Thời luận 04:46, 24/10/2023 GMT+7

Hồ Ngọc

BPO - Mới đây, Bộ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã ký ban hành tờ trình gửi Quốc hội về dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) sửa đổi. Như vậy, sau hai lần được Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ góp ý, dự thảo Luật BHXH đã có nhiều nội dung được điều chỉnh, bổ sung mang đậm tính nhân văn, hợp lòng dân và tạo được sự đồng thuận cao trong dư luận.

Cụ thể, dự thảo đã bổ sung 5 nhóm đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, gồm: Chủ hộ kinh doanh; người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp tại công ty và công ty mẹ, người quản lý điều hành hợp tác xã không hưởng tiền lương; người lao động làm việc không trọn thời gian - người lao động làm việc theo chế độ linh hoạt; người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố; trường hợp không giao kết hợp đồng lao động nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương… Theo cơ quan chức năng, nếu nội dung nêu trên được Quốc hội nhất trí thông qua thì cả nước sẽ có thêm khoảng 3 triệu người tham gia BHXH. Điều này cũng có nghĩa là sẽ thêm 3 triệu người có cơ hội được nhận lương hưu hằng tháng khi hết tuổi lao động.

Điểm mới thứ hai là hạ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội từ 80 xuống còn 75. Theo đó, người lao động khi đến tuổi nghỉ hưu có thời gian đóng BHXH mà chưa đủ điều kiện hưởng lương hưu (chưa đủ 15 năm đóng) và cũng chưa đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội (chưa đủ 75 tuổi) thì được lựa chọn hưởng trợ cấp hằng tháng do Quỹ BHXH chi trả cho thời gian trước khi đủ tuổi hưởng trợ cấp hưu trí xã hội. Mức hưởng trợ cấp hưu trí tùy thuộc vào thời gian đóng, tiền lương, thu nhập tháng đóng BHXH của người lao động. Đặc biệt, trong thời gian hưởng trợ cấp hằng tháng, người lao động còn được hưởng bảo hiểm y tế do Nhà nước cấp.

Điểm mới thứ ba là giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu từ 20 xuống 15 năm. Tuy nhiên, chính sách này không áp dụng đối với các trường hợp được nghỉ hưu trước tuổi. Quy định này nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia muộn, từ 45 đến 47 tuổi mới bắt đầu tham gia hoặc những người tham gia không liên tục dẫn đến khi tới tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH cũng được hưởng lương hưu. Những trường hợp này trước đây không đủ điều kiện hưởng lương hưu họ nhận BHXH một lần, nhưng nếu quy định nêu trên được thông qua thì họ sẽ có cơ hội được hưởng lương hưu.

Điểm mới thứ tư thu hút sự quan tâm của đông người lao động là dự thảo đã đưa ra 2 phương án, rút BHXH một lần đối với 2 nhóm lao động. Nhóm thứ nhất là những người tham gia trước khi Luật BHXH sửa đổi có hiệu lực, sau 12 tháng nghỉ việc và có nhu cầu thì được rút BHXH một lần. Nhóm hai là người bắt đầu đi làm và tham gia từ sau ngày 1-7-2025 sẽ không được rút BHXH một lần, trừ trường hợp theo quy định. Theo phương án này, từ năm 2030, số người rút sẽ giảm một nửa so với thời gian qua và tiếp cận dần thông lệ quốc tế để lao động thụ hưởng tối đa quyền lợi khi đến tuổi nghỉ hưu.

Phương án 2 lao động được giải quyết 50% tổng thời gian đóng vào Quỹ hưu trí tử tuất, phần còn lại được bảo lưu trong hệ thống để sau này hưởng chế độ. Với phương án này sẽ đáp ứng nhu cầu tài chính trước mắt của người lao động và giữ họ ở lại hệ thống an sinh để hưởng lương hưu. Như vậy, với những điểm mới nêu trên, dự thảo Luật BHXH sửa đổi không những mang đậm tính nhân văn, tạo được sự đồng thuận trong xã hội, mà còn có tính khả thi cao.