Theo báo cáo của Tổng cục Đường bộ Việt Nam, trong vụ tai nạn này, xe ôtô khách ngắt thiết bị giám sát hành trình. Xe tải do tài xế Võ Văn Quý (SN 1990, trú tỉnh Bình Định) chưa được Sở Giao thông - Vận tải tỉnh Bình Định cấp phép kinh doanh vận tải và phù hiệu theo quy định. Điều đáng nói là chiếc xe tải lưu thông ngược chiều trong làn đường một chiều, với tốc độ rất nhanh và đâm trực diện vào xe khách. Theo báo cáo của ngành chức năng, trong tháng 4-2017, TNGT ở nước ta đã tăng cả 3 tiêu chí, trong đó phần lớn nguyên nhân được xác định là lấn làn và vi phạm tốc độ.
Tình trạng người chết vì TNGT đã từ lâu được cảnh báo là “quốc nạn”, nhưng cho đến nay vẫn chưa có biện pháp tối ưu để khắc phục. Ai cũng cho rằng nguyên nhân TNGT thì có nhiều nhưng vấn đề quan trọng nhất là ý thức của người tham gia giao thông, mà cụ thể ở đây là những người lái xe. Thống kê nguyên nhân xảy ra các vụ TNGT chủ yếu vẫn là do lái xe bất cẩn, chạy quá tốc độ. Trong khi đó, tại các cơ sở đào tạo lái xe (kể cả 2 bánh và 4 bánh) một vấn đề chưa được coi trọng, đó là dạy đạo đức cho học viên. Không có đạo đức thì không thể ngồi sau tay lái. Tài xế chở trên xe hàng chục hành khách, nhưng lao vun vút, “nấu cháo” điện thoại,... thì không thể chấp nhận được. Bởi lẽ, họ không ý thức rằng, mỗi con người trên xe đều có gia đình, vợ con, người thân. Tai nạn xảy ra, đối với gia đình của người bị nạn là một sự khủng khiếp. Trường hợp lái xe tải trong vụ TNGT ngày 7-5 đã được làm xét nghiệm, kết quả âm tính với ma túy. Điều này khẳng định người lái xe này không có đạo đức nghề nghiệp.
Điều đáng buồn là vụ TNGT thảm khốc xảy ra trên địa bàn Gia Lai lại đúng vào những ngày mà Liên hiệp quốc bắt đầu phát động Tuần lễ an toàn giao thông đường bộ với chủ đề “Tốc độ”. Nội dung triển khai trong tuần lễ tập trung vào các hoạt động truyền thông, đặc biệt là việc tuân thủ quy định tốc độ khi lái xe; không vượt quá tốc độ quy định. Và các câu khẩu hiệu: “Nhanh một phút - chậm cả đời”; Phía trước tay lái là cuộc sống”... phải thành quen thuộc nằm lòng với lái xe.
Lái xe không giống các nghề khác vì đây là nghề đặc thù có liên quan đến nhiều người nên tạo ra sức ép rất lớn. Chính vì vậy, việc nâng cao đạo đức nghề nghiệp của người lái xe luôn là bài học đầu tiên của các tài xế trước khi chính thức bước vào ca bin. Thực chất của vấn đề không chỉ ở việc giáo dục trong các trường đào tạo lái xe, bởi một khóa học thường chỉ kéo dài 6 tháng. Điều cốt yếu nhất là đạo đức người lái xe phải được giáo dục ngay từ gia đình và xã hội. Nếu không có nền tảng đạo đức tốt và được giáo dục từ khi còn nhỏ thì khi ra nghề, người lái xe rất dễ nhiễm những thói hư, tật xấu và hình thành thói quen vô trách nhiệm. Đây sẽ là nguyên nhân dẫn đến việc lái xe coi thường luật pháp, không chấp hành luật lệ, dẫn đến các vụ TNGT.
Hà Thanh
