Kinh tế 09:15, 27/03/2024 GMT+7

Hạn chế quyền sử dụng đất

Gia đình ông Hồ Văn Hòn canh tác hơn 6 sào đất nông nghiệp ở ấp Tân Hội, xã Tân Thành, huyện Bù Đốp. Cách đây 20 năm, ông làm nhà và sinh sống ổn định. Hiện nay, các con ông đã lớn, lập gia đình và ra ở riêng. Ông Hòn muốn chuyển mục đích sử dụng một phần diện tích đất nông nghiệp sang đất ở và tách thửa cho các con. Sau nhiều lần liên hệ cơ quan chức năng để làm thủ tục nhưng đều bị từ chối, do đất trong quy hoạch Khu thương mại - dịch vụ - công nghiệp cửa khẩu Tân Thành. Ông Hòn cho biết: Gia đình đang nợ ngân hàng, muốn sang nhượng một phần đất trả nợ, còn lại chia cho 4 đứa con, nhưng không tách sổ được.

Do đất trong khu quy hoạch, ông Hồ Văn Hòn (bìa trái) không thể làm thủ tục tách thửa đất cho con

Anh Hồ Văn Bi là con lớn của ông Hòn. Sau khi lập gia đình, anh được cha mẹ cho 800m² đất nông nghiệp. Năm nay, anh vừa xuống giống 30 cây sầu riêng, chi phí đầu tư cây giống và hệ thống tưới khoảng 30 triệu đồng. Anh Bi dự tính vay vốn ngân hàng để mở rộng diện tích trồng sầu riêng. Tuy nhiên, do chưa làm được thủ tục tách thửa đất nên không có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) thế chấp vay vốn ngân hàng.

Ấp Tân Hội nằm hoàn toàn trong quy hoạch Khu thương mại - dịch vụ - công nghiệp cửa khẩu Tân Thành. Gần 10 năm qua, người dân bị hạn chế về quyền sử dụng đất như tách thửa đất nông nghiệp và chuyển mục đích sử dụng sang đất ở. Việc chuyển nhượng quyền sử dụng đất trong vùng quy hoạch cũng gặp khó, bởi theo Quyết định số 27/2020/QĐ-UBND của UBND tỉnh Bình Phước, điều kiện để được tách thửa đất nông nghiệp tại các xã trên địa bàn tỉnh, diện tích đất tối thiểu là 1.000m² và phải tiếp giáp đường giao thông. Nếu chuyển nhượng dưới 1.000m² thì phải có đất thổ cư. Mặt khác, nhiều người có tâm lý ngại mua đất trong vùng quy hoạch.

Nhiều căn nhà tạm, cũ nát ở ấp Tân Hội, xã Tân Thành, huyện Bù Đốp không được phép xây dựng mới do đất trong khu quy hoạch

Quy hoạch kéo dài khiến các hộ dân không dám đầu tư, chuyển đổi cây trồng, vì lo lắng Nhà nước thu hồi đất. Cách đây 6 năm, ông Huỳnh Lâm Bình trồng 2 ha tiêu. Do dịch bệnh, diện tích vườn tiêu bị thu hẹp dần, chỉ còn 2,5 sào. Những năm qua, hạt tiêu rớt giá, vườn cây cho năng suất thấp, ông Bình muốn chuyển đổi cây trồng khác, nhưng còn phân vân. Ông Bình cho biết: Từ khi Nhà nước quy hoạch đến nay, tôi không dám đầu tư nữa. Bởi nếu đầu tư vào mà bị thu hồi đất thì mất vốn. Gia đình muốn bán đất đi nơi khác cũng không ai mua. Trước mắt, tôi trồng cỏ nuôi dê để tăng thu nhập.

Chưa biết quy hoạch “treo” kéo dài đến khi nào, ông Huỳnh Lâm Bình không dám chuyển đổi cây trồng

Gỡ khó cho vùng quy hoạch

Thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, những năm qua, chính quyền địa phương đã đầu tư nhiều công trình điện, đường giao thông trên địa bàn ấp Tân Hội. Tuy nhiên, quy hoạch Khu thương mại - dịch vụ - công nghiệp cửa khẩu Tân Thành kéo dài đã làm ảnh hưởng lớn đến sự phát triển kinh tế ở địa phương. Đời sống người dân chủ yếu phụ thuộc vào sản xuất nông nghiệp, do thiếu vốn đầu tư nên còn nhiều khó khăn. Hiện trên địa bàn ấp có 13 hộ nghèo, 6 hộ cận nghèo, nhiều căn nhà cũ, lụp xụp. Do đất trong khu quy hoạch nên các công trình chỉ được phép cải tạo, sửa chữa, không thể xây dựng mới. Ông Trần Thanh Hải, Phó Chủ tịch UBND xã Tân Thành cho biết: Ấp Tân Hội thuộc quy hoạch Khu thương mại - dịch vụ - công nghiệp cửa khẩu Tân Thành. Trên thực tế, địa phương vẫn chưa xác định được mốc giới quy hoạch thực địa. Vì vậy, người dân gặp khó khăn khi làm thủ tục chuyển nhượng, tách thửa đất, xây dựng nhà. Qua nhiều lần tiếp xúc cử tri, người dân kiến nghị Nhà nước sớm thực hiện dự án, nếu không thì hủy bỏ quy hoạch treo để họ ổn định cuộc sống.

Năm 2017, Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Bình Phước tổ chức cắm mốc giới thực địa quy hoạch Khu thương mại - dịch vụ - công nghiệp cửa khẩu Tân Thành. Tuy nhiên đến nay, công tác đo đạc, lập bản đồ địa chính đối với khu quy hoạch vẫn chưa được thực hiện. Do vậy, công tác quản lý nhà nước về đất đai ở địa phương gặp không ít khó khăn.

Theo Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh Bình Phước, diện tích đất thực hiện dự án Khu thương mại - dịch vụ - công nghiệp cửa khẩu Tân Thành nằm trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm của huyện Bù Đốp. Đồng thời, khu này phù hợp với quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030 và kế hoạch sử dụng đất năm 2021 của huyện Bù Đốp. Ngày 11-6-2021, Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh ban hành Công văn số 788/BQL-VPĐDHL tham mưu UBND tỉnh xây dựng dự thảo quyết định giao Cửa khẩu Tân Thành cho UBND huyện Bù Đốp quản lý, triển khai thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, đầu tư cơ sở hạ tầng và kêu gọi các nhà đầu tư. Do vậy, cử tri kiến nghị hủy bỏ quy hoạch là chưa có cơ sở xem xét, giải quyết.

Trên thực tế, căn cứ khoản 2, 3, Điều 49 Luật Đất đai: Trường hợp đã có kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện thì người sử dụng đất trong khu vực phải chuyển mục đích sử dụng đất và thu hồi đất theo kế hoạch được tiếp tục thực hiện các quyền của người sử dụng đất nhưng không được xây dựng mới nhà ở, công trình, trồng cây lâu năm; nếu người sử dụng đất có nhu cầu cải tạo, sửa chữa nhà ở, công trình hiện có thì phải được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép theo quy định của pháp luật.

Diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất hằng năm của cấp huyện đã được công bố phải thu hồi để thực hiện dự án hoặc phải chuyển mục đích sử dụng đất mà sau 3 năm chưa có quyết định thu hồi đất hoặc chưa được phép chuyển mục đích sử dụng đất thì cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất phải điều chỉnh, hủy bỏ và phải công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ việc thu hồi hoặc chuyển mục đích đối với phần diện tích đất ghi trong kế hoạch sử dụng đất. 

Đến nay, gần 10 năm trôi qua, Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh chưa phối hợp UBND huyện Bù Đốp trong việc tham mưu, triển khai thực hiện dự án Khu thương mại - dịch vụ - công nghiệp cửa khẩu Tân Thành. Tại khoản 3, Điều 49, Luật Đất đai: Trường hợp cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt kế hoạch sử dụng đất không điều chỉnh, hủy bỏ hoặc có điều chỉnh, hủy bỏ nhưng không công bố việc điều chỉnh, hủy bỏ thì người sử dụng đất không bị hạn chế về quyền theo quy định tại khoản 2 điều này.

Hơn ai hết, người dân sống trong vùng quy hoạch Khu thương mại - dịch vụ - công nghiệp cửa khẩu Tân Thành kiến nghị các cơ quan chức năng cần thực hiện đúng quy định của Luật Đất đai, tránh gây thiệt hại cho người sử dụng đất, đồng thời tạo điều kiện cho các hộ dân ổn định cuộc sống.