Chính trị 10:53, 13/06/2022 GMT+7

*NGUYỄN HỒNG TRÀ, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy

Những yêu cầu cấp thiết đặt ra 

Qua 1/4 thế kỷ từ ngày tái lập, Bình Phước đang cùng với cả nước tiếp tục đẩy mạnh công cuộc đổi mới, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế sâu rộng trong bối cảnh tác động mạnh mẽ của cách mạng công nghiệp lần thứ 4. Đây là cơ sở nền tảng dẫn đến sự biến đổi sâu sắc về tính chất và trình độ của lực lượng sản xuất và các mối quan hệ sản xuất trong đời sống xã hội. Thực tiễn đó đặt ra cho Đảng bộ tỉnh những nhiệm vụ chính trị vô cùng nặng nề, khó khăn và phức tạp, đòi hỏi toàn Đảng bộ tỉnh phải phát huy vai trò lãnh đạo Nhà nước và toàn xã hội, phải đổi mới thường xuyên để có nội dung và phương thức lãnh đạo đúng đắn, khoa học, phù hợp với xu thế phát triển của xã hội, đáp ứng yêu cầu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa “của dân, do dân và vì dân”. Muốn vậy, đội ngũ cán bộ, đảng viên - yếu tố cốt lõi, mang tính quyết định của tổ chức đảng phải được nâng cao cả về trình độ, năng lực và đạo đức cách mạng để xứng đáng là lực lượng tiên phong, ưu tú nhất của Đảng, đủ sức hoàn thành trọng trách to lớn mà Đảng và nhân dân giao phó.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nhấn mạnh: “Cán bộ là cái gốc của mọi việc”¹, “muôn việc thành công hoặc thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”², “có cán bộ tốt việc gì cũng xong”³. Do vậy, nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, đảng viên trong toàn đảng bộ luôn là yêu cầu nhiệm vụ thường xuyên, liên tục, cấp bách thuộc về công tác xây dựng Đảng của mỗi tổ chức cơ sở đảng từ tỉnh đến cơ sở. Thực tiễn sự lãnh đạo của đảng bộ các cấp trong tỉnh những năm qua đã một lần nữa khẳng định vai trò, vị trí tiên quyết của đội ngũ cán bộ, đảng viên trong quá trình xây dựng, trưởng thành và phát triển toàn diện trên các lĩnh vực của tỉnh; sự lãnh đạo của đảng bộ các cấp trên địa bàn tỉnh cũng là minh chứng thuyết phục cho thấy trong cùng một điều kiện và hoàn cảnh nhưng kết quả thực hiện nhiệm vụ cách mạng khác nhau, đó là do năng lực và đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên quyết định; Đảng bộ tỉnh vẫn luôn quan tâm đến công tác cán bộ, xem đây là “vấn đề then chốt”. Vì vậy, trong bất kỳ lĩnh vực nào, địa phương nào, cán bộ cũng đóng vai trò quyết định.

Những năm qua, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường và sự thúc đẩy mạnh mẽ của khoa học - công nghệ, đời sống người dân Bình Phước và của toàn xã hội có được luồng sinh khí dồi dào, có khả năng linh hoạt, thích ứng cao. Đảng bộ các cấp trong tỉnh đang đứng trước yêu cầu cấp thiết phải đổi mới mạnh mẽ để thích ứng với sự phát triển mới. Do vậy, công tác cán bộ cũng phải đặt ra những yêu cầu mới để nâng cao hiệu quả, thích ứng nhanh trước một thể chế kinh tế năng động và sáng tạo để thích ứng với công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa gắn với hội nhập quốc tế sâu rộng như hiện nay.

Trong giai đoạn hiện nay, cùng với cả nước đang dồn tất cả năng lực, trí tuệ để đón đầu tiếp cận cuộc cách mạng khoa học công nghệ lần thứ 4, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa của Đảng ta đã làm chuyển động mạnh mẽ trên tất cả lĩnh vực. Tuy nhiên, mặt trái của nó là sự suy thoái về đạo đức, lối sống của không ít cán bộ, đảng viên, kéo theo đó là tệ nạn quan liêu, tham nhũng phát triển, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, sự “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong đội ngũ cán bộ, đảng viên diễn ra ngày càng trở nên phổ biến, trở thành trọng bệnh và quốc nạn, trở thành mối đe dọa đối với sự tồn vong của Đảng, Nhà nước nói chung và của tỉnh Bình Phước nói riêng. Yếu kém của tổ chức, quản lý của pháp luật và của công tác giáo dục càng làm cho những biểu hiện lệch lạc đó phát triển lan rộng, mà tình trạng gay gắt nhất hiện nay và trong những năm tới là sự suy thoái về động cơ chính trị và đạo đức. Chính vì lẽ đó, bên cạnh yêu cầu về năng lực, yêu cầu cấp thiết đối với đội ngũ cán bộ, đảng viên hiện nay chính là yêu cầu về việc giữ gìn đạo đức cách mạng, phẩm chất, lối sống và động cơ trong sáng của người đảng viên chân chính. Do vậy, trong quá trình cải cách, mở cửa, đảng bộ các cấp phải chú trọng đổi mới công tác cán bộ, đặc biệt là việc lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ phải ngày càng “khoa học hóa, dân chủ hóa và thể chế hóa”. Tuy nhiên, thực trạng hiện nay cơ chế giám sát việc lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế, từ đó dẫn đến các hiện tượng tiêu cực như “lựa chọn và bổ nhiệm dựa vào quan hệ”, “chạy cửa sau”, “mua quan, bán chức”, “bổ nhiệm người không đủ tiêu chuẩn”...

Tăng cường cơ chế giám sát

Trước những hạn chế chung trong cơ chế giám sát việc lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ hiện nay trên cả nước, trong thời gian tới, Tỉnh ủy đã yêu cầu các đảng bộ, Ban cán sự đảng, Đảng đoàn chú trọng việc hoàn thiện cơ chế giám sát, với các nội dung chủ yếu sau:

Tăng cường giám sát việc lựa chọn, quy hoạch và bổ nhiệm cán bộ phải bắt đầu từ việc tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, giá trị, quan niệm về quyền lực cho đội ngũ cán bộ lãnh đạo; yêu cầu cán bộ lãnh đạo mỗi năm 1 lần báo cáo việc thực hiện chức trách nhiệm vụ của mình cũng như việc rèn luyện về tư cách, đạo đức của đảng viên; việc lãnh đạo thực hiện thanh, kiểm tra cán bộ một cách thường xuyên, việc nắm tình hình và thông tin để kịp thời nhắc nhở cán bộ lãnh đạo; xây dựng kế hoạch bồi dưỡng định kỳ cho cán bộ lãnh đạo các cơ quan, đơn vị thuộc thẩm quyền, để họ được tiếp cận, nghiên cứu một số tình huống trong thực tế về vi phạm kỷ luật đảng, về tham nhũng..., qua đó giúp họ có thể rút ra được bài học cần thiết cho bản thân nhằm tăng cường giáo dục tính đảng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên trước, trong và sau khi được bổ nhiệm.

Tập trung lãnh đạo chính quyền các cấp từ tỉnh đến cơ sở xây dựng và hoàn thiện thể chế cụ thể hóa pháp luật, cũng như tăng cường việc thực thi pháp luật. Tiếp tục triển khai thực hiện nghiêm Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI; phải khẳng định “giám sát trong đảng không có vùng cấm”, “sự tin tưởng và tín nhiệm không thể thay thế cho giám sát”. Đồng thời phát huy sự kết hợp giữa giám sát trong Đảng với giám sát từ bên ngoài đảng, từng bước khắc phục được những “lỗ hổng” trong công tác giám sát, trong đó đặc biệt lưu ý giám sát việc lựa chọn quy hoạch, bổ nhiệm cán bộ và công tác lựa chọn, quy hoạch cán bộ nguồn trong giai đoạn hiện nay.

Xây dựng cơ chế quy định về công khai thông tin trong công tác lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ, để đảm bảo sự giám sát của cán bộ, đảng viên và quần chúng nhân dân đối với việc lựa chọn, quy hoạch và bổ nhiệm cán bộ; các cơ quan có thẩm quyền phải thông qua các phương thức khác nhau để công khai về đối tượng hoặc trường hợp dự định bổ nhiệm vào vị trí nào đó. Lưu ý thực hiện tốt việc khảo sát và đánh giá cán bộ trước khi bổ nhiệm là yêu cầu đặc biệt quan trọng để ngăn ngừa hiện tượng bổ nhiệm cán bộ “có vấn đề”, “không đảm bảo tiêu chuẩn”. Quy định trách nhiệm liên đới của đơn vị đề xuất, người đề xuất và người đứng đầu trong công tác đề xuất bổ nhiệm cán bộ.

Coi trọng việc khảo sát, thẩm định, đánh giá cán bộ thông qua hồ sơ, tài liệu có liên quan của cán bộ đó, cụ thể hóa tiêu chuẩn lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ. Kiên trì tiêu chuẩn kết hợp giữa “đức” và “tài”, trong đó lấy “đức” làm ưu tiên để chọn người quy hoạch và bổ nhiệm, phải đặt đạo đức lên vị trí hàng đầu để làm cơ sở xác định tính tiên tiến của Đảng và cũng là vấn đề quyết định sự hưng thịnh của một cơ quan, đơn vị, địa phương cho tương lai. Mỗi địa phương trên cơ sở hướng dẫn chung của Trung ương, của tỉnh phải thiết lập cơ chế khảo sát, đánh giá liên tục đối với cán bộ lãnh đạo trong nhiệm kỳ, cuối nhiệm kỳ, hằng năm và từ báo cáo về tình hình thực thi nhiệm vụ của cán bộ để nắm bắt đầy đủ tình hình về cán bộ lãnh đạo, tiến hành nhắc nhở đối với trường hợp đạt hiệu quả chưa cao trong công việc hoặc có vấn đề cần điều chỉnh.

Tăng cường biện pháp giám sát người đứng đầu vì họ là người có quyền lực và vai trò rất lớn trong quyết định các vấn đề của tổ chức, trong lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ nên dễ xuất hiện hiện tượng người đứng đầu tập thể lãnh đạo “độc đoán”, “chuyên quyền”… Do vậy, việc hoàn thiện cơ chế giám sát đối với người đứng đầu, tập thể lãnh đạo trong lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ phải được tiến hành theo hướng tăng cường giám sát đối với hành vi, việc làm của người đứng đầu. Đồng thời thực hiện nghiêm việc truy cứu trách nhiệm đối với sai phạm trong lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ của người đứng đầu và trách nhiệm liên đới của các thành viên khác trong tập thể lãnh đạo khi thiếu trách nhiệm trong giám sát, gây hậu quả trong lựa chọn và bổ nhiệm cán bộ...

Hoàn thiện cơ chế vận hành quyền lực, từng bước thiết lập cơ chế thích hợp và khoa học để làm cho cấp trưởng và cấp phó, cấp trên và cấp dưới, các cơ quan đảng và nhà nước trên địa bàn tỉnh thực thi nhiệm vụ một cách đúng đắn quyền lực của mình, đảm bảo sự thống nhất giữa quyền lực và trách nhiệm với phương châm: “có quyền tất yếu phải có trách nhiệm, sử dụng quyền lực phải chịu sự giám sát”, khắc phục tình trạng “có trách nhiệm nhưng không có quyền lực hoặc có quyền nhưng không có trách nhiệm” làm cho cán bộ lãnh đạo các cấp sử dụng quyền lực hợp pháp, có trách nhiệm và vì nhân dân. Do đó, trong các khâu của công tác lựa chọn, bổ nhiệm cán bộ, các địa phương và cơ quan phải chú trọng đến việc bảo đảm “quyền được biết” của nhân dân, tôn trọng và lắng nghe ý kiến của nhân dân. Điều này làm cho quyết định về công tác cán bộ và lựa chọn bổ nhiệm cán bộ của các địa phương, cơ quan, đơn vị mới trở nên khoa học hơn, hiệu quả hơn và hạn chế đến mức thấp nhất hiện tượng lạm dụng quyền lực.

(còn nữa)

¹Hồ Chí Minh: Toàn tập, NXB Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2011, t.5, tr.309

²Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.280

³Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.309