, đen hạt ở mức độ nhẹ đến trung bình (chưa có diện tích bị thiệt hại đến 30% năng suất). Diễn biến khó lường của thời tiết trong những năm qua ảnh hưởng lớn đến quá trình sản xuất nông nghiệp. Thể hiện rõ đối với cây điều bởi vụ thu hoạch năm nay đến muộn hơn so các năm trước.

Ông Trần Ngọc Kinh, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt - Bảo vệ thực vật tỉnh cho biết: Hiện tượng khô bông, đen hạt xuất hiện nhiều năm qua. Trước thời điểm điều ra bông đậu trái niên vụ 2014, chi cục đã dự báo tình hình và hướng dẫn các trạm bảo vệ thực vật huyện, thị xã tuyên truyền nông dân chủ động phòng ngừa, phun xịt diệt trừ các loại nấm, bệnh gây hại. Do cây điều rất mẫn cảm với thời tiết, nên chênh lệch nhiệt độ ngày, đêm khá cao và có sương muối dày đặc gây hiện tượng sốc sinh lý. Nhiều loại nấm bệnh ủ mầm và gây hại trên diện rộng. Tại thời điểm thụ phấn xuất hiện nhiều đợt gió lớn, làm ảnh hưởng đến quá trình đậu trái. Mặt khác bọ trĩ, bọ xít muỗi, rầy mềm và bệnh thán thư trực tiếp gây hại làm bông, trái non bị khô. Các trạm đã tổ chức tập huấn cho nông dân, phổ biến kỹ thuật chăm sóc cây điều, hướng dẫn phun thuốc phòng trị 2-3 lần/vụ bằng thuốc trừ sâu bệnh kết hợp phân bón lá bổ sung dưỡng chất cho cây. Đáng lưu ý, nông dân phải thường xuyên thăm vườn, phát hiện đúng sâu bệnh gây hại để có biện pháp phòng trừ kịp thời. Nếu phát hiện sâu bệnh gây hại đang ở mức độ nhẹ, việc phun thuốc nên tiến hành đồng loạt và phun ít nhất 2-3 lần trong thời kỳ điều ra bông, đậu trái.

“Nếu đảm bảo việc chủ động phòng trừ nấm bệnh thì ít nhất sẽ hạn chế thiệt hại khoảng 50% năng suất cây trồng. Qua khảo sát sơ bộ, vùng nào thực hiện phun xịt trừ nấm bệnh, đầu tư chăm bón hiệu quả thì năng suất vẫn giữ 2-3 tấn/ha. Hai năm gần đây, giá điều thô thấp nên nông dân không còn mặn mà chăm sóc cây điều, vì thế ảnh hưởng lớn đến sản lượng” - ông Trần Ngọc Kinh cho biết thêm.

Hiện năng suất và giá điều thô đều giảm, trong khi hành vi gian lận thương mại đối với hạt điều diễn ra khá tinh vi, khiến người trồng điều ở Bình Phước đang bị thiệt hại kép, gây khó khăn trong việc giữ vững diện tích vùng nguyên liệu của tỉnh. Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh đã có không ít hộ trồng xen ghép dưới tán điều các loại cây trồng khác như gừng, cà phê, tiêu, ca cao, cây ăn trái... hoặc thực hiện ghép chồi, cải tiến giống nhằm giữ lại diện tích điều. Những mô hình này đang thu được kết quả tốt và được nhân rộng.       

 Châu - Diễm