Thời sự 15:26, 20/08/2022 GMT+7

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Phó thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ LĐ-TB&XH Đào Ngọc Dung chủ trì hội nghị.

Toàn cảnh hội nghị tại điểm cầu chính Hà Nội

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu khai mạc hội nghị

Tham dự tại điểm cầu Bình Phước có Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Tuệ Hiền cùng lãnh đạo các sở, ngành, đơn vị liên quan.

Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Trần Tuệ Hiền và lãnh đạo các sở, ngành liên quan tham dự tại điểm cầu Bình Phước

Thị trường lao động Việt Nam đang phục hồi sau đại dịch Covid-19

Báo cáo của Bộ LĐ-TB&XH tại hội nghị nêu rõ, trong quý II năm 2022, cả nước còn hơn 8 triệu người từ 15 tuổi trở lên chịu tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19. Cụ thể, có 0,4 triệu người bị mất việc, chiếm 5,3%; 0,5 triệu người không tìm được việc làm, chiếm 5,7%; 2,2 triệu người phải tạm nghỉ, tạm dừng hoạt động sản xuất kinh doanh, chiếm 27,6%; 2,4 triệu người bị cắt giảm giờ làm hoặc buộc phải nghỉ giãn việc, nghỉ luân phiên, chiếm 29,5% và 6,5 triệu lao động bị giảm thu nhập, chiếm 81,7%.

Nhiều chính sách, giải pháp phát triển thị trường lao động; chính sách về nâng cao chất lượng nhân lực; hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 và đảm bảo an sinh xã hội, hỗ trợ tạo việc làm trong Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội đã được triển khai.

Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang cho rằng, cần quan tâm xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin phục vụ cho thị trường lao động

Hiện nay, thị trường lao động Việt Nam đang phục hồi tương đối nhanh với mức tăng khá cả trong lực lượng lao động và việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng tích cực, chất lượng việc làm được cải thiện, thu nhập bình quân tháng của người lao động tăng, tình trạng thất nghiệp và thiếu việc làm được cải thiện.

Cụ thể, trong 6 tháng đầu năm 2022, lực lượng lao động là 51,4 triệu người, tăng 400 ngàn người so với cùng kỳ năm trước; số lao động có việc làm là 50,288 triệu người, tăng 417 ngàn người so với cùng kỳ năm trước; tỷ lệ lao động có việc làm phi chính thức là 55,9%, giảm 1,3 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước; thu nhập bình quân của lao động là 6,5 triệu đồng, tăng 326 ngàn đồng, tăng 5,3% so với cùng kỳ năm trước. 

Trong 6 tháng qua, số người thất nghiệp trong độ tuổi lao động là gần 1,1 triệu người, giảm 47,6 ngàn người so với cùng kỳ năm trước. Tỷ lệ thất nghiệp trong độ tuổi lao động là 2,39%, giảm 0,13 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước…

Bên cạnh kết quả đạt được, thị trường lao động Việt Nam còn tồn tại những hạn chế. Chất lượng và cơ cấu nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu thị trường lao động. Trình độ và kỹ năng của lực lượng lao động mặc dù được cải thiện trong thời gian qua, song vẫn còn thấp so với yêu cầu của thị trường lao động và so với các nước trên thế giới.

Chuyển dịch cơ cấu lao động trên thị trường còn chậm về cả ngành nghề, địa bàn… không theo kịp chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Chất lượng việc làm còn thấp, tính dễ bị tổn thương của việc làm còn cao. Một số địa phương, khu vực, ngành nghề vẫn đang xảy ra tình trạng mất cân đối cung cầu, thiếu hụt nguồn cung cục bộ…

Nhiều đề xuất tâm huyết phát triển thị trường lao động Việt Nam

So với các nước trong khu vực và thế giới, Việt Nam là nước có tỷ lệ lao động qua đào tạo thấp (năm 2021 mới chỉ đạt 26,1%). Đảng, Quốc hội, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã có những chủ trương, chính sách và đề án cụ thể về đào tạo, nâng cao tay nghề cho công nhân lao động cũng như hỗ trợ phát triển thị trường lao động. Gần đây, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực; tăng cường đào tạo chuyên môn, kỹ năng, kỷ luật, văn hóa và nâng cao nhận thức cho lực lượng lao động phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế và yêu cầu thu hút và sử dụng đầu tư nước ngoài; phối hợp với các tập đoàn, nhà đầu tư lớn trong và ngoài nước để đào tạo theo “đơn đặt hàng”…

Tại hội nghị sáng nay, các bộ, ngành, đơn vị, địa phương, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế đã phân tích, làm rõ những khó khăn, hạn chế, cơ hội và thách thức. Đồng thời có những đề xuất tâm huyết nhằm phát triển thị trường lao động Việt Nam “linh hoạt, hiện đại, bền vững và hội nhập”.

Theo ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, cần có giải pháp mạnh và đột phá trong công tác đào tạo, nâng cao chất lượng nhân lực, trong đó doanh nghiệp phải là một chủ thể của đào tạo lao động. Xem xét hướng dẫn các chương trình đào tạo nội bộ cho doanh nghiệp, có chính sách ưu đãi giảm thuế thu nhập cho doanh nghiệp thực hiện các chương trình đào tạo nội bộ này.

Nhấn mạnh việc đào tạo theo “đơn đặt hàng” của doanh nghiệp, ông Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam đề nghị Thủ tướng Chính phủ nghiên cứu chế độ tiền lương phù hợp với lao động có tay nghề cao hoặc có tư duy đột phá. Đề xuất giải pháp dịch chuyển lao động giữa trong nước và ngoài nước, ông cho rằng cần có định hướng nghề nghiệp khi xuất khẩu lao động. Mặt khác nên thực hiện đô thị công nghiệp, xây dựng khu tổ hợp cho người lao động tại khu công nghiệp.

Ông Nguyễn Đình Khang, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho rằng: cần có dự báo phát triển thị trường nhất là những ngành nghề phát triển mạnh trong thời gian tới; xây dựng cơ sở dữ liệu thông tin phục vụ cho thị trường lao động; đầu tư các thiết chế như nhà ở, trường học cho con em người lao động.

Liên quan đến vấn đề đào tạo nghề, cần có khung đào tạo cơ bản, trong đó tăng lượng thực hành, đồng thời cần thiết đào tạo, bồi dưỡng về chính trị, tư tưởng, bản chất giai cấp cho người lao động. Có chính sách điều tiết của Nhà nước trong vấn đề cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường.

Các đơn vị, doanh nghiệp, tổ chức quốc tế nêu ý kiến tại hội nghị

Cũng có ý kiến cho rằng cần tiếp tục quan tâm, tạo cơ chế cho chương trình đào tạo chất lượng cao nhằm đón làn sóng FDI dịch chuyển vào Việt Nam, đồng thời có cơ chế hỗ trợ tín dụng cho sinh viên tham gia chương trình đào tạo này. Đẩy mạnh triển khai các chính sách hỗ trợ lao động và người sử dụng lao động; nâng cao các kỹ năng mới, kỹ năng mềm, tiếng Anh cho người lao động. Các đại biểu cũng có ý kiến đề nghị các cơ sở đào tạo cần bám sát tình hình thực tế để xây dựng chiến lược đào tạo phù hợp, các địa phương cần có chiến lược thu hút đầu tư và dịch chuyển cơ cấu lao động, cân đối cung - cầu hợp lý…

Phát biểu kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh một số vấn đề cần tập trung trong thời gian tới. Trong đó, nâng cao nhận thức về thị trường lao động, tuân thủ quy luật của thị trường về cung cầu, cạnh tranh. Tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách pháp luật đồng bộ, thống nhất để thị trường lao động phát triển theo hướng linh hoạt, hiện đại, bền vững, hiệu quả, hội nhập quốc tế. Tăng cường kết nối lao động giữa trong nước - ngoài nước để nâng cao kỹ năng và sức cạnh tranh của thị trường lao động Việt Nam.

Cùng với đó, phát triển hệ thống thông tin thị trường lao động, hệ thống trung tâm dịch vụ việc làm, doanh nghiệp dịch vụ việc làm, hệ thống giáo dục nghề nghiệp và mạng lưới an sinh xã hội để nâng cao năng suất lao động, thu nhập cho người lao động bền vững. Nắm bắt nhu cầu thị trường, phát triển thị trường theo hướng lành mạnh. Đẩy mạnh đầu tư số hóa, quản trị lao động việc làm kết nối với số hóa, quản trị dân cư.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng yêu cầu đẩy mạnh xây dựng chính sách việc làm trên nguyên tắc có tính dự báo, tầm nhìn chiến lược, xây dựng nhiệm vụ giải pháp phải phù hợp, khả thi, hiệu quả cả ngắn hạn và dài hạn. Quan tâm tới việc dịch chuyển lao động, việc làm theo địa bàn, đảm bảo cơ cấu phân bổ lao động, việc làm hợp lý trên toàn quốc. Đẩy mạnh hơn nữa hợp tác đầu tư trong đào tạo nghề, đào tạo nguồn nhân lực…