Thời luận 04:45, 20/10/2023 GMT+7

Tấn Hòa

BPO - Phát biểu tại Diễn đàn Nông dân quốc gia lần thứ VIII vừa diễn ra tại Thủ đô Hà Nội, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái đã nhấn mạnh đến vai trò của kinh tế tập thể ở nước ta trong thời gian qua. Để kinh tế tập thể tiếp tục là thành phần quan trọng của đất nước, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu các bộ, ngành, địa phương phải tập trung tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cho các hợp tác xã (HTX)...

Trong quá trình đổi mới đất nước, Đảng ta luôn xác định, kinh tế tập thể, HTX là một trong những thành phần kinh tế quan trọng, đóng góp tích cực vào tăng trưởng kinh tế quốc gia; tạo nhiều việc làm, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân, góp phần xây dựng nông thôn mới, bảo đảm an sinh, trật tự, an toàn xã hội. Vì vậy, phát triển kinh tế tập thể, HTX là một chủ trương lớn, xuyên suốt và nhất quán của Đảng và Nhà nước ta trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay. Tính đến tháng 6-2023, cả nước có hơn 30.425 HTX và 120.983 tổ hợp tác, trong đó có 76.456 tổ hợp tác nông nghiệp. Trong giai đoạn 2013-2022, tốc độ tăng bình quân về số lượng HTX hằng năm đạt khoảng 4,8%. Đặc biệt, trong năm 2022, số lượng HTX được thành lập mới tăng kỷ lục, với 2.600 đơn vị (hơn 7,4% so với cùng kỳ). Dự báo, từ nay đến cuối năm, số lượng HTX tiếp tục tăng, nâng tổng số HTX trong cả nước lên 31.700 đơn vị và 158 liên hiệp HTX cùng 73.000 tổ hợp tác. Trong số này có 20.357 HTX nông nghiệp và 11.343 HTX phi nông nghiệp. Theo đánh giá của Liên minh HTX Việt Nam, tổng giá trị tài sản của các HTX khoảng 187,75 ngàn tỷ đồng, doanh thu bình quân mỗi HTX đạt 4,7 tỷ đồng, lợi nhuận 350 triệu đồng/năm. Còn doanh thu bình quân mỗi tổ hợp tác khoảng 240 triệu đồng/năm, lợi nhuận gần 40 triệu đồng/năm; số HTX có sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên ngày càng tăng với hơn 700 HTX (chiếm gần 20%).

Mặc dù có nhiều kết quả đáng ghi nhận nhưng sự phát triển của HTX, tổ hợp tác hiện vẫn gặp rất nhiều khó khăn, chưa đáp ứng so với kỳ vọng do sự phục hồi và phát triển của loại hình kinh tế này ở các địa phương chưa đồng đều, thậm chí một số HTX bị thua lỗ, giảm sản lượng, quy mô. Nhiều HTX chưa xây dựng được phương án sản xuất, kinh doanh khả thi, chưa chú trọng xây dựng liên kết chuỗi giá trị, vẫn còn có sản phẩm chưa đạt chất lượng, chưa truy xuất được nguồn gốc, sản xuất của một số đơn vị còn nhỏ lẻ, chưa gắn được với thị trường, thiếu đội ngũ nhân lực quản trị và lao động đã qua đào tạo, thiếu vốn và khó tiếp cận nguồn vay từ các tổ chức tín dụng... Một số luật, quy định liên quan còn chồng chéo dẫn đến sự liên kết, hợp tác giữa các tổ chức kinh tế tập thể với nhau còn yếu làm suy giảm năng lực cạnh tranh trong bối cảnh hội nhập quốc tế và cạnh tranh toàn cầu... 

Để gỡ khó cho loại hình kinh tế này, các bộ, ngành, địa phương và HTX còn rất nhiều việc phải làm. Trong đó, cần đẩy mạnh tuyên truyền để các tầng lớp nhân dân, cộng đồng xã hội nhận thức đúng, đầy đủ về bản chất, vị trí, vai trò và tầm quan trọng của HTX trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa theo tinh thần các nghị quyết của Đảng đã ban hành. Khẩn trương ứng dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật và công nghệ vào sản xuất để sớm hình thành chuỗi giá trị nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế. Nhà nước cần ưu tiên nguồn vốn cho vay ưu đãi để các HTX có thêm tiềm lực trong đầu tư sản xuất. Điều quan trọng nữa là, các HTX phải nâng cao trình độ nguồn nhân lực, chủ động, sáng tạo, đổi mới cách nghĩ, cách làm, chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp, tích hợp đa giá trị; xây dựng thương hiệu sản phẩm để đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và thế giới.