Tổ quốc trong trái tim tôi 08:46, 09/02/2021 GMT+7

Đua thuyền tứ linh là nét văn hóa truyền thống dân gian, mang đậm bản sắc của cư dân biển đảo Lý Sơn. Người dân Lý Sơn tổ chức lễ hội nhằm tưởng nhớ cội nguồn tổ tiên, các vị tiền hiền buổi đầu khai sinh đất đảo và đội hùng binh Hoàng Sa, Trường Sa đã có công bảo vệ biên cương Tổ quốc; đồng thời cầu mong quốc thái dân an, ngư dân thuận buồm xuôi gió khi ra khơi khai thác hải sản...

Lễ hội đua thuyền tứ linh mừng đón mùa xuân mới ở huyện đảo Lý Sơn (Quảng Ngãi) - Ảnh: internet

Từ cảng biển Sa Kỳ (Quảng Ngãi), du khách di chuyển bằng tàu cao tốc chừng 1 giờ là đến Ðảo Lớn, Lý Sơn. Nhìn từ xa, hòn đảo tiền tiêu hiện lên nên thơ như một bức tranh sơn dầu nhiều màu sắc. Những năm gần đây, nơi này trở thành điểm đến có sức mời gọi đối với du khách gần xa. Không chỉ bởi Lý Sơn sở hữu cảnh sắc hữu tình mà còn vì nơi đây luôn ẩn chứa nhiều nét đẹp văn hóa đặc sắc, trong đó không thể không nói đến lễ hội đua thuyền tứ linh. Hàng trăm năm nay, hoạt động này đã trở thành nét sinh hoạt văn hóa đặc sắc của người dân Lý Sơn. Các bậc cao niên ở huyện đảo cũng không rõ hội đua thuyền tứ linh chính xác xuất hiện khi nào. Chỉ biết từ khi họ sinh ra, dân Lý Sơn đã quan niệm chưa thấy hội đua thuyền là chưa thấy tết.

Tháng chạp, những người thợ vẽ ở Lý Sơn khẩn trương trang trí thuyền đua cho các thôn, xóm trên đảo. Các thuyền đua ở Lý Sơn gắn với biểu tượng tứ linh long, lân, quy, phụng nên việc trang trí thuyền đua rất công phu, đòi hỏi người thợ phải tỉ mỉ từng đường nét để tạo nên hình thù, thần thái linh vật trên thuyền đua. Người dân Lý Sơn quan niệm, dịp đua thuyền đầu xuân mới làng nào về đích đầu tiên thì năm đó, người dân địa phương sẽ gặp nhiều may mắn, bình yên, làm ăn thuận lợi. Vì thế, ngay từ đầu tháng chạp, người dân các làng trên đảo quyên góp tiền của để đóng mới hoặc sửa lại thuyền đua. Tiếp đó, chọn những ngư dân khỏe mạnh, giỏi nghề đi biển để luyện tập thử thuyền... Dưới nắng gió đượm vị mặn mòi của biển, sắc màu những chiếc thuyền tứ linh càng lung linh, rực rỡ hơn.

Việc thử thuyền đua kéo dài trong nhiều ngày cho đến khi thực sự nhuần nhuyễn, lướt nhanh trên biển. Ông Trương Văn Sửu, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Lý Sơn cho biết: Lễ hội đua thuyền tứ linh ở Lý Sơn bắt đầu từ mồng 4 đến mồng 8 tết Nguyên đán hằng năm. Các thôn, khu dân cư những ngày này không khí chuẩn bị thuyền đua sôi nổi. Vận động viên luyện tập và mọi khâu chuẩn bị cho lễ nghi tổ chức lễ hội hết sức chu đáo và bài bản. Hoạt động đua thuyền là hoạt động truyền thống mà người dân trên đảo hết sức mong chờ.

Trước đây, mỗi thuyền chỉ đóng cho 14 trai làng ngồi đua nhưng gần đây, do nhu cầu được tham gia thuyền đua, mỗi thuyền thường có trên 20 chàng trai tham dự. Ðội nào cũng có đồng phục riêng. Mỗi lần diễn ra hội đua, không khí sôi nổi, náo nhiệt khắp một vùng biển với tiếng reo hò cổ vũ và hình ảnh những tay chèo ra sức tăng tốc để sớm về đích. Ðây không phải hội đua thuyền duy nhất nhưng có lẽ là hội đua thuyền lớn nhất và quy củ nhất của nước ta.

Lễ hội đua thuyền Lý Sơn không chỉ hấp dẫn bởi sự kịch tính, khí thế thi đua giữa các đội mà còn thu hút bởi những trang trí tinh xảo của mỗi thuyền đua, nhất là phần đầu và đuôi tứ linh của thuyền. Người dân nơi đây cho rằng, thuyền trang trí càng đẹp càng mang lại may mắn, hứng khởi cho đội đua nên người được giao vẽ và trang trí thuyền đua phải là các nghệ nhân có tay nghề cao để có thể thổi hồn vào linh vật...

Thanh Trà (tổng hợp)