Kinh tế 08:57, 09/03/2014 GMT+7

>> Bài 1 Giải pháp thoát nghèo của người dân Hớn Quản

Là huyện mới thành lập, Hớn Quản có diện tích đất sản xuất nông nghiệp lớn và có điều kiện tự nhiên thuận lợi phát triển kinh tế trang trại. Hiện nay, Hớn Quản có 325 trang trại trồng trọt và 49 trang trại chăn nuôi heo, gà… Các mô hình kinh tế trang trại được xây dựng bài bản, bảo đảm yếu tố môi trường. Trong lĩnh vực chăn nuôi đã xuất hiện các trang trại nuôi gà, trại heo lạnh theo hướng hiện đại, bảo đảm an toàn dịch bệnh cũng như tăng hiệu quả kinh tế trên cùng đơn vị diện tích đất.

Bài 2
Để kinh tế trang trại phát huy hiệu quả

Với lợi thế quỹ đất dồi dào, nông dân Hớn Quản có điều kiện phát triển kinh tế trang trại. Hằng năm, mô hình kinh tế này đã tạo ra lượng hàng hóa không nhỏ, góp phần thúc đẩy phát triển công nghiệp, đặc biệt là công nghiệp chế biến nông - lâm sản và dịch vụ... làm thay đổi bộ mặt nông thôn. Thế nhưng, thực tế mô hình này đang gặp nhiều khó khăn, phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế.
 

NHIỀU KHÓ KHĂN CẦN THÁO GỠ

Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Hớn Quản Nguyễn Văn Long cho biết, thực hiện Nghị quyết 03/2000/NQ-CP, ngày 2-2-2000 của Chính phủ về phát triển kinh tế trang trại, trên địa bàn huyện đã có mô hình trang trại phát triển khá nhanh về số lượng, đa dạng về cách thức tổ chức sản xuất. Nhiều vùng đất cằn cỗi, bạc màu đã trở thành những trang trại đầy tiềm năng và triển vọng. Thế nhưng, theo Thông tư số 27/2011/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định tiêu chí mới về trang trại thì phần lớn các chủ trang trại đều gặp khó khăn. Nhiều chủ trang trại không thể tiếp tục vay vốn phát triển sản xuất do không đáp ứng được các tiêu chí. Người chăn nuôi chủ yếu tự “bơi” nên hiệu quả kinh tế của các trang trại chưa cao, thậm chí thua lỗ do thiếu vốn đầu tư. Đến cuối năm 2013, toàn huyện mới có 33 trang trại được cấp giấy chứng nhận theo tiêu chí mới. Sự chậm trễ đó ít nhiều ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất - kinh doanh của các trang trại như: Không tiếp cận được nguồn vốn vay ưu đãi, chính sách hỗ trợ về đào tạo quản lý, xúc tiến thương mại, chuyển giao tiến bộ khoa học - kỹ thuật...

Khó khăn thứ hai là các trại nuôi heo, gà trên địa bàn huyện chủ yếu nuôi gia công cho các công ty nước ngoài theo hình thức công ty đầu tư con giống, vật tư, kỹ thuật; chủ trang trại đầu tư chuồng trại, nhân công nên không chủ động được nguồn vốn, thức ăn, trong khi giá sản phẩm lại thấp hơn giá thị trường. Khi xảy ra dịch bệnh hay ô nhiễm môi trường thì chủ trang trại là người chịu trách nhiệm chứ không phải công ty. Nếu trước đây, mỗi năm trang trại xuất 3-4 lứa thì nay chỉ xuất 1-2 lứa rồi để nuôi cầm chừng. Vốn đầu tư ban đầu lớn, trong khi chi phí nhân công, lãi suất ngân hàng lúc tăng, lúc giảm nên nhiều trang trại gặp khó. Không ít trang trại đã phải đóng cửa, bỏ chuồng, chuyển hướng sản xuất.

Việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất quá chậm cũng là một trong những rào cản cho các trang trại. Để đủ điều kiện vay vốn, ngoài việc phải xây dựng phương án sản xuất - kinh doanh hợp lý, các chủ trang trại còn phải có tài sản thế chấp, nhưng giấy chứng nhận quyền sử dụng đất - một trong những tài sản thế chấp - cũng không có thì ngân hàng không có cơ sở cho vay.

Ông Nguyễn Hòa Khương, cán bộ địa chính - nông nghiệp xã Tân Hiệp cho biết, xã có 141 trang trại, nhưng chỉ 8 trang trại được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, còn phần lớn vẫn chỉ là sổ giao khoán nên các trang trại rất khó vay vốn ngân hàng. Nghị định số 41/2010/NĐ-CP, ngày 12-4-2010 của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn quy định: Một trang trại khi được cấp giấy chứng nhận sẽ được vay 500 triệu đồng/lượt để phục vụ sản xuất - kinh doanh. Trên thực tế, con số này chỉ đáp ứng khoảng 1/5 nhu cầu, còn lại chủ trang trại phải tự xoay xở. Vốn ít, thời gian cho vay ngắn, nhiều trang trại không dám đầu tư...

GIẢI PHÁP XANH CHO HIỆU QUẢ KINH TẾ CAO

Trại nuôi heo của ông Phùng Văn Bộ ở ấp Tằng Hách, xã An Phú có 950 con. Ông Bộ là người tiên phong trong mô hình “chăn nuôi xanh” đạt hiệu quả kinh tế cao. Ngay từ khi xây dựng chuồng trại, ông đã thiết kế khép kín, khoa học với hệ thống rèm che, quạt thông gió, hầm biogas, hệ thống phun thuốc khử trùng, trạm cân... khá bài bản.

Năm 2013, được sự hỗ trợ của Trung tâm Khuyến công và Tư vấn phát triển công nghiệp Bình Phước, ông đầu tư hệ thống máy phát điện bằng khí sinh học (biogas) với kinh phí gần 1 tỷ đồng. Ông Bộ cho biết, sử dụng khí sinh học chạy máy phát điện giúp trang trại tiết kiệm được hàng trăm triệu đồng tiền xăng dầu mỗi tháng và lấy đó đầu tư mua máy nghiền bột tại chỗ, rất thuận lợi. Nguồn phân heo sau quá trình xử lý tưới cho vườn cao su không gây ô nhiễm môi trường, hạn chế mầm bệnh gây hại cho cây trồng. Nếu mỗi hộ chăn nuôi đều áp dụng mô hình này sẽ giải quyết được bài toán ô nhiễm môi trường, giảm bớt bệnh tật cho cộng đồng, góp phần giữ môi trường xanh - sạch - đẹp.

Vấn đề đặt ra hiện nay là tháo gỡ khó khăn về vốn cho các chủ trang trại, đẩy nhanh tiến độ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Qua đó kiểm soát việc  đầu tư xây dựng trang trại chăn nuôi trái phép dễ dàng hơn. Việc quy hoạch chăn nuôi cũng còn nhiều bất cập. Ông Khương cho biết, xã có nhiều lợi thế trong chăn nuôi (nhất là nuôi heo), nhưng theo quy hoạch chung, Tân Hiệp chỉ được phép nuôi gà lạnh mà không được mở trại nuôi heo. Đó là một bất lợi cho nông dân khi kinh nghiệm nuôi gà lạnh không có... 

Xây dựng nền nông nghiệp phát triển toàn diện theo hướng hiện đại, bền vững, sản xuất hàng hóa lớn, có năng suất, chất lượng, hiệu quả và khả năng cạnh tranh cao là một trong những mục tiêu tổng quát của Nghị quyết số 26/2008/NQ-TW, hội nghị lần thứ 7, Ban Chấp hành Trung ương khóa X về nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Việc phát triển kinh tế trang trại ở Hớn Quản là hướng đi phù hợp với chủ trương của Đảng và Nhà nước. Nhưng để hỗ trợ, giúp nông dân yên tâm phát triển sản xuất theo hướng hiện đại, bền vững, có tính cạnh tranh cao trên thị trường rất cần sự vào cuộc của chính quyền, các ngành chức năng với những mục tiêu, giải pháp cụ thể, phù hợp.

Minh Luận