Thời luận 18:05, 31/05/2024 GMT+7

“Nồi cơm điện”, “Ruột nồi cơm điện”… là những từ khóa được nhiều người cả đùa, cả thật và cả nửa đùa nửa thật sử dụng rất nhiều khi nói chuyện phiếm những ngày qua. “Nồi cơm điện tăng giá”, “Cần mua ruột nồi cơm điện số lượng lớn", "Khan hiếm ruột nồi cơm điện”… là thông tin được nhiều người chế và đưa lên mạng xã hội để đùa giỡn như một cách xả stress. 

Những từ khóa ấy “hot” và len lỏi vào ngóc ngách của cuộc sống, bởi ruột nồi cơm điện là vật ông Thích Minh Tuệ luôn đem theo bên mình trong hành trình đi bộ từ Bắc vào Nam những ngày qua. Thế nhưng sau cái chết tại Bệnh viện Trung ương Huế dù đã được cấp cứu từ Quảng Trị của người đàn ông 47 tuổi (sinh sống ở Mỹ), có lẽ sức nóng của những từ khóa này sẽ hạ nhiệt, đồng thời cộng đồng cũng bình tĩnh hơn trước vấn đề này. Và “vấn đề này” ở đây là vấn đề gì?

Ảnh minh họa - Internet

Ông Thích Minh Tuệ tên thật là Lê Anh Tú, quê gốc ở tỉnh Hà Tĩnh, thường trú tại huyện Ia Grai, tỉnh Gia Lai, từng làm nhân viên đo đạc địa chính. 

Thượng tọa Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, ngày 16-5-2024, trả lời báo chí cho biết: "Sư Thích Minh Tuệ không phải là tu sĩ Phật giáo, không tu tập và không là nhân sự của bất cứ ngôi chùa, cơ sở tự viện nào của Giáo hội Phật giáo Việt Nam". 

Như thế, “thầy”, “nhà sư” chỉ là cách một số người xưng gọi ông Thích Minh Tuệ. Ông cũng không tự nhận mình là “thầy”, ngược lại khi giao tiếp thường tự nhận mình là “con”, đồng thời cho biết ông đang tập học (ngôn ngữ của người tu hành, tạm hiểu là tự học tập và thực hành) theo lời dạy của đức Phật.

Chưa biết đó là việc tập học theo lời dạy của đức Phật như ông Thích Minh Tuệ lý giải hay vì lý do nào, thế nhưng với việc đầu trần, chân đất đi bộ từ Bắc vào Nam, ông Thích Minh Tuệ đã trở thành “hiện tượng mạng”, trở thành “nguồn tin hot” của các youtuber, tiktoker, facebooker… 

Ngạc nhiên hơn, không ít tài khoản trên mạng xã hội, không biết kính trọng hay mê muội, còn tôn ông lên hàng “thánh” và thần thánh hóa việc tập học của ông. Nhưng ngược lại cũng có nhiều người, trong đó có cả người tu hành lại phản ứng dữ dội, cho rằng đó là hành động “không giống ai”, không bình thường chứ không phải tập học hay tu hành gì.

Không còn xa lạ nhưng có lẽ nhiều người chưa biết rõ, tự tu theo cách thức hạnh đầu đà (khổ hạnh) cũng là một cách tu hành của tín đồ Phật giáo. Nhiều nhà tu hành cũng đang thực hành hạnh đầu đà theo cách mặc áo vá, khất thực, ngày ăn một bữa, tối ngủ dưới gốc cây hoặc bất kỳ nơi nào, không nhận tiền cúng dường, khước từ mọi sự chăm sóc, giúp đỡ… 

Vì thế, dưới góc độ tôn giáo, ông Thích Minh Tuệ cũng không làm điều dị thường. Nhưng dưới góc độ xã hội, đây là một hiện tượng xã hội đặc biệt, khi có những hành động dị biệt so với cộng đồng và thu hút sự quan tâm của xã hội một cách đặc biệt.

Thực tế có một số người đã sùng bái đi theo ông Thích Minh Tuệ. Có cả những người dù không đi theo, hằng ngày có cuộc sống bình thường nhưng cũng sùng bái, ngưỡng mộ ông. Nhiều người vốn không tin hoặc “tin chút chút” vào tôn giáo, đã tin hơn vào niềm tin tôn giáo của mình… 

Tự do tín ngưỡng là quyền của mỗi cá nhân. Đó là một phần của văn hóa, là một phần của cuộc sống. Song sùng bái một hiện tượng xã hội hẳn phải vô cùng thận trọng. 

Qua sự việc cũng cho thấy những góc độ tích cực trong xã hội. Đó là cộng đồng đã không còn hoặc giảm đi sự mê muội, tung hô, chạy theo những hành động gây sốc, dị thường của các “giang hồ mạng” như “Khá bảnh”, “Huấn hoa hồng”, “Dũng trọc”, “Phú lê”… Thay vào đó là hướng tới cái thiện, hướng tới hành động đẹp, hành động nhân ái trong cộng đồng.

Ông Thích Minh Tuệ hay bất kỳ ai tập học theo lời dạy của đức Phật cũng là hành động thiện, là cái thiện, là hành động bình thường của người tu hành. 

Mọi điều thiện đều đáng được tôn trọng. Nhưng dù như thế nào cũng cần hết sức cẩn trọng, không cuồng tín, ảnh hưởng đến cuộc sống của mình và người thân, rộng hơn là ảnh hưởng đến cộng đồng, thậm chí nghiêm trọng hơn là nhận hậu quả mất mạng như người đàn ông đã đề cập.