Hầu hết các trường sư phạm, cơ sở đào tạo sư phạm trong cả nước đều có điểm chuẩn trúng tuyển trong nhóm cao, như: Đại học Sư phạm Hà Nội từ 22 đến 29,3 điểm. Trường đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội từ 24,92 đến 28,89 điểm. Trường đại học Vinh có 5 ngành đào tạo giáo viên, đều trên 28 điểm. Trường đại học Sư phạm, Đại học Đà Nẵng từ 19 đến 28,13 điểm. Các ngành đào tạo giáo viên tại Trường đại học Sư phạm TP. Hồ Chí Minh từ 23,69 đến 28,6 điểm…
Có lẽ, chưa kỳ tuyển sinh nào các nhà giáo và những ai làm trong ngành giáo dục, quan tâm tới vấn đề giáo dục vui như kỳ tuyển sinh này. Vì đây là kỳ tuyển sinh có điểm chuẩn vào ngành sư phạm cao nhất từ trước tới nay.
Cách đây gần 30 năm, nhằm khuyến khích, hỗ trợ đào tạo sư phạm, chủ trương miễn học phí cho sinh viên được đưa ra thảo luận đã dần thu hút sự quan tâm của phụ huynh, học sinh và toàn xã hội. Đến năm 1997, chính sách được ban hành, đồng thời lương giáo viên cũng được nâng lên, đã tạo sức hút rất lớn cho các trường sư phạm.
Học sinh nông thôn vốn nghèo nhưng học giỏi ở đồng bằng Bắc Bộ, miền Trung… đã xem sư phạm là lựa chọn hữu hiệu nhất. Chính vì thế, Đại học Sư phạm Hà Nội, năm 1997 có điểm chuẩn khoa Toán 27 điểm, là điểm tuyển sinh cao nhất của trường trong lịch sử, cũng là một trong những điểm chuẩn cao nhất cả nước…
Thế nhưng, thời hoàng kim của sư phạm không giữ được lâu. Chỉ khoảng 10 năm sau, sinh viên ra trường không tìm được việc làm, sự lên ngôi của các ngành khối kinh tế… đã khiến đăng ký tuyển sinh vào sư phạm giảm hẳn. Tiếp đó là những năm khó khăn ở các trường sư phạm, khi nhiều năm, nhiều ngành điểm chuẩn hạ đến điểm sàn vẫn không tuyển đủ chỉ tiêu, nhiều sinh viên ra trường phải đi làm công nhân hoặc chuyển sang làm nghề khác… Thời kỳ này diễn ra khoảng 10 năm. Một lần nữa, cả xã hội lại lo lắng cho chất lượng của một ngành được xem là xương sống của “quốc sách hàng đầu” - giáo dục.
Trước thực tế đó, năm 2020, Chính phủ ban hành Nghị định số 116/2020/NĐ-CP về chính sách hỗ trợ tiền học phí, chi phí sinh hoạt đối với sinh viên sư phạm. Chính sách này đã phần nào thu hút phụ huynh và học sinh xét tuyển vào các cơ sở đào tạo sư phạm.
Thế nhưng, chừng đó là chưa đủ tạo nên sự đột phá như kỳ tuyển sinh với kết quả vừa công bố. Đó còn phải là việc làm khi ra trường, là thu nhập sau khi đi làm, là sự tôn trọng của cộng đồng với nghề giáo...
Với việc làm sau khi ra trường, đó là kết quả của sự thay đổi mang tính chiến lược của ngành giáo dục, khi chỉ tiêu đào tạo được khảo sát kỹ hơn, tính toán chính xác hơn nhu cầu của các địa phương cũng như của chính ngành giáo dục. Chương trình giáo dục được cải cách, kéo theo mục tiêu giáo dục thay đổi, cùng với đó là thay đổi số giờ học, môn học, sĩ số học sinh/lớp… Đào tạo sát với nhu cầu sẽ góp phần giải quyết việc làm cho sinh viên sau khi ra trường, từ đó thu hút tuyển sinh, nâng chuẩn đầu vào, chất lượng đào tạo và chuẩn đầu ra.
Với thu nhập, việc tăng lương cơ sở, trong đó có giáo viên, cũng là động lực khiến phụ huynh và học sinh tin tưởng vào mức lương ổn định khi theo đuổi nghề giáo. Đặc biệt là khi phụ huynh nhận thức rõ hơn vai trò của giáo dục với tương lai của con em mình, đã gián tiếp mở rộng hơn thu nhập cho giáo viên.
Luật Nhà giáo sắp được ban hành không chỉ giúp nghề giáo chuyên nghiệp hơn, có thu nhập ổn định hơn mà còn gián tiếp nâng cao vị thế của nhà giáo. Đặc biệt, những tấm gương lớn, những bài học về giá trị cuộc sống, như các câu chuyện cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng bộn bề công việc vẫn luôn quan tâm tới thầy cô giáo từ thuở ấu thơ, về thăm những ngôi trường đi học trước đây… đã khiến nghề giáo được quý trọng hơn.
Tất cả điều ấy đã góp phần thu hút tuyển sinh sư phạm năm nay. Đặc biệt, qua đó có thể thấy các câu chuyện nhân văn truyền cảm hứng có ý nghĩa lớn lao như thế nào trong cuộc sống.
