Tổ quốc trong trái tim tôi 14:49, 13/07/2021 GMT+7

Nhà cửa ở làng chài Nhơn Lý san sát, đường lên xuống quanh co vì địa hình tựa núi hướng biển. Xen lẫn những ngôi nhà mới xây là rất nhiều ngôi nhà có từ những năm 1970 với bức tường rong rêu, những giàn hoa giấy, ô cửa sổ màu xanh lá cây nhuốm màu thời gian...

Làm ngư nghiệp nhưng làng chài lại không hề có mùi tanh của cá, rất sạch sẽ. Cứ qua một khúc cua lại có một ngôi đền hoặc miếu cổ. Chỉ cần nhìn những gốc bàng mấy người ôm, sần sùi, tán lá phủ kín ngôi miếu nhỏ cũng có thể đoán được tuổi đời của chúng lên đến hàng trăm năm. Các đường chính trong thôn đều hướng tới bãi biển. Ðó không phải là những con đường thẳng tắp mà khúc khuỷu để hạn chế sức gió từ biển quét thẳng qua và đủ hẹp để tạo ra bóng râm nhằm chống cái nóng oi ả...

Một góc làng chài Nhơn Lý - Ảnh: TL

Xã Nhơn Lý có 4 thôn, gồm: Lý Chánh, Lý Hòa, Lý Lương, Lý Hưng thì mỗi thôn có một ngôi chùa, theo bốn hướng Đông, Tây, Nam, Bắc. Bốn ngôi chùa có bốn tượng Phật ở vị trí cao hơn hẳn, đóng vai trò như những ngọn hải đăng, định hướng cho ngư dân. Ngày trước, các ngôi miếu, ngôi chùa xa khu dân cư, sau này người dân làm nhà cả trên núi, thành ra miếu, chùa lại nằm giữa thôn. Người trông coi đền được gọi là Chánh đền, trông coi miếu, vạn đầm (đình) được gọi là Chánh bái. Ðó là những người có uy tín trong thôn, được dân cử ra.

Xã vẫn lưu giữ sáu sắc phong từ triều Nguyễn dành cho lăng Nam Hải vạn đầm Hưng Lương, được xây dựng từ thế kỷ XVIII. Tại đây, vào ngày 10 tháng 5 âm lịch, nhân dân trong vùng lại tổ chức lễ hội cầu ngư để mong mưa thuận gió hòa, sóng yên biển lặng, cuộc sống sung túc, bình an. Trong lễ hội, mọi người được thưởng thức màn diễn xướng dân gian chèo bả trạo của vùng đất này…

Ngoài các điểm đến nổi tiếng đã quen thuộc như bãi biển Kỳ Co, ghềnh đá Eo Gió… Nhơn Lý còn có nhiều hang động với các gành đá, gộp đá mang nét đẹp nguyên sơ, như: chuỗi hang động nằm cạnh nhau có tên Tam Thiên Động với nhiều cảnh đẹp. Cách Tam Thiên Động về hướng Nam khoảng 3km là hang Lò Kìm - nơi đây không chỉ có một hang động mà là chuỗi hang lớn nhỏ nối tiếp với các khe đá luồn lách nhau, khi thủy triều cạn lộ lên những bãi cát trắng phau, nước biển trong xanh như ngọc...

Sau năm 2014, nhiều hộ dân ở Nhơn Lý đã chuyển từ đánh bắt hải sản sang làm kinh doanh du lịch, từ đầu tư canô chở khách, mua sắm xe điện đến mở nhà hàng, quán ăn... Thời gian gần đây để hướng đến nhu cầu nghỉ dưỡng, phát triển du lịch theo hình thức bền vững dựa vào nền tảng văn hóa địa phương đã có rất nhiều nhà đầu tư bắt đầu xây dựng khu nghỉ dưỡng, khách sạn, homestay tại nơi này.

Với tiềm năng, lợi thế về danh lam, thắng cảnh, nét văn hóa riêng ở địa phương, tỉnh Bình Định đã phê duyệt đồ án quy hoạch phân khu tỷ lệ 1/2.000 bảo tồn và phát triển du lịch bền vững khu vực làng chài xã Nhơn Lý, thành phố Quy Nhơn. Mục tiêu quy hoạch xây dựng nhằm bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị kiến trúc, cảnh quan, văn hóa truyền thống làng chài và xây dựng mô hình mẫu phát triển du lịch cộng đồng theo hướng bền vững; làm cơ sở để quản lý, đầu tư các dự án hạ tầng, du lịch tại xã Nhơn Lý, góp phần thúc đẩy phát triển du lịch và kinh tế -xã hội địa phương.