Thời luận 08:10, 10/04/2018 GMT+7

BP - Thời gian gần đây, những người quan tâm đến các danh thắng của đất nước đang theo dõi diễn tiến quá trình phá dỡ công trình cầu trên núi của Công ty cổ phần du lịch Tràng An (Ninh Bình). Cây cầu này dài 1.115m với 2.234 bậc lên đỉnh núi Cái Hạ, thuộc vùng lõi quần thể danh thắng Tràng An, được UNESCO công nhận là di sản thiên nhiên thế giới năm 2014. Điều lạ là một công trình khá đồ sộ với các hoạt động vận chuyển vật liệu, khoan cắt núi đá và dựng các trụ bê tông để xây dựng cầu dài hơn 1 cây số mà cả hệ thống cơ quan chức năng từ xã đến huyện, tỉnh không biết.

Trước sự xâm phạm nghiêm trọng di sản thiên nhiên thế giới và sức ép của dư luận, ngày 30-3, Công ty du lịch Tràng An đã phải triển khai phá dỡ cây cầu. Tuy nhiên, việc phá dỡ công trình đồ sộ này lại khiến các nhà khoa học địa chất và khoáng sản lo lắng. Không chỉ khó bảo đảm an toàn cho công nhân khi phải phá dỡ một khối lượng lớn bê tông, sắt thép từ trên núi cao xuống mà nếu không cẩn trọng thì di sản Tràng An sẽ bị xâm hại nặng nề hơn. Việc phá dỡ công trình không chỉ gây tốn kém rất lớn cho doanh nghiệp, thiếu an toàn mà còn đe dọa đến một quần thể danh thắng thiên nhiên độc đáo - một cái giá quá đắt cho cả doanh nghiệp và các cơ quan quản lý nhà nước về di sản ở Ninh Bình.

Câu chuyện này khiến chúng ta nhớ tới việc phá dỡ phần ngọn tòa nhà 8B Lê Trực ở Hà Nội hơn 2 năm trước. Công trình này xây vượt 16m chiều cao, tương đương 5 tầng so với quy định. Và điều đáng nói là dù đã hơn 2 năm trôi qua, những sai phạm tại tòa nhà 8B Lê Trực vẫn chưa thể xử lý triệt để. Trong khi cơ quan chức năng đau đầu tìm phương án “cắt ngọn” tòa nhà thì chủ đầu tư lại đâm đơn kiện chính quyền và đòi bồi thường. Việc giải quyết hậu quả xây dựng trái phép ở tòa nhà 8B Lê Trực đến giờ vẫn chưa được giải quyết bởi tính chất phức tạp của vấn đề.

Bình Phước không có những công trình “nổi đình nổi đám” về vi phạm, song tình trạng vi phạm trong xây dựng diễn ra thời gian qua không ít. Đặc biệt, tại thị xã Đồng Xoài, do tốc độ đô thị hóa nhanh, nhu cầu xây dựng quá lớn; mặt khác, công tác quản lý về lĩnh vực này còn nhiều bất cập nên vi phạm về trật tự xây dựng gia tăng. Trong 11 tháng năm 2016, thị xã có 215 trường hợp vi phạm quy định trong xây dựng, thì trong 10 tháng năm 2017 có 236 trường hợp vi phạm về trật tự xây dựng, trong đó chủ yếu là xây dựng không phép, sai phép, xây dựng trên đất nông nghiệp; lấn chiếm hành lang bảo vệ đường bộ...

Có một điểm giống nhau ở hầu hết công trình vi phạm quy định về xây dựng là đã có cơ quan chức năng đến kiểm tra; xây dựng một công trình dù nhỏ cũng không phải sáng làm tối xong, thế nhưng xây dựng trái phép vẫn cứ diễn ra. Đến khi công trình hoàn thành thì chính quyền và cơ quan chức năng vào tình thế việc đã rồi, nếu tháo dỡ sẽ tốn kém và ảnh hưởng đến toàn bộ công trình nên đành phải hợp thức hóa. Chính sự nhượng bộ của chính quyền và ngành chức năng đã khiến các chủ đầu tư, chủ hộ “mạnh tay” hơn trong vi phạm trật tự xây dựng. Những công trình vi phạm phải phá dỡ - cho dù là của Nhà nước hay tư nhân đều là sự lãng phí lớn. Đó là chưa kể việc tháo dỡ sẽ khó khăn hơn rất nhiều so với việc xây lên chúng. Thế nhưng từ trước tới nay, dường như chưa có cán bộ nào phải chịu trách nhiệm về tình trạng xây dựng trái phép. Đây chính là lý do khiến tình trạng vi phạm trong xây dựng ngày càng phổ biến.

Nguyên Thủy