Chính trị 09:58, 15/06/2022 GMT+7

*NGUYỄN HỒNG TRÀ, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy

(Tiếp theo kỳ trước)

Thực trạng công tác bổ nhiệm cán bộ, công chức lãnh đạo

Công tác cán bộ là công tác cực kỳ phức tạp, vì nó liên quan đến con người, là “công tác con người”. Chính vì thế, sau khi phát hiện, quy hoạch được cán bộ, công tác bồi dưỡng, đào tạo và rèn luyện cán bộ phải được tiến hành theo quy trình chặt chẽ, khoa học và nhất quán, bảo đảm thật sự công tâm, trong sáng, khách quan.

Thực tế từ khi tỉnh Bình Phước được tái lập đến nay, bên cạnh những thành tựu nổi bật trên các mặt về phát triển kinh tế, chính trị và văn hóa - xã hội, quốc phòng - an ninh thì công tác cán bộ của tỉnh được đổi mới. Tổ chức đảng, cấp ủy, chính quyền các cấp đã nhận thức rõ tầm quan trọng của dân chủ, công khai trong công tác cán bộ; từng khâu, từng bước của công tác cán bộ được các cơ quan, đơn vị, địa phương các cấp triển khai thực hiện đồng bộ và theo đúng phân cấp quản lý. Từ đó, đội ngũ cán bộ, công chức trong tỉnh cơ bản đã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đề ra; tỷ lệ cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo các cấp đạt chuẩn ngày càng cao. Tuy nhiên, cá biệt ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh vẫn còn những mặt yếu kém xuất phát từ nhận thức về tư tưởng, chính trị kém dẫn tới phai nhạt lý tưởng và sa sút phẩm chất đạo đức dẫn tới hàng loạt cán bộ bị xử lý kỷ luật.

Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh nhiệm kỳ 2020-2025 đã chỉ rõ nguyên nhân do công tác rèn luyện cán bộ, đảng viên chưa làm tốt, “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên vẫn chưa được ngăn chặn triệt để; công tác quy hoạch, đào tạo, bố trí sử dụng, luân chuyển, đánh giá cán bộ chưa thực sự hiệu quả... Chỉ tính trong nhiệm kỳ 2015-2020, số đảng viên bị xử lý kỷ luật trong toàn Đảng bộ tỉnh đã tăng 28% so với nhiệm kỳ trước”¹.

Thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương lần thứ ba, khóa VIII về Chiến lược cán bộ thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, ngày 25-10-2011, Tỉnh ủy đã ban hành Quyết định số 360-QĐ/TU quy định về phân cấp quản lý cán bộ và Quyết định số 359-QĐ/TU về quy chế bổ nhiệm, bổ nhiệm lại, điều động, luân chuyển, từ chức, miễn nhiệm cán bộ và giới thiệu cán bộ ứng cử. Trước tình hình trong nước và thế giới có nhiều biến động, bên cạnh những thành tựu đạt được thì việc sắp xếp, bố trí, phân công, bổ nhiệm, giới thiệu cán bộ ứng cử ở một số cơ quan, đơn vị, địa phương trên địa bàn tỉnh vẫn cá biệt còn tình trạng đúng quy trình nhưng chưa đúng người, đúng việc, để lại không ít bức xúc trong nhân dân. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ mặc dù được quy định cụ thể tại Quyết định số 900-QĐ/TU ngày 3-7-2013 của Tỉnh ủy, tuy nhiên ở một số cơ quan, đơn vị từ tỉnh đến cơ sở chưa thật gắn chặt với quy hoạch cán bộ; chưa đánh giá và sử dụng đúng mức đội ngũ cán bộ trí thức. Những hạn chế, yếu kém nêu trên của công tác cán bộ là nguyên nhân dẫn tới một bộ phận cán bộ chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao, hình thành dấu hiệu, tình trạng chạy chức, chạy quyền, chạy tuổi, chạy quy hoạch, chạy luân chuyển, chạy bằng cấp, chạy khen thưởng, chạy danh hiệu, chạy tội.

Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI đã nhận định, tình trạng bổ nhiệm cán bộ không đủ tiêu chuẩn, điều kiện, trong đó có cả người nhà, người thân, họ hàng, “cánh hẩu” xảy ra ở một số nơi, gây bức xúc trong dư luận xã hội. Như vậy có thể nói tham nhũng trong các lĩnh vực khác thường là những hành vi vụ lợi vật chất, tiền bạc, được luật pháp quy định rõ thành những hành vi cấu thành tội phạm, thì tham nhũng trong công tác cán bộ nhiều khi thuộc loại “tham nhũng quyền lực”, “tham nhũng quan hệ”, vụ lợi tinh thần, rất khó kết luận là tham nhũng, lại càng khó khởi tố, xét xử, như những chuyện “cả họ làm quan”, “cả nhà làm quan”, “nâng đỡ không trong sáng”... Thực tế cho thấy, tham nhũng trong công tác cán bộ diễn ra ở nhiều khâu của công tác cán bộ với rất nhiều cách thức từ đơn giản đến tinh vi; từ dễ nhận thấy đến mập mờ tốt - xấu, đúng - sai không dễ nhận ra. Bởi bản chất, những hành vi, hiện tượng đó vẫn là tham nhũng vì đều là hành vi của người có chức vụ, quyền hạn đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn đó vì vụ lợi, vi phạm kỷ luật của Đảng, gây hại cho Đảng, Nhà nước, nhân dân, cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước, cần phải kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn.

Hiện nay, đứng trước những thời cơ, thách thức của nền kinh tế thị trường, Đảng bộ tỉnh trong những nhiệm kỳ từ năm 2010 đến nay đã nghiêm túc kiểm điểm và chỉ ra hạn chế, khuyết điểm còn tồn tại trong công tác cán bộ. Vì vậy, Tỉnh ủy đã nhận định để phát triển kinh tế - xã hội nhanh nhất, hoàn thiện nhất và khắc phục, đẩy lùi được tệ nạn “quan liêu, tham ô, lãng phí” một cách hoàn thiện nhanh nhất thì phải bắt đầu từ trong công tác cán bộ; bắt đầu bằng triệt tiêu các khả năng, con đường, phương thức tạo nên hành vi tham nhũng bằng chính con người là “cán bộ”.

Ngoài tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cán bộ, đảng viên và vận động toàn dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền, chống tham nhũng,  nêu cao vai trò gương mẫu của cán bộ lãnh đạo thì thời gian tới cần phải rà soát, bổ sung, sửa đổi để ban hành những quy định mới về công tác cán bộ. Đổi mới mạnh mẽ công tác cán bộ theo hướng tăng cường phân cấp quản lý cán bộ cho cấp trực tiếp quản lý, sử dụng; tăng thẩm quyền về công tác cán bộ cho người đứng đầu và giám sát quyền lực bằng cơ chế kiểm soát quyền lực chặt chẽ trong công tác cán bộ theo hướng dẫn của Trung ương và đảm bảo phù hợp với tình hình thực tế của tỉnh, của địa phương, cơ quan, đơn vị. Đặc biệt phải dân chủ, công khai, minh bạch, tạo cơ chế cạnh tranh lành mạnh trong công tác cán bộ, nhất là trong các khâu tuyển dụng, đánh giá, quy hoạch, điều động, bổ nhiệm, luân chuyển, khen thưởng, kỷ luật cán bộ... Còn với những cán bộ đã thoái hóa biến chất cả về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”... cũng cần nhận diện, đánh giá đúng để kiên quyết loại ra khỏi bộ máy từ tỉnh đến cơ sở...

Thực tế cho thấy, chỉ có đánh giá đúng năng lực, phẩm chất của cán bộ mới làm cơ sở cho việc tuyển chọn, quy hoạch, bồi dưỡng, luân chuyển, đề bạt... cán bộ một cách chính xác, khách quan. Và ngược lại sẽ dẫn đến bố trí, sử dụng không đúng, thậm chí còn gây hậu quả khôn lường, nhất là bố trí sai đối với cán bộ chủ chốt, người đứng đầu. Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ IX đã rút ra 5 bài học kinh nghiệm sâu sắc: “Phát huy và tăng cường sự lãnh đạo toàn diện của Đảng; vai trò gương mẫu của từng đảng viên, tinh thần trách nhiệm, kỷ cương, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ chủ chốt các cấp… trong mọi nhiệm vụ phải luôn nắm chắc thực tiễn, bản chất sự việc để thống nhất về chủ trương, phối hợp đồng bộ trong triển khai thực hiện phòng, chống suy thoái về chính trị, tư tưởng, chống quan liêu, lợi dụng tham nhũng trong từng lĩnh vực…”².

Và những giải pháp

Để cán bộ trong toàn đảng bộ thực sự là những công bộc, là “người đầy tớ” thật trung thành của nhân dân, tạo được lòng tin ở nhân dân, các cơ quan, đơn vị và các địa phương cần tập trung khắc phục ngay những biểu hiện sau:

Các đảng bộ phải có phương thức lãnh đạo khắc phục ngay những biểu hiện của sự cố tình vi phạm, né tránh, không quán triệt hoặc chỉ quán triệt nửa vời nguyên tắc khách quan và quan điểm toàn diện trong đánh giá và sử dụng, bổ nhiệm cán bộ là khá đa dạng, dưới nhiều hình thức, tình trạng nể nang, né tránh trách nhiệm, ngại va chạm và dân chủ hình thức trong đánh giá cán bộ; tinh thần tự phê bình và phê bình chưa cao. Khắc phục việc tuyển chọn, tiến cử cán bộ, lựa chọn, đề bạt người không có thực tài, thực đức chỉ có “quan hệ”; kiên quyết khắc phục không để xảy ra việc đưa con em cán bộ lãnh đạo không đủ tiêu chuẩn, bổ nhiệm nhanh, “thần tốc” vào bộ máy của Đảng, Nhà nước và việc nặng về cơ cấu trong bổ nhiệm cán bộ và bổ nhiệm lại còn mang tính hình thức.

Lấy kỷ luật làm thước đo để tạo nên sức mạnh, sự đoàn kết thống nhất trong Đảng, đề cao trách nhiệm của các cấp có thẩm quyền, người đứng đầu và người tiến cử trong đánh giá, bổ nhiệm cán bộ. Khắc phục ngay không để tình trạng trong đánh giá cán bộ vẫn còn hình thức, chưa phản ánh đúng thực chất, đánh giá cán bộ chưa lấy hiệu quả làm thước đo, còn dựa vào cảm tính, hình thức, xuê xoa, chiếu lệ, thiếu tính chiến đấu, tinh thần xây dựng. Trong đánh giá, bổ nhiệm cán bộ cần góp ý thẳng thắn giúp cán bộ nhận rõ những khuyết điểm để sửa chữa, không vì cả nể, tình thân mà dễ dãi, phải giữ nghiêm kỷ luật, kỷ cương của Đảng thì mới có điều kiện thực hiện được nguyên tắc khách quan và quan điểm toàn diện, mới loại bỏ được những phần tử cơ hội, thoái hóa, biến chất, giúp Đảng bộ tỉnh ngày càng trong sạch, vững mạnh, mới phát hiện, tuyển chọn, trọng dụng nhân tài tạo tiền đề cho việc thu hút được cán bộ có chất lượng cao, tránh tình trạng để “chảy máu” chất xám.

Tiếp tục thực hiện nghiêm Quy định số 205-QĐ/TW ngày 23-9-2019 của Bộ Chính trị “về kiểm soát quyền lực trong công tác cán bộ và chống chạy chức, chạy quyền”, hệ lụy là có một bộ phận cán bộ yếu kém, thiếu năng lực, không đảm đương được công việc, suy thoái về đạo đức, lối sống đã “chui” vào được bộ máy công quyền, làm trì trệ hoạt động của bộ máy, làm mất uy tín của Đảng và Nhà nước, gây bức xúc dư luận. Kiên quyết xử lý nghiêm những sai phạm, kỷ luật cán bộ không để xảy ra trường hợp cán bộ mắc khuyết điểm ở nơi này, lại được điều chuyển sang nơi khác giữ cương vị cao hơn…

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát của các tổ chức đảng, MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với đội ngũ bí thư cấp ủy, người đứng đầu trong thực hiện trách nhiệm đánh giá, bổ nhiệm cán bộ bảo đảm dân chủ, khách quan, toàn diện, công khai, giám sát toàn diện các mặt công tác tổ chức, cán bộ về đào tạo, quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm, luân chuyển... Để công tác kiểm tra, giám sát đạt kết quả cao, cần chú trọng nâng cao chất lượng của chính đội ngũ cán bộ làm công tác kiểm tra, giám sát. Cán bộ kiểm tra phải có dũng khí đấu tranh, thật sự công tâm, khách quan, chính trực thì mới phê bình, đánh giá đúng được người khác như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng căn dặn.

(còn nữa)

¹Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bình Phước (1930-2020), tr.559.

²Lịch sử Đảng bộ tỉnh Bình Phước (1930-2020), tr.560.