Khoa học - Công nghệ 17:23, 15/12/2021 GMT+7

Đưa công nghệ số vào quản lý rừng

Bình Phước hiện có 173 ngàn ha đất quy hoạch 3 loại rừng, chiếm trên 25% tổng diện tích của tỉnh, với tỷ lệ che phủ rừng trên toàn tỉnh đạt khoảng 23%. Trong đó, rừng đặc dụng hơn 31 ngàn ha, rừng phòng hộ hơn 43 ngàn ha; rừng sản xuất gần 99 ngàn ha. Ngoài ra, tỉnh còn có 1.366 ha rừng ngoài quy hoạch 3 loại rừng nêu trên. Thời gian qua, UBND tỉnh đã chỉ đạo ngành nông nghiệp, các ban quản lý rừng, đơn vị nhận khoán bám cơ sở, nắm bắt thông tin, thường xuyên kiểm tra và tuyên truyền về Luật Lâm nghiệp, các quy định liên quan đến lĩnh vực lâm nghiệp tại địa bàn được phân công phụ trách. Đồng thời, phối hợp cùng chính quyền và đoàn thể các địa phương có rừng tuyên truyền, nâng cao ý thức bảo vệ rừng đến từng thôn, ấp, hộ dân; vận động người dân, nhất là người dân sống ở vùng đệm chung tay bảo vệ rừng.

Ông Lê Văn Chinh, Phó giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ Lộc Ninh (bìa phải) kiểm tra công tác bảo vệ rừng

Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân, diện tích đất lâm nghiệp trên địa bàn tỉnh vẫn bị thu hẹp theo các kỳ quy hoạch, diện tích rừng tự nhiên giảm dần, thay vào đó diện tích rừng trồng và các loại hình sử dụng đất khác. Trước thực trạng đó, ngày 4-4-2019, UBND tỉnh đã ban hành Công văn số 850a/UBND-KT chỉ đạo các đơn vị chủ rừng trên địa bàn tỉnh xây dựng phương án quản lý rừng bền vững, giai đoạn 2021-2030 theo Thông tư số 28/2018/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn quy định về quản lý rừng bền vững.

Với mong muốn góp phần hỗ trợ các đơn vị chủ rừng trên địa bàn tỉnh hoàn thành tốt nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng, năm 2020, tiến sĩ Trần Quốc Hoàn, Phó giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ đã nghiên cứu viết thành công phần mềm “Lập phương án quản lý rừng bền vững”. Sau khi được UBND tỉnh và các sở, ngành thẩm định, phương án được chuyển giao cho 2 ban quản lý rừng phòng hộ Lộc Ninh và Tà Thiết ứng dụng.

Ban quản lý rừng phòng hộ Lộc Ninh đang quản lý gần 7.238 ha đất lâm nghiệp, trong đó 5.156 ha đất có rừng. Nhờ làm tốt quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, những năm qua, diện tích rừng do ban quản lý không bị khai phá, lấn chiếm trái phép và kiểm soát được cháy rừng vào mùa khô. Ngoài quản lý chặt chẽ đất lâm nghiệp đến từng lô, ban còn khuyến khích, hướng dẫn các bên nhận khoán chuyển đổi hình thức khoán theo quy định. Ban còn áp dụng biện pháp khoanh nuôi phục hồi hơn 48 ha rừng tự nhiên, bảo đảm sinh trưởng tốt, có diễn thế tiến bộ rõ rệt. Để nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ và phát triển rừng, góp phần phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường tại địa phương, tháng 4-2020, ban đã đưa phần mềm “Lập phương án quản lý rừng bền vững” vào áp dụng.

Ông Lê Văn Chinh, Phó giám đốc Ban quản lý rừng phòng hộ Lộc Ninh cho biết, việc ứng dụng phần mềm vào thực tế hoạt động tại đơn vị đã góp phần giảm thiểu chi phí, thời gian xây dựng một phương án quản lý rừng bền vững. Thuận lợi cho việc theo dõi, quản lý tài nguyên đất lâm nghiệp. Nếu như trước đây, mỗi lần thay đổi hiện trạng, cán bộ kỹ thuật của ban phải đi thực địa đo, vẽ, kiểm kê diện tích, cây rừng… Thì nay, thông qua phần mềm chỉ cần một vài thao tác nhấp chuột trên máy tính đã có thông tin chính xác về hiện trạng, quy hoạch, nguồn gốc, loại cây trồng, năm trồng, trữ lượng rừng, lâm sản ngoài gỗ… của từng lô rừng. Phần mềm còn cho phép thiết lập các biểu phụ lục về hiện trạng rừng, kế hoạch sử dụng đất, trữ lượng lâm sản, kế hoạch bảo vệ và phát triển rừng, danh mục thực vật rừng, động vật rừng, kết quả hoạt động kinh doanh; xây dựng các phương án quản lý về quy hoạch sử dụng đất lâm nghiệp, bảo vệ rừng, phát triển rừng, đa dạng sinh học, lâm sản và lâm sản ngoài gỗ.

Giá trị được vinh danh

Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 bùng nổ đã và đang đòi hỏi Bình Phước phải quyết liệt thực hiện chính quyền điện tử. Do đó, việc nghiên cứu và ứng dụng thành công phần mềm “Lập phương án quản lý rừng bền vững” của tiến sĩ Trần Quốc Hoàn không chỉ làm phong phú những phần mềm chuyên dụng cho lĩnh vực lâm nghiệp trên phạm vi cả nước mà còn góp phần thực hiện thành công chiến lược chuyển đổi số của tỉnh.

Sau thời gian ứng dụng thực tế tại 2 ban quản lý rừng phòng hộ Lộc Ninh và Tà Thiết, phần mềm bước đầu đã mang lại hiệu quả nhất định. Tiến sĩ Trần Quốc Hoàn đã gửi sản phẩm của mình tham dự hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Bình Phước lần thứ VI, năm 2020-2021 và vinh dự đạt giải nhất lĩnh vực công nghệ thông tin, điện tử viễn thông. Ông Nguyễn Ngọc Vũ, Phó chủ tịch Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh, thành viên ban giám khảo nhận xét: Đây là phần mềm có giao diện rất thân thiện, dễ nhìn và dễ thao tác. Từ số liệu, dữ liệu, văn bản liên quan đến vấn đề quản lý, bảo vệ rừng, tác giả đều cố gắng sắp xếp số hóa giúp việc sử dụng hiệu quả nhất. Khi nhìn vào phần mềm, chúng ta hình dung ngay những công việc phải làm, bởi bản đồ phân lập đến từng lô rừng và được gắn các thuộc tính phát triển rừng bền vững.

Việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý rừng bền vững được đánh giá là phương pháp ứng dụng kỹ thuật hiện đại, đảm bảo tính kịp thời, chính xác, hiệu quả về chi phí, tiết kiệm thời gian lại dễ sử dụng hơn so với việc sử dụng biểu mẫu trên giấy in truyền thống. Khi có bất kỳ tác động nào vào rừng, như phá rừng, cháy rừng, xâm lấn đất lâm nghiệp… các chủ rừng, cơ quan chức năng có thể nhanh chóng xác định tọa độ xử lý kịp thời, góp phần bảo vệ hiệu quả diện tích rừng trên địa bàn.