Thời luận 11:02, 11/08/2021 GMT+7

Để công tác phòng, chống tham nhũng đạt hiệu quả thì kinh nghiệm quốc tế cũng như từ thực tế của công tác này trong những năm qua ở nước ta đã chỉ ra bài học vô cùng hữu ích và thiết thực. Đó là, phải thiết lập bằng được cơ chế phòng ngừa, ngăn chặn để ai đó dù có chức, có quyền cao đến đâu cũng “không thể tham nhũng”. Cùng với đó là cơ chế phát hiện, xử lý triệt để, hiệu quả để ai đó có muốn cũng “không dám tham nhũng” và cơ chế bảo đảm, đãi ngộ hợp lý để không chỉ người có chức, có quyền, mà tất cả đều “không cần, không muốn tham nhũng”. Tóm lại, muốn phòng, chống tham nhũng, lãng phí và tiêu cực thì phải có các quy định cụ thể, rõ ràng, minh bạch, công khai; đồng thời là các chế tài giám sát, kiểm soát chặt chẽ và biện pháp xử lý nghiêm minh.

Xuất phát từ quan điểm trên và yêu cầu thực tế của công tác phòng, chống tham nhũng ở nước ta hiện nay, ngày 28-7-2021, thay mặt Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã ký ban hành Quy định số 22-QĐ/TW về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Quy định này thay thế Quy định số 30-QĐ/TW, ngày 26-7-2016 của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII thi hành Chương VII và Chương VIII Điều lệ Đảng về công tác kiểm tra, giám sát và kỷ luật của Đảng. Trong quy định mới đã nêu rõ nguyên tắc bất di bất dịch đó là, mọi tổ chức Đảng và đảng viên đều bình đẳng trước kỷ luật của Đảng và đều phải chịu sự kiểm tra, giám sát, kỷ luật của Đảng, không có ngoại lệ, không có vùng cấm, không đánh trống bỏ dùi. 

Đặc biệt, một điểm mới mang tính nguyên tắc được nêu rõ trong quy định này là công tác kiểm tra, giám sát phải kịp thời phát hiện nhân tố mới, tích cực để phát huy, phải bảo vệ cái đúng, bảo vệ người tốt, cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đột phá vì lợi ích chung. Và qua kiểm tra, giám sát, sẽ chủ động phát hiện sớm để phòng ngừa, ngăn chặn, khắc phục khuyết điểm, vi phạm của tổ chức Đảng và đảng viên ngay từ khi còn mới manh nha, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành sai phạm lớn, kéo dài, lan rộng. Điểm mới khác biệt với Quy định số 30-QĐ/TW là, đảng viên vi phạm pháp luật đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì chuyển ngay cho cơ quan có thẩm quyền giải quyết, không được xử lý nội bộ. Nếu làm thất thoát tài chính, tài sản của Đảng, Nhà nước, của tổ chức, cá nhân thì phải xem xét trách nhiệm và bồi hoàn…

Đây là những quy định nghiêm minh, có tác dụng to lớn đối với công tác kiểm tra, giám sát, đáp ứng kỳ vọng của nhân dân. Tuy nhiên, vấn đề đặt ra ở đây là để thực thi hiệu quả quy định này, rất cần sự nỗ lực hơn nữa của các cấp ủy, trong đó đặc biệt là vai trò của ủy ban kiểm tra cấp cơ sở. Đặc biệt là khi đã phát hiện dấu hiệu vi phạm thì ủy ban kiểm tra cấp cơ sở phải nhanh chóng vào cuộc để kiểm tra, tránh tình trạng “trông chờ, nghe ngóng” hay “nặng trên, nhẹ dưới”; đồng thời, phải làm quyết liệt, triệt để; khi xử lý phải công tâm và kỷ luật phải nghiêm minh, thuyết phục. Có như vậy thì Quy định số 22-QĐ/TW mới thực sự là “thanh bảo kiếm” bảo vệ Đảng, bảo vệ chế độ.