Thời luận 08:13, 11/12/2018 GMT+7

Hồ thủy lợi Dầu Tiếng có diện tích 27.000 ha, dung tích 1,58 tỷ mét khối, nằm trên địa bàn 3 tỉnh Tây Ninh, Bình Dương và Bình Phước. Hiện nay, tại khu vực lòng hồ, cơ quan chức năng đã cấp 18 giấy phép khai thác khoáng sản cát cho 15 doanh nghiệp với tổng diện tích 732 ha. Quanh hồ có 41 bến thủy nội địa hoạt động tập kết cát, trong đó Bình Phước có 2 bến bãi, Tây Ninh 20 bến bãi và Bình Dương 19 bến bãi. Hồ Dầu Tiếng là công trình trọng điểm của quốc gia cần được bảo vệ toàn diện về an ninh, an toàn và tài nguyên. Thế nhưng nhiều năm qua, lòng hồ Dầu Tiếng đang trở thành nơi để các doanh nghiệp đua nhau khai thác cát trái phép bất kể ngày đêm. Nước hồ từ màu xanh trở nên đục ngầu. “Cát tặc” ngày đêm lộng hành, khai thác triệt để, ảnh hưởng đến môi trường sinh thái lòng hồ, gây sạt lở bờ kè.

Trong khi đó, trên diện tích mặt hồ Dầu Tiếng không cắm mốc ranh giới và không có bất cứ điểm gì để xác định được ranh giới giữa các tỉnh, cũng như khu vực các doanh nghiệp được phép khai thác. Điều này khiến việc khai thác cát diễn ra một cách lập lờ không đúng quy định, tạo cơ hội cho “cát tặc” hoạt động. Người dân ở đây cho biết, thường thì “cát tặc” chỉ tạm ngưng trong thời gian lực lượng kiểm tra, sau đó ngang nhiên hoạt động trở lại với số lượng tàu tham gia lớn hơn. Vì vậy, quy chế phối hợp giữa công an 3 tỉnh sẽ tạo nên hành lang pháp lý để cùng trao đổi thông tin, phối hợp hoạt động, thực hiện việc quản lý khai thác cát tốt hơn. Nhờ sự phối hợp này, hơn 30 vụ khai thác, với 82 tàu, ghe hút cát lậu đã bị phát hiện và bắt giữ trên hồ Dầu Tiếng.

Ngoài hồ Dầu Tiếng, tỉnh Bình Phước còn phải giải quyết nạn “cát tặc” trên sông Đồng Nai, đoạn qua huyện Bù Đăng. Cuối tháng 3-2018, UBND tỉnh Bình Phước đã làm việc với tỉnh Lâm Đồng nhằm phối hợp trong quản lý khai thác khoáng sản trên lưu vực thượng nguồn sông Đồng Nai. Về vấn nạn “cát tặc”, 2 bên thống nhất xử lý triệt để các hoạt động này tại lưu vực sông địa phương quản lý. Từ đầu năm đến cuối tháng 10-2018, cơ quan chức năng tỉnh Bình Phước đã xử lý 15 vụ khai thác cát trái phép trên thượng nguồn sông Đồng Nai, tạm giữ 11 tàu khai thác cát, tịch thu hơn 431m³ cát khai thác trái phép.

Mỗi lòng hồ, dòng sông có độ sâu nhất định để chứa nước và các chất khi đi qua. Vì vậy, nếu khai thác cát quá nhiều, thiếu khoa học sẽ ảnh hưởng đến độ sâu của sông, hồ, lưu lượng dòng chảy, gây xói lở và hệ lụy lớn cho cả khu vực chứ không chỉ trong vùng khai thác cát. Việc phối hợp giữa công an 3 tỉnh Bình Phước, Bình Dương và Tây Ninh để ngăn chặn nạn khai thác cát bừa bãi trên hồ Dầu Tiếng; việc cơ quan chức năng của Bình Phước phối hợp với tỉnh Lâm Đồng nhằm quản lý tốt việc khai thác khoáng sản trên sông Đồng Nai đã từng bước ngăn chặn sự lộng hành của “cát tặc”, đem lại sự bình yên cho cuộc sống của nhân dân trong vùng.

Hà Thanh