Thời luận 21:43, 23/12/2013 GMT+7

Thanh tra Chính phủ vừa ban hành Thông tư số 08/2013/TT-TTCP hướng dẫn thi hành các quy định về minh bạch tài sản, thu nhập. Mục tiêu chính của thông tư là nhằm tăng cường sự minh bạch trong sở hữu tài sản của nhiều đối tượng, đồng thời hạn chế tham nhũng.

Trong thông tư đã quy định rõ 9 nhóm đối tượng thuộc diện phải kê khai tài sản, thu nhập, bắt đầu từ ngày 16-12-2013, thời điểm Thông tư 08 có hiệu lực. Theo đó, Chánh văn phòng Trung ương Đảng sẽ chịu trách nhiệm tổ chức công khai bản kê khai của Tổng bí thư, Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư và những người làm việc tại Văn phòng Trung ương Đảng. Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức công khai bản kê khai của Chủ tịch nước, Phó chủ tịch nước và những người làm việc tại Văn phòng Chủ tịch nước. Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội tổ chức công khai bản kê khai của Chủ tịch Quốc hội, các Phó chủ tịch Quốc hội, Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội, các ban của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và những người làm việc tại Văn phòng Quốc hội. Bộ trưởng - Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ tổ chức công khai bản kê khai của Thủ tướng Chính phủ, các Phó thủ tướng Chính phủ và những người làm việc tại Văn phòng Chính phủ. Chánh văn phòng cấp ủy, HĐND, UBND các cấp tổ chức công khai bản kê khai của bí thư, phó bí thư, chủ tịch, phó chủ tịch HĐND, UBND cùng cấp và những người làm việc tại cơ quan do mình quản lý.

Để đạt được mục tiêu trên, Thông tư 08 đã quy định khá cụ thể và rộng về các loại tài sản như cây cảnh, bàn ghế (kể cả đi văng, sập bằng gỗ hoặc đá quý...), tranh, ảnh, đồ mỹ nghệ, đồ cổ... Theo đó, những tài sản có giá trị quy đổi mỗi loại từ 50 triệu đồng trở lên thuộc diện bắt buộc phải kê khai. Tuy nhiên, việc xác định giá trị đối với từng loại tài sản kể trên hoàn toàn không phải là việc dễ làm. Ví dụ như, để định giá một cây cảnh sẽ cần một loạt các tiêu chí có thể định lượng, nhưng cũng rất khó định lượng vì cái đẹp nằm trong mắt người đam mê... Đó là chưa nói đến tình trạng không có hóa đơn khi giao dịch mặt hàng này. Hay những món đồ cổ, hoặc bộ bàn ghế lâu đời... thì cần phải có những tiêu chí cụ thể để tham chiếu, qua đó mới xác định được giá trị của những sản phẩm này...

Để tránh sự không minh bạch trong kê khai, thông tư cũng có quy định các đơn vị chuyên trách sẽ thực hiện xác minh lại và thời hạn xác minh lại là 20 ngày làm việc, kể từ ngày ban hành quyết định xác minh lại, trường hợp phức tạp có thể kéo dài nhưng không quá 30 ngày làm việc. Mặc dù quy định là vậy, nhưng để thực hiện được điều này rất cần sự phối hợp của các đầu mối chuyên môn, thậm chí chuyên gia ở những loại tài sản đặc thù.

Từ phân tích trên cho thấy, những quy định của pháp luật về lĩnh vực này tương đối cụ thể, có sự bao quát khá rộng về các loại tài sản, thu nhập, đặc biệt là quy định cụ thể các đối tượng phải thực hiện kê khai. Song, việc triển khai trên thực tế quả không phải là dễ. Và chừng nào những khó khăn, vướng mắc nêu trên được khắc phục thì những quy định về minh bạch tài sản, thu nhập mới thực sự đi vào cuộc sống và mang lại hiệu quả.         

K.N