Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, từ năm 2017, bộ đã hướng dẫn các địa phương không cấp chỉ tiêu, đóng cửa khai thác gỗ rừng tự nhiên trên toàn quốc, kể cả các đơn vị đã có chứng chỉ quản lý rừng bền vững quốc tế.
Tuy nhiên, 9 tháng năm 2017, cả nước vẫn phát hiện 13.178 vụ vi phạm về bảo vệ và phát triển rừng, giảm 3.439 vụ; diện tích rừng bị thiệt hại 1.257 ha, giảm 3.078 ha so với cùng kỳ năm 2016; đã xử lý hành chính 10.985 vụ, xử lý hình sự 263 vụ. Từ số liệu này cho thấy, hơn 1 năm qua, công tác ngăn ngừa, đấu tranh với hành vi phá rừng trái pháp luật đã được các cấp, ngành quan tâm, nhưng tình hình vi phạm đối với rừng tự nhiên vẫn diễn biến phức tạp ở nhiều địa phương, nhất là khu vực Tây Nguyên và một số tỉnh miền Trung. Những vụ phá rừng nghiêm trọng ở các tỉnh Tây Nguyên, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Điện Biên... chậm phát hiện và xử lý thiếu kiên quyết, nhất quán. Thậm chí có biểu hiện né tránh trách nhiệm, làm ngơ, tiếp tay cho người phá rừng, làm thiệt hại lớn về tài nguyên rừng, kỷ cương pháp luật không được thực hiện nghiêm, gây bức xúc trong xã hội.
Nguyên nhân nữa dẫn đến rừng bị tàn phá là do chủ rừng buông lỏng quản lý, thiếu trách nhiệm, không phát hiện ngăn chặn kịp thời; báo cáo diện tích rừng bị thiệt hại không trung thực, không nghiêm túc khắc phục hậu quả trồng lại rừng đối với diện tích bị phá để xâm canh, lấn chiếm kéo dài, tạo hệ lụy khó xử lý. Chính quyền địa phương làm mất rừng không thực hiện hết trách nhiệm quản lý nhà nước về bảo vệ rừng; vai trò chỉ đạo, điều hành còn mờ nhạt, thiếu tổ chức kiểm tra, giám sát thường xuyên. Một bộ phận kiểm lâm địa bàn năng lực, nghiệp vụ yếu, thiếu tinh thần trách nhiệm, không kiểm tra, phát hiện, tham mưu chính quyền xử lý kịp thời hành vi phá rừng trái pháp luật. Sự phối hợp giữa các cấp, ngành và lực lượng chức năng trong điều tra, xử lý vi phạm còn thiếu chặt chẽ, chưa đồng bộ...
Bình Phước hiện có trên 176 ngàn ha rừng và đất lâm nghiệp, trong đó diện tích đất có rừng khoảng 159 ngàn ha. Báo cáo tại hội nghị, Phó chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Anh Minh cho biết, năm 2017, tỉnh thực hiện nghiêm công tác bảo vệ rừng, không để xảy ra phá rừng và lấn chiếm đất rừng. Đây là một tín hiệu mừng, tuy nhiên để việc đóng cửa khai thác gỗ rừng tự nhiên được thực hiện nghiêm túc, tỉnh cần quán triệt, phổ biến, giải thích để các tổ chức, cá nhân được giao rừng tự nhiên hiểu rõ chủ trương dừng khai thác gỗ rừng tự nhiên; quan tâm tháo gỡ, giải quyết các khó khăn, vướng mắc của chủ rừng khi thực hiện dừng khai thác gỗ rừng tự nhiên, chuyển sang khoán bảo vệ rừng hay hoạt động công ích theo quy định của Nhà nước. Chấm dứt khai thác tận thu, tận dụng và kiểm soát chặt chẽ việc giải quyết khai thác tận dụng đối với các dự án được phép chuyển mục đích sử dụng rừng, không để lợi dụng khai thác ngoài khu vực cho phép và ngăn ngừa triệt để lợi ích cục bộ. Quản lý chặt chẽ các cơ sở chế biến gỗ; rà soát, truy xuất nguồn gốc gỗ tại các cơ sở chế biến để quản lý nguyên liệu hợp pháp; đình chỉ những cơ sở vi phạm pháp luật hoặc thành lập không đúng quy định của Nhà nước; kiểm soát chặt chẽ khâu lưu thông, xóa bỏ những tụ điểm kinh doanh, buôn bán lâm sản trái pháp luật...
Lâm Phương
