Thời luận 06:30, 06/02/2015 GMT+7

Thông tin trên đã tạo nên những phản ứng trái chiều. Một số người cho rằng “quy hoạch” lại Phố ông đồ là cần thiết. Số khác lại cho rằng, việc can thiệp quá sâu vào hoạt động cho chữ, thậm chí quy định cả “giá bán chữ phải được niêm yết công khai”... có vẻ như đang làm mất dần đi nét văn hóa truyền thống của dân tộc. Chỉ còn hai tuần lễ nữa là đến tết Nguyên đán cổ truyền, không biết ngành văn hóa - thể thao và du lịch thành phố Hà Nội sẽ làm gì khi hàng trăm ông đồ không được cấp thẻ hành nghề sẽ vẫn hoạt động “chui” trên các vỉa hè. Bởi thực tế, nhiều ông đồ chỉ có nhu cầu cho chữ, còn tiền bạc với họ không quan trọng. Vì thế, rất có thể xảy ra tình trạng công an và các ông đồ đang giằng co “chữ thánh hiền” - một hình ảnh rất khó chấp nhận trong những ngày đầu xuân.

Đây chỉ là một trong vô vàn những quy định chưa thỏa mãn các yêu cầu đặt ra từ thực tiễn cuộc sống. Thực tế thì đã có rất nhiều quy định “trời ơi đất hỡi” được các cấp, các ngành ban hành trong thời gian qua. Những quy định kiểu viếng đám tang không quá 7 vòng hoa, không được để ô kính trên nắp quan tài; cấm bán bia trên vỉa hè, nơi kinh doanh bia phải có nhiệt độ dưới 30^oC; người thấp bé, nhẹ cân, ngực lép không được điều khiển xe máy; người bán hàng rong phải có giấy chứng nhận sức khỏe; UBND các cấp có nhiệm vụ bắt giữ chó mèo chạy rông... Và một trong những ví dụ điển hình cho việc quy định “trên trời” là Thông tư số 33/2012/TT-BNNPTNT của Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn quy định “bán thịt trong vòng 8 tiếng sau khi giết mổ”. Quy định trên đã bị phản đối kịch liệt vì phi thực tế. Vấn đề đặt ra là ai sẽ kiểm soát “tuổi” của thịt? Ai xử lý vi phạm nếu phát hiện thịt để quá thời gian quy định? Rồi quy định phạt 5 triệu đồng đối với người sử dụng điện thoại tại các cây xăng theo Nghị định số 52/2012/NĐ-CP của Chính phủ. Thực tế, nhân viên cây xăng là người trực tiếp phát hiện các vi phạm nhưng làm gì có quyền xử phạt. Còn lực lượng cảnh sát phòng cháy chữa cháy làm sao có thể rải quân đến tất cả các cây xăng để phát hiện người nghe điện thoại(!?)

Thông tin từ Cục Kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật (Bộ Tư pháp), năm 2014 cơ quan này đã kiểm tra 3.887 văn bản do bộ, ngành, địa phương ban hành và phát hiện 634 văn bản ban hành trái căn cứ. Đó là con số quá lớn, đáng báo động. Thế nhưng cũng theo cơ quan này, chỉ có 5 cán bộ ở các bộ, ngành bị kỷ luật, điều chuyển công tác do xây dựng văn bản quy phạm pháp luật có nội dung trái thẩm quyền, không phù hợp với thực tế, gây bức xúc dư luận.

Tình trạng ban hành quy định thiếu căn cứ, không có hiệu lực không chỉ gây lãng phí về ngân sách mà còn làm mất niềm tin của người dân vào hiệu quả quản lý, điều hành của Nhà nước. Nguy hại hơn, nó sẽ tạo ra tâm lý nhờn luật, không tuân thủ pháp luật nên cần sớm có chế tài đối với loại vi phạm này.

T.N