Thời luận 08:56, 06/04/2018 GMT+7

BP - Những năm qua, nhiều địa phương, trong đó có Bình Phước đã đẩy mạnh thực hiện các chính sách ưu đãi nhằm thu hút đầu tư và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp (DN) phát triển, nhất là DN vừa và nhỏ với thủ tục đăng ký dễ dàng, thông thoáng... Tuy nhiên, tình trạng DN tự giải thể, ngừng, nghỉ kinh doanh không khai báo, bỏ địa chỉ kinh doanh... ngày càng nhiều và diễn biến phức tạp. Theo báo cáo về công tác chống thất thu ngân sách nhà nước của ngành thuế, năm 2017 toàn tỉnh thành lập mới 892 DN, nhưng có tới 472 DN giải thể, phá sản, bỏ địa chỉ kinh doanh không thông báo...

Ngoài những yếu tố như quy mô nhỏ, thiết bị lạc hậu, kinh nghiệm quản lý hạn chế, không đủ sức cạnh tranh trên thị trường dẫn đến thua lỗ, phá sản thì nhiều DN còn chủ động bỏ trốn nhằm chiếm dụng vốn hoặc cố tình lẩn tránh nghĩa vụ đối với Nhà nước. Không ít DN làm ăn thua lỗ đã ngừng, nghỉ kinh doanh không khai báo và “phủi” mọi trách nhiệm với người lao động. Những trường hợp này đã ảnh hưởng trực tiếp đến quyền và lợi ích của người lao động (NLĐ). Theo báo cáo của Bảo hiểm xã hội tỉnh, năm 2017 toàn tỉnh có hàng trăm DN nợ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp với số tiền hàng chục tỷ đồng.

Trước thực trạng nêu trên, ngày 27-2-2018, Chính phủ ban hành Nghị định số 24/2018/NĐ-CP quy định về giải quyết khiếu nại, tố cáo trong lĩnh vực lao động, giáo dục nghề nghiệp, việc làm, an toàn, vệ sinh lao động, có hiệu lực từ ngày 15-4-2018. Theo đó, NLĐ có quyền khởi kiện theo thủ tục tố tụng dân sự khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi của người sử dụng lao động là trái pháp luật, xâm phạm trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp của bản thân; không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu; đã hết thời hạn quy định mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết. Ngoài ra, NLĐ còn có quyền khởi kiện theo thủ tục tố tụng hành chính trong trường hợp không đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần hai hoặc đã hết thời hạn mà khiếu nại lần hai không được giải quyết. Chính sách mới này cho thấy quyền và lợi ích của NLĐ ngày càng được bảo vệ tốt hơn.

Minh chứng là tập thể công nhân Công ty TNHH Sang Hun, chuyên sản xuất quần áo may sẵn ở Khu công nghiệp Đồng Xoài I, xã Tiến Thành (Đồng Xoài) đã ủy quyền cho Liên đoàn Lao động tỉnh liên hệ với các cơ quan có thẩm quyền thực hiện thủ tục khởi kiện ra tòa vì công ty ngừng hoạt động từ ngày 22-9-2017 nhưng không thông báo cho công nhân và các cơ quan chức năng theo quy định. Trong khi DN này còn nợ 3 tháng tiền lương và không đóng bảo hiểm cho NLĐ nhưng vẫn trừ tiền bảo hiểm hằng tháng. Sau 2 lần hòa giải, ngày 4-3-2018, người đại diện theo pháp luật của công ty là ông Lee Hong Sang (quốc tịch Hàn Quốc) đã chấp thuận trả tiền lương và bảo hiểm cho 138 công nhân với tổng 4,891 tỷ đồng.

Có thể khẳng định, đời sống NLĐ, nhất là lao động trong các khu công nghiệp đang ngày càng được cải thiện. Tuy nhiên, để bảo vệ và nâng cao hơn nữa chất lượng cuộc sống của NLĐ, ngoài tạo điều kiện cho DN phát triển sản xuất và có chế tài xử lý nghiêm khắc đối với DN bỏ trốn, ngừng, nghỉ không khai báo... các cấp và ngành chức năng cũng cần quan tâm nâng cao trình độ, kỹ năng nghề nghiệp và ý thức chấp hành pháp luật cho NLĐ. Đặc biệt, phải đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các văn bản pháp luật liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích của NLĐ, trong đó có Nghị định số 24/2018/NĐ-CP.

Lâm Phương