Từ nhiều thập kỷ trước, Lênin từng nêu một khẩu hiệu kinh điển đối với cả nhân loại “Học, học nữa, học mãi”. Với dân tộc Việt Nam, việc “học tập suốt đời” không phải bây giờ mới được đề cập tới, mà đã có từ hàng trăm, hàng ngàn năm trước. Cũng vì thế, người Việt có rất nhiều ca dao, tục ngữ, thành ngữ nói về việc học, về ý nghĩa, giá trị của việc học, cổ vũ, nhắc nhở cộng đồng không ngừng học, như “Học khôn đến chết, học nết đến già”, “Học ăn học nói, học gói học mở”, “Ăn vóc học hay”, “Đi một ngày đàng học một sàng khôn”, “Hay học thì sang, hay làm thì có”, “Học hay cày biết”, “Học một biết mười”, “Ngọc kia chẳng giũa chẳng mài, cũng thành vô dụng cũng hoài ngọc đi”...
Vấn đề nêu gương đối với cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo cũng không phải bây giờ mới được đặt ra. 6 năm trước, Ban Bí thư ban hành Quy định số 101-QĐ/TW “về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”. Quy định số 101-QĐ/TW nhấn mạnh: “Mỗi cán bộ, đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam phải tích cực học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Cán bộ có chức vụ càng cao càng phải gương mẫu”, đồng thời yêu cầu đội ngũ cán bộ, đảng viên có trách nhiệm nêu gương với 7 nội dung cụ thể...
Không phải ngẫu nhiên chỉ trong 6 năm, Trung ương Đảng 2 lần bàn sâu, đưa ra những vấn đề rất cụ thể về xây dựng, chỉnh đốn đảng bắt đầu từ nêu gương với mấu chốt là tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của cán bộ, đảng viên. Đây là vấn đề đã nhìn nhận, đánh giá, tổng kết từ thực tiễn và được xác định là một trong những vấn đề nổi bật hiện nay trong công tác xây dựng, chỉnh đốn đảng. Ở góc độ văn hóa, đạo đức, nêu gương cũng là vấn đề đang được cả xã hội đặc biệt quan tâm. Bởi những tấm gương xấu, cái xấu ngày càng xâm nhập, ảnh hưởng lớn tới toàn xã hội, đặc biệt là đối với thế hệ trẻ - những người trong tương lai sẽ làm chủ đất nước.
Có nhiều văn bản, chỉ đạo và cả kêu gọi của các cấp về việc hãy trở thành người tốt, cán bộ tốt, đảng viên tốt, trở thành những người có đạo đức, văn hóa và làm gương cho người khác, cho cấp dưới... Nhà trường giảng dạy cho học sinh những điều tốt đẹp, phát động toàn xã hội nêu cao truyền thống hiếu học, dành thời gian cho học tập... Những khẩu hiệu học để làm người, học để làm chủ tương lai, học để xây dựng quê hương đất nước... được nhắc tới trong nhiều năm qua. Thế nhưng, sau những văn bản, bài giảng, lời kêu gọi ấy, không ít người làm lãnh đạo, cán bộ lại “nói một đường, làm một nẻo”. Nhiều người, trong đó có không ít người trẻ thay vì chịu khó và dành tiền cho học tập thì lại “đầu tư” vào... tiệc nhậu, quán nhậu. Cũng không ít cán bộ, lãnh đạo sợ nhân viên, cấp dưới của mình học nhiều, biết nhiều hơn mình nên không tạo điều kiện thuận lợi, gây khó dễ, thậm chí không cho đi học. Trong gia đình, thay vì cùng con đọc sách, đến thư viện, dạy con học, cha mẹ lại chơi games, facebook... trở thành tấm gương xấu cho con.
Hiếm có người nào thừa nhận mình làm không được như nói. Vì thế, xét cho cùng, chỉ cần nói phải đi đôi với làm là đã gần như giải quyết được mọi việc!
Trần Phương
