Thời luận 05:10, 29/11/2023 GMT+7

Quy định xe cơ giới, xe máy chuyên dùng tham gia giao thông phải có thiết bị giám sát hành trình (camera hành trình) trong dự thảo Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và thông tin đại biểu Điểu Huỳnh Sang nêu lên đã nhận được sự quan tâm rất lớn của dư luận.

Đại biểu Điểu Huỳnh Sang cũng cho rằng, đời sống của người dân còn nhiều khó khăn, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, biên giới. Ở vùng đặc biệt khó khăn, việc mua được xe máy đã khó và chỉ sử dụng đi vườn, đi rẫy, đi ruộng, phải “cõng” thêm khoản chi phí camera hành trình, cần phải xem xét lại.

Thực tế thời gian qua cho thấy, camera hành trình rất hữu ích đối với ôtô kinh doanh vận tải, qua đó giám sát được hiệu quả hơn, trường hợp xảy ra va chạm, tai nạn được giải quyết chính xác hơn. Cơ quan chức năng cũng quản lý thuận lợi hơn. Cụ thể, Sở Giao thông vận tải tỉnh Bình Phước trích xuất camera chỉ trong tháng 6-2022 đã phát hiện 21 đơn vị kinh doanh vận tải có phương tiện vi phạm tốc độ, qua đó ban hành quyết định thu hồi 84 phù hiệu đối với phương tiện có từ 5 lần vi phạm tốc độ/1.000km xe chạy…

Với giá khoảng 5 triệu đồng/bộ camera hành trình và thiết bị đi kèm, 1 triệu ôtô kinh doanh vận tải trong cả nước chi phí hết khoảng 5.000 tỷ đồng. Sau đó, hằng năm chủ xe còn phải đóng phí sử dụng dịch vụ khoảng 1 triệu đồng/thiết bị, tổng cộng 1.000 tỷ đồng/năm. Chi phí lớn và cũng còn nhiều trường hợp tắt thiết bị giám sát hành trình, che màn hình camera để né vi phạm... Nhưng có thể thấy, giám sát hành trình ôtô kinh doanh vận tải đã phát huy hiệu quả tích cực, nhận được sự đồng thuận cao trong xã hội. Trường hợp cố tình né vi phạm bị lên án và chắc chắn sẽ phải nhận mức xử phạt nghiêm.

Đó là ôtô kinh doanh vận tải, còn với xe máy là một loạt vấn đề khác. 73 triệu xe máy, chi phí cho lắp camera hành trình lên tới 365.000 tỷ đồng. Nếu phải đóng phí dịch vụ sử dụng, chỉ sau ít năm, chi phí cho giám sát hành trình còn lớn hơn giá trị của rất nhiều chiếc xe máy tầm trung hầu hết người dân đang sử dụng.

Xe máy là phương tiện đi lại chính, thường xuyên, liên tục, trong mọi điều kiện thời tiết nắng - mưa, địa hình, gắn camera cũng không thuận tiện, khó bảo vệ hơn rất nhiều so với ôtô, dẫn tới nguy cơ cao hư hỏng phải sửa, thay mới… Cùng với đó, Nhà nước cũng phải đầu tư rất lớn cả về tài chính và nhân lực cho xây dựng, quản lý, vận hành, xử lý hệ thống dữ liệu của 73 triệu xe máy gửi về hằng ngày, hằng giờ, cộng với hơn 6 triệu ôtô, tổng cộng xấp xỉ 80 triệu chiếc…

Ở một góc độ khác, 73 triệu camera hành trình cho thị trường cả nước, e rằng hiện không có đơn vị, doanh nghiệp nội địa nào sản xuất, cung cấp được, phải từ nguồn nhập khẩu. Nếu nhập khẩu, bên cạnh vấn đề về an ninh của thiết bị, còn là 365.000 tỷ đồng tương đương 9,125 tỷ USD, bằng 2,53% so với tổng kim ngạch nhập khẩu năm 2022 (360,65 tỷ USD) - gánh nặng quá lớn cho cán cân xuất - nhập khẩu cả nước.

Quy định hiện nay mới bắt buộc gắn camera hành trình đối với ôtô kinh doanh vận tải. Với ôtô cá nhân, xe máy, gắn camera hành trình còn là vấn đề về bảo vệ bí mật đời tư và nhiều vấn đề khác…

Vẫn biết các quy định trong dự thảo luật đều hướng tới mục đích giao thông được an toàn hơn và an toàn cho chính người đi ôtô, xe máy hằng ngày. Giám sát hành trình, xây dựng nông thôn mới, thi đấu thể thao… cũng như các vấn đề khác trong cuộc sống, để đạt được mục đích có nhiều cách khác nhau. Nhưng nếu về đích theo cách “không giống ai”, theo cách bằng mọi giá, có cán đích cũng khó thể mỉm cười được.