Thời luận 10:18, 25/07/2017 GMT+7

Trong 6 tháng đầu năm nay, các cơ quan chức năng trong cả nước đã phát hiện 88.564 vụ vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; xử phạt vi phạm hành chính và truy thu thuế nộp ngân sách 7.949,6 tỷ đồng; đồng thời khởi tố 1.189 vụ với 1.372 đối tượng liên quan. Tại Bình Phước, trong 6 tháng, lực lượng chức năng đã phát hiện 1.433 vụ vi phạm về buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả; phạt hành chính 1.265 vụ, nộp ngân sách hơn 66 tỷ đồng... Đương nhiên, những con số này hoàn toàn chưa phản ánh đầy đủ thực trạng nạn buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả trên phạm vi cả nước cũng như tại Bình Phước.

Một trong những vụ gian lận thương mại lớn trong năm 2016 bị hải quan triệt phá xảy ra tại Công ty TNHH dịch vụ thương mại Thành Hải, phường Hải Cảng, thành phố Quy Nhơn, tỉnh Bình Định. Ngày 20-7-2016, công ty này mở 2 tờ khai hải quan hàng hóa xuất khẩu tại Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Đà Nẵng. Hàng hóa khai báo là vải vụn, chứa trong 6 container, trị giá hơn 1,6 tỷ đồng. Tuy nhiên, Cục Điều tra chống buôn lậu (Tổng cục Hải quan) đã giám định 6 container trên và phát hiện hàng hóa thực tế là phế liệu đồng và nhôm hợp kim dạng thanh, tổng trị giá của lô hàng khoảng 5,5 tỷ đồng. Mở rộng điều tra, cơ quan hải quan phát hiện từ tháng 1 đến 8-2016, công ty này đã làm thủ tục xuất khẩu 12 lô hàng qua cửa khẩu cảng Đà Nẵng đều theo “chiêu” này để trốn thuế. Cũng trong năm 2016, vụ án “ông trùm” Cao Trí Trung, ngụ quận Gò Vấp, TP. Hồ Chí Minh điều khiển đường dây mua bán 158 bánh heroin, tương đương 54,2kg nhưng thoát án tử đã khiến dư luận bất bình vì mức án không thể hiện tính chất răn đe, không tương xứng với hành vi phạm tội... Còn nhiều vụ buôn lậu, gian lận thương mại lớn nhưng mức độ xử lý chưa tương xứng với hành vi phạm tội đã tạo tiền lệ xấu. Và đó chính là một trong những nguyên nhân khiến nạn buôn lậu, gian lận thương mại ngày càng gia tăng.

Những năm qua, từ trung ương đến các địa phương đã rất rốt ráo trong công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại. Việc Chính phủ thành lập Ban chỉ đạo 389, do Phó thủ tướng Thường trực Chính phủ làm trưởng ban và các tỉnh, thành, các bộ, ngành liên quan đều thành lập ban chỉ đạo đã cho thấy quyết tâm chống buôn lậu, gian lận thương mại quyết liệt của Chính phủ. Thế nhưng vì lợi ích cục bộ của một vài đơn vị, địa phương và cá nhân đã góp phần làm triệt tiêu động lực chống buôn lậu, gian lận thương mại. Đó đây vẫn xảy ra tình trạng bao che của chính quyền, sự “bảo kê” của một số cán bộ thoái hóa trong ngành bảo vệ pháp luật.

Để tăng cường hiệu quả công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, chính quyền các cấp ở địa phương, lực lượng chống buôn lậu ở các bộ, ngành trung ương cần phải nêu cao trách nhiệm, thực hiện nhiệm vụ với tinh thần bảo vệ lợi ích quốc gia. Việc này phải đưa vào nghị quyết của các cấp ủy và quy định trách nhiệm cụ thể của các địa phương cũng như các bộ, ngành từ Trung ương đến địa phương. Làm tốt điều này cũng đồng thời trực tiếp chống tham nhũng - một trong những nguyên nhân nuôi dưỡng và làm gia tăng nạn buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả.

Nguyên Thủy