Thời luận 09:40, 06/07/2018 GMT+7

BP - Trao đổi với báo chí trước thềm Diễn đàn Doanh nghiệp Việt Nam (VBF) giữa kỳ 2018, ngày 4-7, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) cho biết: Nhà đầu tư nước ngoài lớn tại Việt Nam là Samsung đang có kế hoạch đưa thêm 200 nhà cung ứng nước ngoài vào để hỗ trợ cho công ty này. Ông Vũ Tiến Lộc thể hiện sự tiếc nuối, giá như 200 doanh nghiệp (DN) đó là DN Việt. Ông cũng cho rằng, đây là vấn đề không mới, nhưng sẽ phải bàn rất nhiều, nhất là khi đất nước đã trải qua hơn 30 năm thu hút đầu tư nước ngoài.

Việt Nam đã và đang nỗ lực để phát triển ngành công nghiệp phụ trợ và nuôi dưỡng các DN vừa và nhỏ ngành chế tạo, nhưng đại đa số DN địa phương vẫn chưa thể sản xuất sản phẩm phụ trợ đáp ứng yêu cầu của DN có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Nguyên nhân các DN ngoại “ngại” trao cơ hội cho DN trong nước, bởi DN Việt Nam khó thể hiện được chất lượng sản phẩm của mình, giá thành cạnh tranh ra sao và cũng chưa được kiểm chứng. Trong khi đó, các sản phẩm do đối tác hiện tại của các nhà sản xuất này đều đã được kiểm chứng về chất lượng và giá thành hợp lý. Thêm vào đó, nhiều sản phẩm trong nước đã sản xuất được, có đăng ký sở hữu trí tuệ, công bố chất lượng đạt chuẩn quốc tế với Bộ Công Thương nhưng vẫn cho nhập khẩu tự do, làm ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất của DN nội địa.

Theo chia sẻ của đại diện Ford Việt Nam tại một hội thảo về công nghiệp hỗ trợ, sau 10 năm hợp tác, phía DN Việt Nam chỉ mới tham gia vào chuỗi cung ứng cho Ford 5 chi tiết đơn giản. Hay như Samsung khi đầu tư vào Việt Nam đưa ra danh mục 170 linh kiện, trong đó có những linh kiện rất đơn giản, như sạc pin, cáp USB, vỏ nhựa, tai nghe... đề nghị các DN Việt hỗ trợ sản xuất theo tiêu chuẩn quy định của hãng, nhưng câu trả lời là chưa làm được. Lý giải cho hạn chế này là nhà cung cấp không đầu tư dây chuyền sản xuất mới để sản xuất ra các phụ tùng, linh kiện, nhất là với những sản phẩm đòi hỏi yêu cầu chất lượng và tính ổn định cao. Trong khi việc đầu tư sản xuất linh kiện đòi hỏi nguồn vốn lớn, nhưng khả năng thu hồi thấp và rủi ro kinh doanh cao.

Bình Phước cũng không phải là ngoại lệ, với mục tiêu đẩy mạnh phát triển kinh tế công nghiệp, đến nay tỉnh đã có 12 khu công nghiệp và 1 khu kinh tế. Lũy kế đến tháng 6-2018, toàn tỉnh có 182 dự án FDI với tổng vốn đăng ký 1.659,5 triệu USD. Phần lớn các dự án FDI trên địa bàn tỉnh chuyên về gia công hàng may mặc, lắp ráp linh kiện điện tử, dệt nhuộm... Tuy nhiên hầu hết sản phẩm phục vụ sản xuất của DN FDI lại nhập khẩu từ nước ngoài. Theo báo cáo của Cục Hải quan tỉnh, đến hết tháng 5-2018, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa trên 1.390 triệu USD, tăng 21% so cùng kỳ năm 2017. Trong đó, kim ngạch xuất nhập khẩu có thuế đạt trên 168,4 triệu USD, tăng 126% so với năm trước, nguồn thu chủ yếu từ các nhóm mặt hàng máy móc, thiết bị, nguyên liệu hóa chất sản xuất ngành dệt, nhuộm...

Từ thực tế đã nêu, bên cạnh giải pháp hỗ trợ về vốn, đất đai, giảm thuế thì vấn đề quan trọng nhất là tạo thị trường cho DN phụ trợ trong nước vươn lên và hội nhập; đồng thời phải coi trọng nguồn nhân lực kỹ thuật cao. Việt Nam hiện thuộc 10 quốc gia có số lượng kỹ sư lớn nhất thế giới với trên 100 ngàn kỹ sư tốt nghiệp mỗi năm, nhưng lại lắc đầu trước cơ hội Samsung đưa ra cho thấy vẫn còn nhiều điều phải suy nghĩ.

Lâm Phương