Tài nguyên và môi trường 11:03, 27/03/2021 GMT+7

Nhằm tăng cường kiểm soát ô nhiễm không khí, giảm thiểu tác động bất lợi đến sức khỏe người dân, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị số 03/CT-TTg ngày 18-1-2021 yêu cầu các bộ, ngành, UBND các tỉnh, thành phố tập trung đẩy mạnh thực hiện các chương trình, nhiệm vụ về quản lý chất lượng không khí. Trong đó, việc rà soát, hoàn chỉnh hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn quốc gia về môi trường đối với khí thải công nghiệp, khí thải của phương tiện giao thông cơ giới đường bộ và thực hiện lộ trình áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về khí thải của phương tiện giao thông sẽ sớm được hoàn thành trong quý 4 năm nay.

Chỉ tiêu về bụi mịn đã vượt ngưỡng

Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) là đơn vị được UBND tỉnh giao nhiệm vụ quan trắc, đánh giá diễn biến chất lượng không khí trên địa bàn tỉnh. Qua khảo sát, đánh giá chất lượng diễn biến không khí tại 120 điểm trên địa bàn tỉnh vào 2 đợt mùa khô và mùa mưa, chất lượng không khí tại hầu hết các khu vực đô thị trên địa bàn tỉnh đều đạt tiêu chuẩn an toàn. Tuy nhiên, một số điểm ở khu vực tập trung đông dân cư tại đô thị như Bến xe Bình Long, ngã tư Chơn Thành, ngã tư Đồng Xoài hoặc các khu vực có lượng phương tiện cơ giới lưu thông lớn thì đã có 2 chỉ tiêu vượt ngưỡng là tiếng ồn và bụi mịn PM 2.5. “Qua kết quả quan trắc có thể thấy, không chỉ khói bụi từ các khu công nghiệp mà khói bụi từ phương tiện giao thông cũng là một trong những nguyên nhân lớn gây ra ô nhiễm không khí, đặc biệt là những phương tiện cũ, lượng khói thải ra môi trường khá nhiều. Nếu chúng ta không sớm kiểm soát các phương tiện giao thông cũ nát thì chỉ tiêu về bụi mịn không chỉ vượt ngưỡng 0,5% như hiện nay mà chắc chắn sẽ nghiêm trọng hơn” - ông Bùi Dương Vương, Phó giám đốc Trung tâm Quan trắc TN&MT nói.

Dữ liệu từ trạm quan trắc không khí tự động liên tục được truyền về máy chủ của trung tâm

Bên cạnh đó, với sự phát triển của các loại hình công nghiệp, các ngành nghề sản xuất thải khói bụi ra môi trường ngày càng nhiều. Trong khi đó, hầu hết các khu công nghiệp mới chỉ quan tâm đến hệ thống xử lý nước thải (11/13 khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh đã đầu tư xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt cột A QCVN 40:2011/BTNMT). “Nếu chúng ta không đầu tư các trạm quan trắc để theo dõi diễn biến chất lượng không khí và các chất gây ô nhiễm môi trường không khí thì sẽ không có thông tin để tổng hợp cung cấp cho cơ quan quản lý nhà nước về môi trường để định hướng cũng như giám sát quá trình hoạt động của doanh nghiệp” - ông Vương cho biết thêm.

Cần thông tin kịp thời về ô nhiễm

Trên địa bàn tỉnh Bình Phước hiện có 3 trạm quan trắc không khí tự động bao gồm: 1 trạm đặt tại trụ sở Sở TN&MT, 1 trạm đặt tại khu quản lý Khu công nghiệp Minh Hưng III, huyện Chơn Thành và 1 trạm đặt tại UBND thị trấn Tân Phú, huyện Đồng Phú. Các trạm này sẽ truyền dữ liệu về máy chủ trung tâm với thời gian 5 phút/lần. 

Anh Bùi Văn Duy, nhân viên Trung tâm Quan trắc TN&MT cho biết: Trạm quan trắc tự động sẽ phân tích các chỉ tiêu về chất lượng không khí như khí NO, SO2, bụi NOX và khí tượng như lượng mưa, áp suất năng lượng cùng các chỉ tiêu khác. Thông tin sẽ được cập nhật liên tục và trình chiếu trên màn hình led đặt trước cổng Sở TN&MT để người dân quan tâm được biết.

Hiện nay, tổ hợp gây ô nhiễm không khí rất nhiều như đốt than, giao thông, công nghiệp, khai thác đá. Vì vậy, phải có những giải pháp cụ thể hơn, nhất là trong hệ thống thiết bị giám sát, đo đạc để có những số liệu chính thức về ô nhiễm không khí. Từ đó, biết rõ ngành nào ô nhiễm ít, ngành nào ô nhiễm nhiều và loại hình nào phải thu phí môi trường nhiều. 

Theo ông Bùi Dương Vương, Phó giám đốc Trung tâm Quan trắc TN&MT tỉnh, mạng lưới các trạm quan trắc tự động trên địa bàn tỉnh chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra. Đội ngũ quan trắc thủ công đang làm việc đã tạm ổn. Tuy nhiên, một số cụm công nghiệp, đô thị ngày càng được mở rộng cần phải điều chỉnh thêm vị trí để lấy mẫu. Ngoài ra, để theo dõi diễn biến chất lượng không khí thường xuyên liên tục thì cần phải đầu tư thêm mạng lưới quan trắc tự động.

Ô nhiễm không khí đang được xem là mối đe dọa sức khỏe môi trường lớn nhất thế giới. Mức độ ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến sức khỏe con người là rất nghiêm trọng, tương đương với tác hại của hút thuốc lá và cao hơn nhiều so với tác động từ thói quen ăn quá nhiều muối. Các chất ô nhiễm cực nhỏ trong không khí có thể lọt qua hệ thống miễn dịch của cơ thể, xâm nhập sâu vào hệ hô hấp và tuần hoàn. Sau đó, dần làm hỏng tim, não và phổi của con người. Do đó, người dân cần cập nhật những thông tin về mức độ ô nhiễm của không khí, từ đó có những điều chỉnh phù hợp với các hoạt động ở ngoài trời cũng như nâng cao ý thức trong việc giảm phát thải khí độc hại ra môi trường.